Deprem Sınavında Artı ve Eksilerimiz

Ne zaman bir doğal afet olsa milletimiz kesenin ağzını açar. Afet bölgesine malıyla, canıyla koşar. Tüm millet seferber olur yardım etme ve koşuşturma konusunda. Dini hassasiyeti yüksek olan da bunu yapıyor, hassasiyeti olmayan da. Bu da inansın veya inanmasın insanımızın insanlığını gösteriyor. Mayasının sağlamlığına işaret ediyor. 

2-3 gün içinde organize olup adeta yardımı yağdırdı. Deprem bölgesinden artık yardım göndermeyin uyarıları gelmeye başladı.

Ayni ve nakdi yardımın yanında deprem bölgesine gönüllü giden insanlarımız var. Kimi arama kurtarma ekibine katılıyor kimi sağlık görevlisi olarak gidiyor kimi yemek yapmak için kimi de ne iş verirlerse yaparım diyerek soluğu deprem bölgesinde alıyor.

Belediyeler tüm teçhizatıyla birlikte sıcak yemek çıkarmak için deprem bölgesine taşındı.

Sosyal medya üzerinden yardım toplayanları mı ararsın. Okullar, kurumlar, STK'ler, sanatçılar vs. yardım kampanyası düzenleyenleri mi ararsın. Camilerde yardım sergisi mi dersin. Kan lazım olur deyip kan bağışlamak için saatlerce kuyruk bekleyenleri mi ararsın. Deprem bölgesine gidecek eşyayı yüklemek için görev alanları mı ararsın. Ne ararsan var. Yediden yetmişe tüm millet bir şekil seferber olmuş vaziyette.

Takdire şayan bu hasletimize dair verebileceğimiz örneklerimiz çoktur. Böyle günlerde bu millet bu şekil kenetleniyor. Sağ olsun, var olsun.

Aynı şekilde tüm kurum ve kuruluşlarını, imkanlarını afet bölgesine gönderen, eksiklik ve aksaklıkları gidermeye çalışan, bölgenin sevk ve idaresini ve güvenliğini sağlamaya çalışan devlet de elinden gelen çabayı gösteriyor. Bölgedeki ev sahiplerine, kiracılara maddi destek veriyor, her depremzedeye defaten yardım yapacağını beyan ediyor, olağanüstü hal ilan ediyor. Yıkılan evlerin yerine bir yıl içerisinde yeni evler yapacağını açıklıyor.

Tüm bunlar depremzedelerin yaralarını sarmak için. Yaralar sarılır mı? Zor. Çünkü bölge insanı evini kaybetmiş; annesini, babasını, çocuğunu enkaza vermiş. Haydi hepsi giderildi diyelim. Çoğunda deprem fobisi oluşmuş durumda. Bu psikolojiyi nasıl atlatacaklar? Deprem esnasındaki uğultuyu bile kolay kolay unutamayacaklar.

Tüm bu dayanışma ve kenetlenmenin yanında eksikliğimiz yok mu? Olmaz olur mu? Bu kadar büyük bir bölgeyi yıkıp geçen depremde aksaklığın olmaması mümkün mü? Bunların yeri mi demeyin. İyi hasletlerimizin yanında aksayan yönleri de görmemiz ve söylememiz lazım. Lütfen sırası mı demeyin. Ne hepten her şey çok güzel türünden savunanlardanım ne de hiçbir şey yok diyenlerdenim. Hoş bu iki zümreye yaranamam. Zaten böyle bir niyetim de yok.

Geniş bir alana yayılmasından mıdır, bu depremde devlet biraz tutuktu. Önceki depremlerde gösterdiği performansı yeterince gösteremedi. Ani ve hızlı kararlar alamadı. İyi bir organize ve koordine yapamadı. Lojistik desteği yeterince sağlayamadı. Depremin ilk olduğu anda hangi bölgede ne kadar yıkım var, hangi bölge çok etkilendi bilgisine ulaşamamış olmalı ki arama kurtarma ekibini dengeli bir şekilde dağıtamadı. Bunda devletin bölgedeki birinci derece temsilcilerinin de depremzede olmasının payı büyük. Bölgeyle yeterince sağlıklı iletişim kuramadığından, elindeki kurtarma ekibini ilk saatlerden itibaren verimli kullanamadı. Şayet ilk andan itibaren iyi bir organize olabilseydi, belki de enkazın altından daha çok canlı çıkarma imkanı olacak, ölü sayımız daha az olacaktı.

Arama kurtarma ekibinin bazı bölgelere geç intikalinin yanında, bölgeye vatandaşın gönderdiği yardımları sevk ve idare etme, dengeli dağıtma konusunda da iyi koordine yapılamadı. Bir yerde eşya bolluğu yaşanırken diğer bölgelerde yokluk çekilmesine sebep oldu. Buradan anlaşıyor ki her bölgeye yeterince hatta fazlasıyla yardım gitti ama bu yardımları depremzedeye dağıtma konusunda eksikliklerin olduğunu gösteriyor.

GSM operatörleri her depremde olduğu gibi yine sınıfta kaldı. Birçok bölgede İnternet çekmiyor, telefon görüşmesi yapılamıyor. Belki de hem arama kurtarma hem de yardımları sevk, idare ve dağıtım eksikliğinin en önemli sebebi telefondan kaynaklı sağlıklı iletişim kurulamamasındandır.

Yine her depremde olduğu gibi bu depremde de yağmacılar kendini gösterdi. Lanet olsun bunların insanlığına.