Ana içeriğe atla

Konya Ağzına Özgü Bazı Kelimeler

A

Acep                           :acaba

Ağşam                         :akşam

Alettirik                    :elektrik

Aba                             :abla

A ge                            :haydi

Anuuvv                      :hayal kırıklığı

Anoovvv                     :heyecanlanmak

Aporle                        :hoparlör

Avurt                          :Yanak

Ağzını ayırma          :önüne bak-işine bak

Ânnahh-illallah         :artık bıktırdın

 

B

 

Balcan                        :patlıcan

Bakale                         :bakar mısın?

Bazar                         :pazar

Bışgı                            :testere

Büngüldetmek         :harekete geçirmek

Battı çıktı                    :alt geçit

Bıdırdamak               :konuşup durmak

Bostan                         :salatalık 

Billa                            :bilye

Birhoş                         :fenalık duygusu

Billur                          :bardak

Boranı                         :kapuska yemeği

Böğün                         :bugün

Böyük                         :büyük

Böcü                           :böcek

Bülüç                          :piliç

 

C-Ç

 

Cehendem                :cehennem

Çikin                           :çirkin 

Cara-cıgara               :sigara

Çitlek-günaşık           :ay çekirdeği

Çebiş                          :zayıf

 

D

 

Dabış                          :yaramaz

Dal                              :Sırt

Cıbartmak                 :morartmak

Daylak                       :deve yavrusu

Deet                            :alakası yok

Depik                         :tekme

Didim                         :dedim 

Dinelmek                  :ayakta durmak

Diynek                        :değnek

Dize                            :teyze

Dırnak                        :tırnak

Domatis-domata     :domates

Duz                              :tuz

Datdaravalli             :tahterevalli

 

E

 

Essa mı                      :sahi mi?

Eğşi                             :ekşi

Elcek                          :eldiven

 

G

 

Gıvramak                 :dolaşmak

Garannık                   :karanlık

Gaşşık                        :kaşık 

Geet                            :hadi oradan

Gapı                           :kapı

Gabık                          :kabuk

Gakılı                         :bir sürü, çok

Garannık                   :karanlık

Gari                            :gayri-artık

Gayınna                      :kayınvalide

Gaynata                     :kayınbaba

Gaysi                          :kayısı

Gubaruk                    :dağınık uzun saçlı

Gücün                         :güçlükle

Güccük                       :küçük

Gicişmek                     :kaşınmak

Gıyadalı                     :aralıklı 

Gabül                          :kabul

Göğnüm                     :gönlüm

Gursak                        :mide 

Gıymat                       :kıymet

Gidi                             :deyyus

Gonşu                         :komşu

Gupa                           :bardak

Gözel                          :güzel

Güçcük                       :küçük

 

H

 

Hacemmi                    :hacı amca

Haranı                        :kazan

Hazaar                        :galiba

Hayat                         :avlu

Hökele                        :ukalâ

Hökümet                   :hükümet

Hazar                          :elbette

Hinci                           :şimdi 

Horaz                          :horoz

 

I-İ

 

Iccak-ıscak                :sıcak

Iccık                            :azıcık

İkrah etmek             :tiksinmek

İnne                            :iğne

İlan                             :yılan 

İleğen-ilençe              :leğen

İnişde                         :enişte 

 

K

 

Kiyat                           :kağıt

Kösülmek                  :yenilmek

Kölge                          :gölge

 

L

 

Laylon                          :naylon

 

M

 

Mezer                          :mezar

Mısırga                       :hindi

Mosmoruz                  :gereksiz

Motur                         :traktör

Mırrığı mırrık değil :hali hoş olmayan

Mabeen-mabeyn        :antre

Muzur                         :doğru durmayan,

                                    zararlı

 

N

 

Namıssız                    :arsız

Napan                         :ne yapıyorsun

Nöğrün?                     :ne görüyorsun?

 

O-Ö

 

Okumak                      :davet etmek

Ölünün körü             :elinin körü

Öte yanı                      :öteki taraf

 

P

 

Piynir-pinir                :peynir

Patedis-gumpür         :patates           

Pantul                         :pantolon

Peşgir-peşkir               :havlu 

 

S-Ş

 

Sadana                       :yol yordamdan

                                     habersiz

Sandalle                      :sandalye

Seğirtmek                  :koşmak

Singil                           :işe yaramaz 

Sümeğe-sümeye       :boşuna

Şişme                          :şımarma 

Şi                                  :şey

Siveter                         :süveter

Şimşir                         :kel

Serhoş                         :sarhoş

Salıngaç                      :salıncak

Şo                                  :şu

Şorda-şorada             :şurada

 

T

 

Tavık                          :tavuk

Tıybır                         :çelimsiz

Tehna                          :tenha

Tehne                         :tenha

Tığteber                       :bomboş

Tohtur-toktur         :doktor 

 

U-Ü

 

Üleşmek                      :bölüşmek

 

V

 

Velesbit                       :bisiklet 

 

Y

Yallı                           :serbest hareket eden

                                    hoppa

Yalak                          :ciddi olmayan 

Yavrım                       :yavrum

Yanıgaran                   :bir sus artık

Yiter                           :yeter

Yunmak                      :yıkanmak

Yuka                           :yufka

 

Z

 

Zabah                          :sabah

Zabağnan                :sabahleyin

Zınarmak                 :karşı gelmek

Zınılamak               :patlamak

Zoba                           :soba

Zibil                            :çok fazla

Zimbit                         :zifiri karanlık

Zoba                           :soba

Zerhoş                         :sarhoş

Zitin-ziytin                :zeytin 

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Hutbelerde Okunan "Fîmâ kâl ev kemâ kâl" Kısmı

Cuma ve bayram namazlarına gidenlerimiz bilir. Hatip hutbeye çıkınca arada Türkçe hutbe olmak üzere başta ve sonda Arapça hutbe irat eder. Hatip ilk yani giriş kısmında içinde Allah'a hamd, peygamberimiz salavat ve kelimeyi şehadet getirir. Ardından "Ey Allah'ın kulları! Allah'tan korkun ve ona itaat edin. Şüphesiz Allah müttekiler ve işini iyi yapanları sever" der Arapça olarak. Sonra okunacak Türkçe kısma/metne temel olmak üzere Kur'an'dan ilgili bir ayet okur. Ayeti "Allah doğru söylemiştir" demek suretiyle tastikler. Akabinde bir hadis okur. Hadisi de "Rasulullah doğru söylemiştir" diyerek bitirir. Buraya kadar sorun yok. Esas sorun buradan sonra başlıyor. Sen sanırsın ki bundan sonra imam, Türkçe metni okumaya geçecek. Bizim imam, "Ve netaka habîbullâh, fîmâ kâl ev kemâ kâl" okumaya devam ediyor. Yani Allah'ın sevgili kulu bu konuda şöyle veya şunun gibi demiştir." diyor. Böyle okuyan birinden aynı konuda

Kıvrak Eğitim

— -Oğlum, niye erken geldin okuldan? — Bugün kıvrak eğitim yaptık. - — Ö ğretmenler hızlı hızlı mı ders işlediler? — Hayır, baba. Kıvrak o değil. Bir günde işlenecek dersin yarısını işlemek demektir. — Niye yarısını işliyorsunuz ki? Önemli bir durum mu var? — Öğretmenler toplantısı varmış. — Niye şimdi toplanıyorlar ki? — Çalışma  programında bugünmüş. — Oğlum daha iki gün oldu okul açılalı. Başlamışken biraz devam edilseydi de daha sonra yapsalardı, bu dediğin kıvrak eğitimi. Herkes mi böyle yapacak bugün? — Hayır, sadece ikili öğretim yapan okullar. Ama iyi oldu. Yedi saat ders işleyecektik, böylece üç ders işlendi. — -Bu toplantıyı başka zaman yapsalar olmaz mıydı? Mesela siz 15 tatili yaparken öğretmenler o yaptığı şeyi yapsalardı olmaz mıydı? — Baba, tatil o zaman. Tatilde toplantı yapılır mı? — İyi de yavrum! Size tatil. Öğretmenlere değil ki. Haydi, öğretmenler de sizin gibi yoruldular diyelim. Bir hafta tatil yapsınlar, ikinci hafta siz tatile devam eder

Kırgınlık ve dargınlık

Türkçemiz zengin dillerdendir. Bakmayın siz iki-üç yüz kelimeyle konuştuğumuza. Okuyup kelime hazinemizi geliştirmediğimizden işin kolayına kaçıyoruz. Tembelliğimizin cezasını güzel Türkçemiz çekiyor vesselam. İnce ve derin kelimelerimizin sayısı hiç az değildir. Kırgınlık ve dargınlık bunlardan biridir. Aralarında nüanslar vardır. Arasındaki farkı görmek için sözlüğe bakma ihtiyacı da hissetmeyiz. Çoğu zaman birbirinin yerine kullanırız. Siyak ve sibaktan anlarız neyi kastettiğini. Kırgın, "Bir kimseye gücenmiş, gönlü kırılmış olan" demektir. Dargın ise, "Darılmış olan, küskün" demektir. Gördüğümüz gibi iki kelime farklı anlamlara gelmektedir. Kırgınlıkta dargınlığın aksine küsme yoktur, incinme vardır. İnsan kime kırgın olur? Sevdiğine. Kırgın gibi olduğuna, geri durduğuna, mesafeli olduğuna bakmayın siz. Gözü her yerde o dostunu arar. Başına bir şey geldi mi hemen imdadına koşar. Çünkü bunlar ölümüne dosttur. Dargınlıkta ise küslük vardır. Herhangi bir yerde