Rotasyon denince niçin ilk akla öğretmenler gelir? -2

Ağırlıklı olarak öğretmenlere uygulanan rotasyonda geçmiş yıllarda devlet koyduğu kuralı çoğu zaman kendisi çiğnedi. Sürekli zorunlu rotasyona tabi olma yılını yukarıya çekti. Bir an evvel zorunlu hizmetimi yapayım diyenler yaptı diğerleri ise Bakanlığın tasarrufuyla kurtuldu. Halbuki Bakanlığın yapması gereken mecburi yükümlülüğe tabi olanların er veya geç zorunlu hizmet görevini yapması yönünde kararlı olmasıydı. Görevinin ilk yılında zorunluluktan kurtulan bir öğretmen kimsenin hayat bile edemeyeceği şekilde şehir merkezlerinde görev yapmaya başladı. Aynı okulda yıllar yılı görev yapar oldu.

Bakanlık belirli bir yılını aynı okulda dolduranlara rotasyon getirdi, ama aynı Bakanlık bu yıl uygulanmayacak açıklaması yaptı. Kanaatimce konan kural değiştirilmemeliydi veya ötelenmemeliydi. Öğretmen göreve başlarken hangi kurallara tabi olduğunu, ne kadar yıl nerede çalışması gerektiğini bilmeliydi. Kısa zamanda geleceği yere geldikten sonra muhitinden ev-bark aldıktan sonra rotasyonu dillendirmek çok akla uygun olmasa gerek.

Anlayacağınız kör-topal da olsa Milli Eğitimde öğretmenlere rotasyon uygulanıyor. Buradan söyleyeyim, rotasyonu hararetle savunan biriyim. Askere, polise ve aksak da olsa öğretmene uygulanan bu rotasyon niçin diğer çalışanlara uygulanmaz? Hele rotasyon sürekli öğretmenin başında demoklesin kılıcı gibi sallandırılmaktadır. Halbuki bir öğretmen aldığı çocuğu dört yıl sonrasında mezun edip yeni öğrencilerle muhatap olmaktadır. İyiyse okulunda isim yapıyor, veli ve öğrenci Allah razı olsun diyor, kötüyse öğrenci dört yılın sonunda ondan kurtuluyor. Ya diğer kamuda çalışanlar! Onların durumuna bir bakalım. Bir imam düşünün bir camide 20-25 yıl çalışıyor. Burada ne imam değişiyor ne de mahalleli. İmam iyiyse aliyyül ala, ya yeterli değilse o zaman o mahalleli yatsın ağlasın, kalksın ağlasın. Belediyelerde çalışanlar yine çakılı kadrodur, dünya gelse onu yerinde oynatamaz. Vatandaş her belediyede işi olduğunda aynı kişiyle muhatap olmak zorundadır. Burada sadece belediyede çalışan ve Diyanette çalışan imamları örnek verdim. Diğer kamu kurum ve kuruluşlarında aynı yerinde uzun yıllar çalışan nice kamu personeli vardır. Diğer kamu kurumlarında çalışan personel için zorunlu yer değiştirme hiç akla gelmezken nedense herkesin aklına ilk öğretmen geliyor. Hakkını yemeyelim Diyanette de görevliler için rotasyon geldi ama sadece bir defa uygulandı, bundan sonra da uygulanıp uygulanmayacağı belli değil.

Sözün özü, kamuda çalışan hizmetlisinden memuruna, şefinden şube müdürüne, öğretmen, müdür veya yardımcısına; belediye, tapu, maliye vb nerede devletin maaş verdiği kim varsa makam, mevki ve yaptığı işe bakmaksızın rotasyona tabi tutulmasıdır. Bu, herkese yeni bir heyecan verecektir, kendisini yenileme imkanı verecektir. Hizmet gören iyi biriyle ardından hayırla yad etmeye devam edecektir, iyi değilse ‘Şükür, kurtulduk’ diyecektir. Bunun için devletin değişmez kurallar koyması gerekir. Değiştireceği, uygulamayacağı kuralı koymaması çok iyi olur. Eş vb mazeretleri mutlaka göz önünde bulunduracak ama mazeretin resmiyetin dışında gerçekliğini mutlaka araştırmalıdır. Bu durumda eşin eşin yanına gitmesinden ziyade eşleri gerekirse daha farklı bir yerde istihdam etme yoluna gitmelidir. Buna rağmen evinin yanında çalışmak, dışarıya gitmek istemeyen olursa kendisine yol verilip dilediği yerde çalışmasına imkan verilmelidir. 25/07/2017

Rotasyon denince niçin ilk akla öğretmenler gelir? -1

Türkiye'de çalışan bazı kamu çalışanları için sistematik veya şartların getirdiği zorunluluktan dolayı adına rotasyon, zorunlu yer değiştirme, zorunlu hizmet, Doğu görevi, Şark görevi, mecburi hizmet dedikleri yükümlülükler uygulanır. Böyle bir zorunluluk olmazsa cazibe merkezi olmayan yerlerde çalışan kalmaz. Devlet bir nevi buna mecbur kalmıştır. Bildiğim kadarıyla zorunlu hizmet doktor, polis, subay, öğretmenler ve bazı üst düzey kamu çalışanlarına uygulanmaktadır.

Kamu çalışanlarının rotasyona tabi tutulmasında öncelikli  amaç, tercih edilmeyen yerlerin çalışan ihtiyacını karşılamak olmalı. Açıkça belirtilmese de aynı yerinde uzun süre çalışan bir kimsenin araziye uyup işini aksatacağı, heyecanını kaybedeceği, kendisini yenileyemeyeceği, çalıştığı yerde bazı kimselere torpil vb öncelik verebileceği gibi nedenler de düşünülmüş olabilir. Devlet nerede bir aksama varsa tedbir almakla yükümlüdür. Kamuda çalışacak olanlar da ülkenin her bir toprak parçasında çalışabileceğini hesaba katarak görev talebinde bulunmaktadır. Zaten kamuda çalışmayı göze alanlar göreve başlamadan önce Türkiye’nin her bir yerinde çalışabilir raporu almakla yükümlüdür.

Asker ve poliste titizlikle uygulanan bu rotasyon nedense diğer alanlarda çok işlememektedir. Başlangıçta “Türk Bayrağının dalgalandığı her yerde çalışırım, bu benim için şereftir” diye göreve başlayanların çoğu zorunlu hizmetten kurtulmak için her yolu denediği görülmüştür.  Kimi zorunlu hizmete tabi olmayan eş bulmuştur, kimi formalite evlilik yapmıştır, kimi eşini sigortalı göstermiştir, kimi birlikte yaşamaya devam etse de resmi olarak eşinden ayrılma yolunu seçmiştir, kimi bakan atamasıyla çalıştığı yerden kurtulma yoluna gitmiş; kimi “Bulunduğu mahalde çalışması uygun değildir” raporu alarak tayin isteyebilmiş, kimi yüksek lisans yapma, kimi anne veya babasının bakıma muhtaç olduğunu belgelendirme yoluna gitmiş, kimi sağlık vb nedenlerle zorunlu hizmetten muaf olma yoluna gitmiştir. Devletin mazeret olarak gördüğü ne kadar madde varsa  zorunlu hizmetten kurtulmayı düşünenler bir maddeye kendini uydurarak gemisini kurtaran kaptan olmuşlardır. Öyle kimseler var ki gittiği zorunlu hizmette bir yıl durmadan eş durumundan Batı’ya nakil gitmiştir. Doğu ve Güneydoğu’da sürekli personel açığı olurken diğer alanlarda personel fazlalığı söz konusu olmuştur hep. Polis ve askerin dışında diğer alanlarda zorunlu hizmet yapan kimselerden hiçbir mazeret öne sürmeyenler veya süremeyenler mecburi hizmetini yapmaya devam etmişlerdir.

Gerçek mazereti olmayanların zorunlu hizmetten kurtulmak için başvurdukları yöntemden kurtulmak için devlet öğretmenlerde sözleşmeli öğretmenlik modeline geçti. Atanan kişi çalıştığı yerde dört yıl çalıştıktan sonra başarılı bulunursa öğretmenliğe geçip iki yıl  daha bulunduğu yerde çalışacak, sonra tayin isteyebilecek. Devletin zorunluluktan yaptığı bu son tasarruf çözüm olmaya çözüm. Fakat 6 yıl bir yerde çakılı kalacak olan bu bekar öğretmenleri de düşünmek gerek. 25 yaşında zorunlu hizmet yapmak için atanan bir öğretmen otuz küsur yaşına kadar ya evlenmeyecek, ya da çalıştığı yerde bulduğu biri ile evlenme yoluna gidecek. Bu durum nereden bakarsanız bakın içinden çıkılmaz vahim bir durum.

Devletin çalışanına kolaylık olsun diye koyduğu tayin hakları geçmişte çalışanlar tarafından hoyratça kullanıldığı için onların ceremesini maalesef yeni atanan çocuklar çekeceklerdir. Gitse bir türlü, gitmese bir türlü. Eli mahkum maalesef. Başımıza gelenler ise kendi yapıp ettiklerimizdendir. Bu da birilerinin ceremesini sonrakiler çekmek şeklinde yürüyecek şimdilik.

İlmin yarısı 'bilmiyorum' ise diğer yarısı nedir?

Öğretmenliğimin üçüncü yılında zorunlu hizmet için Güneydoğunun bir iline gittiğimde o okulda çalışmakta olan tecrübeli bir hocamız: "Hocam! Meslekte yenisin, mesleki tecrübem olarak söyleyeyim. Öğrenci sana bir soru sorduğunda sakın ola ki 'bilmiyorum' deme. Doğru yanlış fark etmez herhangi bir cevap ver" dediğinde hayretime gitti: "Olur mu hocam, bilmediğim bir soru olursa bilmiyorum der, gider araştırır, doğrusu ne ise hem kendim öğrenmiş olurum, hem de öğrencileri bilgilendiririm" dedim. Bana, "Kendin bilirsin, ama öğrenci nezdinde itibarın sarsılır ve bir değerin kalmaz" demişti. Meslek ve yaşça benden büyük olan bu hocamızın tecrübesini hiç uygulamadım ama dediğini de hiç unutmadım.

Televizyonda din adına dini bilen ve bildiğini iddia edenlerin kısır tartışmalarını görünce nedense 94 yılında başımdan geçen bu anekdot aklıma geldi. Birbirini ithamlar, birbirinin sözünü kesmeler, birbirine mağlup edilmesi gereken düşman gibi görmeler, birbirine belden aşağı vurmalar...Bu işi yapanlar aynı dinin mensupları maalesef. (Ben burada dini konuyu konuşan muhataplardan bahsediyorum ama diğer alanlarda yapılan tartışmaların çoğu da bundan farksız.) Nedense programın başındaki doğrunun ortaya çıkması temennileri havada kaldı. Onları izlerken "İlmin yarısı 'bilmiyorum' demektir, sözü geldi aklıma. Yarısı bilmiyorum ise ilmin diğer yarısı nedir diye düşünmeye başladım. Sağ olsunlar ekranda dört saat boyunca izlediğim hocalarımın bana en büyük katkısı ilmin diğer yarısının ne olduğunu bulmama yardımcı oldu. Hemen kendi kendime, 'İlmin diğer yarısı da edeptir,' dedim. Programın bir diğer faydası da hani birine sormuşlar edebi nereden öğrendin diye. Adam, ‘Edepsizlerden’ cevabı vermiş. Programa ve taraflara ön yargısız bir şekilde bakanların da ortak kanaati bu. Programda bilgi adına doğru yanlış malumat vardı. Fakat edep yoktu. Öyle zannediyorum herkeste özellikle bilim adamlarında olması elzem bir değerimizdir edep. İlmin ne olduğunu 13-14. Yüzyılda yaşamış Yunus, “İlim ilim bilmektir /İlim kendin bilmektir /Sen kendini bilmezsin/Ya nice okumaktır/Okumaktan murat ne /Kişi Hak'kı bilmektir /Çün okudun bilmezsin /Ha bir kuru ekmektir/Okudum bildim deme /Çok taat kıldım deme/Eğer Hak bilmez isen/Abes yere gelmektir” diyerek en güzel şekilde ifade etmiştir.

Sözlükte edep: “Toplumda oluşan töreye uygun davranış; utanma, çekinme, sıkılma duygusu, incelik.” anlamlarına geliyormuş. Hakikati ortaya çıkarmak için canlı yayına çıkan bu zevatta eksik olan edepti kanaatime göre. Edep; kişinin kendini bilmesi, haddini bilmesi, neyi-nerede-nasıl konuşacağını bilmesidir. Tartışmacılar sahalarında allameyi cihan olabilirler. İlim ve bilgi önemlidir önemli olmaya. Günümüzde bilgiye ulaşmak o kadar kolaylaştı ki edeple süslenmeyen, taçlandırılmayan bilgi, kişiyi tevazudan uzaklaştırıyor ve tarafları halk nezdinde sıfırlıyor. Fakat tartışmaya kendilerini kaptıran zevat, halk nezdinde küçüldüğünün farkına bile varamıyor.

Bir defa ilim adamı olan kişilerin her şeyi ulu orta, her yerde tartışmamayı bilmeleri gerekiyor, doğruyu bulmak amacıyla kendi aralarında müzakere etme imkanı varken birbirini alt etme niyetiyle arenaya çıkıp kozlarını paylaşma yolunu seçmek önlerinde unvanları da olsa ilim adamına yakışmaz. Neyi-nerede konuşacağını bilmeyen insanlar ne kadar bilgili olurlarsa olsunlar bu topluma din adına verebilecekleri bir şeyleri yoktur. Yine bunların horoz dövüşünü ve kayıkçı kavgasını görünce bunların bana anlatacağı din kendilerine kalsın, en iyisi “Koca karı imanı” dedim kendi kendime. 25/07/2017