1 Mayıs 2022 Pazar

Rus Taktiği

Üstat, sevdiğin biri savunamayacağın bir yanlış yaptığı zaman ne yaparsın?

Bu en kolayı. Sevmediğin kişilerin fi tarihinde yaptığı yanlışı gündeme getirerek sevdiğinin yanlışını perdelemeye çalışırsın. 

Bu ne demektir şimdi?

Biz yanlış yapmışsak, bunu daha önce siz de yaptınız demektir.

Yani?

Bir bir beraberlik var burada. Aslında bu bir savunma refleksidir.

İyi bir şey mi?

Değil aslında. Böyle bir kıyas, bu konuda siz bizim hocamızsınız. Ayıplasak da hocamızın yolunu takip ediyoruz demektir.

Burada bir çelişki yok mu? Daha önce ayıpladığını yapıyorsun.

Öyle de. Savunma refleksi böyle bir şey.

Sonuç?

Sen de ayıplanacaksın ki ölümlü bir fani olduğun ortaya çıksın.

*

                    Rus Taktiği

Sevdiklerim bir yanlışa imza attıkları zaman ne yapmalıyım?

Ne gibi?

Mesela bir şeyi düşük göstermek gerektiğinde?

Bundan kolayı ne var. Hemen Çavuşesku Termometresini devreye sokarsın.

Ya dün ayıpladığını bugün yaparsa?

O zaman da Sovyet taktiğini uygulayacaksın.

Çavuşesku Termometresini biliyorum. Zira çok uygulanıyor. Sovyet taktiği ne?

Aslında bu da çok meşhur ama anlatayım.

Lütfen!

ABD'li üst düzey görevliler bir dizi görüşme için SSCB zamanında Moskova'ya gelirler. Rus yetkililer gelişmişlik düzeylerini göstermek için bazı yerleri gezdirirler. Gösterecekleri bir yer de yeni yaptıkları metrodur. Efendim, bir metro yaptık. Belirlenen saatte gelir. Gecikse gecikse üç saniye gecikir derler ve metronun gelmesini ABD'li yetkililerle birlikte beklemeye koyulurlar. 

Aksilik bu ya. Beş saniye geçtiği halde metro hala gelmez. 

ABD'liler, efendim, 5 saniye oldu. Metro hala gelmedi deyince, Rus yetkililer lafın altında kalır mı? 

Ama efendim, siz de Kızılderilileri öldürdünüz diyerek lafı yapıştırır.

Metrodan Kızıldereli'ye. Ne alaka?

Ne alaka olur mu?

Yanlışını, başkasının yanlışını hatırlatarak rakibini yumuşak karnından vuracaksın. Bundan sonrasını ABD'liler düşünsün.

Bant mı, Mantı mı?

Bayram öncesi marketler dolu. Ödeme için insanlar kuyruğa giriyor. Alan gidiyor. Alışverişini yapıp marketten çıkan gemisini kurtaran kaptan.

Sabahtan akşama markette çalışan görevliler ne yapsın bu durumda? 

Durmadan müşterinin istediğini yerine getirmeye çalışıyorlar. Oturmaya zamanları yok. Kafa, beyin kalmamış koşuşturmaktan. Bu gece yattıkları yeri beğeniler. 

İşte onlardan biri. Marketin mandıra reyonunda çalışan bir kız çocuğundan yoğurt istedim. Ne istiyorsun amca dedi. Tekrarladım. Yoğurt alacağımı anladı. Üç kilo istediğim yoğurdu bir buçuk kilo değil mi dedi. Hayır, üç kilo dedim. Üç kiloyu nasıl bir buçuk anladı, anlamış değilim. 

Benim yoğurdu doldururken biri geldi mantı yok mu dedi. Ne dedi. Adam mantı dedi. Kızımız bir kez daha ne dedi. Adam tekrarladı. Kızımız, bant mı, ne bantı, koli bantı mı dedi. Adam isteğini yineledi. Nihayet kızımız bant değil de mantı istendiğini anladı ve ilerideki bir yeri göstererek yardımcı oldu.

Kız benim yoğurdu tartarken bir taraftan da bugün bana ne oldu abla. Bant ne alaka diyerek yanındaki büyüğüne hayretini ifade etti ve eli iş yaparken gülme krizine girdi. 

Kız mahcubiyet içerisinde gülerken kızım, bir bant da ben isteyeyim mi dedim. Yo amca, isteme dedi. 

Allah yardımcıları olsun.

Bayram Ziyaretiniz Bir Şeker Tadında Olsun!

Dostlarım, bir bayrama daha kavuştuk. Büyüklerin ellerinden, küçüklerin gözlerinden öperim.

Bayramlamaya gelmezsiniz biliyorum. Kazara döner şaşar gelirseniz, kapımız açık. Buyurun gelin.

Evime beni bayramlamaya gelecekler için de şu hatırlatmada bulunmak isterim.

Biliyorsunuz, yakıtlar el ve cep yakıyor. Bayramda beni ziyarete gelip el ve cebinizi yakacağınıza, sevinç ve mutluluk gününde Karadeniz'de gemileriniz batmış gibi olacağınıza, bana gelmeyerek bayramı evinizde yapmış ve üzüntüye gark olmamış olursunuz. Böylece ne eliniz yanar ne cebiniz ne de üzülürsünüz.

El ve cebi yakmaya ve üzülmeye karar verdiniz. Senin için çiğ tavuğu yer, gidecek yakıt sana feda olsun dediniz ve beni de yakmaya karar verdiniz. Bu durumda kendi düşen ağlamaz diyeceğim ve bu yaptığınızdan memnun olacağımı bilmenizi istiyorum. Yalnız bayram ziyaretinde sizden istediğim bir şey var. Bunu da söylemeden geçemeyeceğim. 

Malumunuz bayram şekerleri cep yakıyor. Yanlarına varılmıyor. İndirimli fiyatları gören bir daha bakıyor. Çünkü alınacak gibi değil. Uçuk kaçık fiyatlar. Bu arada marketler de müşterinin hangisinden alayım diye bir ondan bir bundan tatma ameliyesine tedbir almışlar. Ekmeği elinle değil, gözünle seç hesabı, müşterinin ulaşamayacağı şekilde şekerlere tedbir almışlar. Şeker reyonunun çevresini müşteri gözüyle görecek ve seçecek şekilde şeffaf bir engelle kapatmışlar. Yani tadımlık yok. Hasılı, her bayramda almayacağım ve alamayacağım şekerleri bu bayram tadamadım. 

En ucuzu indirimli fiyatı 99 küsur olan şekerden aldım.

Kusura bakmayın ama market sahibinin düşündüğünü ben de düşünmek zorundayım. Koskoca market sahibi tadımlık şekeri benden kıskanıyorsa, dar gelirli biri olarak ben de ikramda gerekeni yapacağım. 

Nereye gelmek istiyorum. Ne yapacağımı şimdiden kestiremiyorum ama bilin ki şekerliğin içinde envaiçeşit şeker göremeyeceksiniz. Ya tutmakla çekmem bir olacak. Bu durumda bir tane alabileceksiniz. Bu da sizin el çabukluğunuza bağlı. Şundan mı, bundan mı alayım derken gözünüze ilk çarpan bulgurdan da olabilirsiniz. Ya da sayınızca şekeri mutfaktan getirip avucunuzun içine birer tane bırakacağım. Ben almayayım derseniz, canınız bilir. Hiç zorlamam. Teklif var, ısrar yok. Götürür mutfağa koyarım. Yani beni bu duruma mecbur etmeyin. Siz siz olun, efendi olun, şundan alayım, bir de bundan deyip tüm çeşitlerden almaya kalkmayın. Sonra bir tanesi neyinize yetmez. Öyle şekerliği ortaya koyup haydi buyurun cömertliğini benden beklemeyin. 

Daha tam karar vermedim ama şayet alasınız diye şekerliği önünüze tutarsam, lütfen yol arkadaşımın yaptığı gibi yapmayın. O ne yaptı derseniz? Anlatayım. Zira başka türlü anlayacağınız yok. 

1976 yılı olsa gerek. Ankara'ya gidiyorum. Yanımda da otobüste tanıştığım, benim gibi sınava girecek bir adaşım var. Otobüs hareket ettikten ve biraz yol aldıktan sonra otobüsün muavini ağzımız tatlansın, içerinin havası değişsin diye şeker ve kolanyağı tuttu. Şeker tek çeşitten ibaret, jelatinli sütlü cam şeker. Ben bunun jelatinsizini, dokunduğum zaman elime bulaşan, adına da sorma şeker dediğim şekerden yedim o zamana kadar. Bakkaldan alır, bakkal çimento kağıdının içine birkaç tane koyar uzatırdı. Sora sora yerdim. İyice ufaldığı zaman kırardım. Muavinin tuttuğu şeker, benim bakkalın verdiğinin biraz medenicesi idi. 

Muavin ilk sıradan sırayla herkese tuttu. Sıra bize geldi. Koridor tarafında oturan ben bir tane aldım. Sıra geldi yol arkadaşıma. Arkadaşım elini şekere uzattı. Avucunu iyice açtı. Tüm gücüyle şekerliğin içindeki şekerlerden avuçladı. Bereket avucu hepsini almaya yetmedi. Ramazanın bu yaptığını ayıpladım içimden. Ne olacak gökgörmedik. Ayıp ayıp, ikramlık avuçlanır mı dedim.

Yola devam ediyoruz. Az sonra tatlansın diye şekerlerimizi ağzımıza attık. Sütlüsü de pek güzelmiş. Ağzımın her bir tarafı bu şekerden faydalansın diye şekeri sağımdan soluma, solumdan sağıma dolaştırdım durdum. Bitivermesin diye birden kırıvermedim. Hazıra ne dayanır. Nihayet şekerim bitti. Bizim yolculuk hala bitmedi. Şekeri bitmeyen biri vardı. O da yol ve oturak arkadaşım Ramazan'ın şekeri. Nasıl bitsin ki. Avuçladı ne de olsa. Sorup bitirdikçe avucunun içinden bir tane daha attı ağzına. Ramazan soruyor, ben de ona yan gözle bakıyorum. Ah bir tanesini de bana verse dedim durdum içimden. Baktım olmayacak. Bir yüzümü karartma uğruna, arkadaşım, bir tane şeker versen dedim. Dedim ama beynimden kaynar sular döküldü. İstemek zormuş meğer. Mahcubiyetim daha da arttı. Çünkü yol arkadaşım, vermeye pek istekli olmadı. Önce duymazdan geldi. Sonra ne, dercesine yüzüme baktı ve memnuniyetsizliğini göstermek için suratını astı. Sonra sağına soluna ve nihayet şekere baktı. Vereyim mi, vermeyeyim mi diye nefsiyle epey mücadele etti. Sonunda merhamete geldi. Vermeden önce tehdit edercesine bana öğüt verdi: Bak, şimdi bir tane vereceğim ama dönüşte sen de avuçlayacaksın. Ya değilse, vermem dedi. Tamam dedim. Nihayet gönülsüzce bir tanesini verdi. İsteyip isteyeceğime pişman oldum ama çocukluk işte. İçimdeki çocuğa söz geçiremedim. Yediğim bu ikinci şeker birinci kadar tatlı gelmedi ama şeker şekerdi ne de olsa.

Dönüş yolculuğunda, adaşımla birlikte dönemedim. İşim bittikten sonra başka bir firmadan bilet aldım. Bekledim ki şeker tutsunlar. Şeker tutan olmadı. Sanırım bu firmanın böyle bir ikram adeti yoktu. Hasılı adaşıma verdiğim sözü yerine getiremedim. Tutsalardı, avuçlayabilir miydim? Sanırım yapamazdım. Hasılı, amorti bile çıkmadı. 

Arkadaşın ne yaptı dönüşte derseniz? İşte burasını bilmiyorum. Herhalde şeker ikramı yapan bir firmadan bilet almıştır ve yine avuçlamıştır. Konya'ya gelinceye kadar birini yemiş, diğerini atmıştır ağzına.

Uzattım gördüğünüz gibi. Bilirim uzun yazılar pek okunmaz. Okunsa da meramım unutulabilir. Bu yüzden tekrar hatırlatayım. Lütfen bayram ziyaretinde tek şeker alınız. Bu adam yine şaka yapıyor diye avuçlamaya kalkmayınız. Bilin ki hiç olmadığı kadar ciddiyim.

Sıkıntıların bol olduğu günümüzde sizleri bir nebze de olsa gülümsetebilmişsem ne mutlu bana. İyi bayramlar...