Tramvayın Azizliği *

Pazar sabahı saat 07.00'de Meram'dan hareket eden Meram Yaka otobüsüne bindim. Sabah sabah yatamadım değil, açık öğretim fakültesi sınavı var. Zafer'de otobüsten indim, SÜ Kampusuna giden tramvaya bindim. Yerime oturur oturmaz vatman "Arıza nedeniyle hareket edemiyoruz. Bir müddet bekleyeceğiz" anonsu geçti. Az bekledikten sonra hareket etti. Kültür Park'a gelince tekrar durdu. Arıza anonsu geçti arka arkaya. Yolcular kendi aralarında kaza varmış dedi durdu. Kalktı kalkacak derken tramvay bir türlü kalkmadı. Yerinden kalkan soluğu vatmanın yanında aldı. Herkesin derdi aynıydı: Sınavımız var, sınava yetişeceğiz. 

Endişeli bekleyişin yerini alternatif aldı. Tramvay çalışmıyorsa geriye alternatif olarak Otogar-Bosna-Kampus dolmuşları var. Bir yarım saatlik beklemenin ardından sonunda iniş düğmesine basan indi. Koşar adımlarla Alaeddin Durağının oraya doğru yürünmeye başlandı. Gelen dolmuşun hepsi hınca hınç dolu geldi. Kimi üç, dört kişi bir araya gelerek ticari taksiye yöneldi. Orta yerde ticari taksi de kalmadı. İnsanlar kalabalıklar halinde dolmuşu belki ileride boş yakalayabiliriz umuduyla Kayalı Parka doğru yürümeye başladı. 

Her gelen dolmuşa bir otuz, otuz beş kişi bindi. İtişe sıkışa dolmuşa en son binen şanslı kişi de ben oldum. Dolmuşa bindim, kampusa kadar gittim ama ne çektiğimi gelin siz bana sorun. Sabah 07.10'da başlayan yolculuğum, tedirginlik ve koşuşturmanın ardından 08.45'te son buldu. Görev yerime bir 15 dakika gecikmeli olarak varabildim. Tramvay kazasından/arızasından görevlilerin haberi olmuş ki anlayış gösterdiler. Görevimi yapabildim. 

Sınava giremeseydim üzülecektim doğrusu. İşin ucunda bir yıl sınav görevi alamama cezasına çarptırılmak da vardı. Sabah sabah herkes evinde pazar keyfini çıkarırken iki saatlik endişe, çaresizlik ve koşuşturma da işin çabası oldu.

Sınav yerine zamanında gidemeyen ve ne yapayım çaresizliği yaşayan sadece ben miydim? Sayısını bilmiyorum ama mağdur sayısı çoktu. Hepsini toplasanız bir miting var burada derdiniz. Kimi paraya kıydı ticari taksiye bindi. (Paraya kıyanlar yine şanslı kişilerdi. Sonradan paraya kıymayı göze alanlar durakta taksi de bulamadı.) kimi telefona sarılarak eşini, dostunu çağırdı, kimi bu dolmuş dolu, ben bu dolmuşa binmem demedi; nefes nefese, ayakta dolmuşla görev yerine intikal etti. Bir iyiliği vardı dolmuş yolculuğunun. Dolmuş dopdolu olduğu için yolda bekleşenlere durmadı. Alaeddin'de duran dolmuşlar, kırmızı ışıklar dışında en son kampusta durdu. Bir de nefes nefese hareket ettiğimiz için kimse sabahın soğuğunu çekmedi. Hatta sıcaktan biraz cam açalım diyen de oldu. Bir diğer iyiliği de dolmuşçular ve taksiciler hiç olmadığı kadar pazar pazar para kazandı. Yolcu kalabalığını gören dolmuş şoförü, hareket merkezini arayarak hareketi, üç dakikaya indirin uyarısı yaptı. Burada tek kazanamayan Büyükşehir Belediyesi oldu. Çünkü tramvaylar çalışmayınca meteliğe kurşun attı. 

Hasılı bir pazar sabahı, kampus ve kampus yönündeki okullarda sınava girecek öğrenciler ve sınavda görev alan görevliler için; içinde tedirginlik, çaresizlik ve koşuşturma barındıran bir anı bıraktı. Pişmanlık da vardı: Niçin özel arabamla sınav yerine intikali düşünmedim diye. Düşünün ki herkes özel otosuyla gitmeyi deneseydi yol çeker miydi bu mahşeri kalabalığı? Burada Büyükşehir Belediyesi Toplu Taşıma Dairesi Başkanlığına da bir sözüm olsun. Tramvay yolunda bir kaza olamaz mı? Olur. İnsanlık hali ne de olsa. Tramvay arıza yapamaz mı? Yapar. İnsan yapımı ne de olsa. Böyle durumlar için özellikle sınav olduğu zamanlarda Toplu Taşıma Ulaşım Dairesinin bir B planı olması gerekir diye düşünüyorum. Pekala böyle durumlarda en kısa sürede otobüs intikali yapılabilirdi. Çünkü yüzler, binler taşıyan tramvayın yolcu kapasitesini 15-20 kişilik dolmuşlar kaldıramaz.

*16/12/2019 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.

Takdirlik Çocuklar ***

Sınavdan çıkıp tramvaya bindim. Sınavdan çıkanlarla birlikte tramvay daha bir kalabalıktı. Tramvayda nasıl vakit geçireyim diye düşünürken bir teyze imdadıma yetişti. Kulak kabartmama gerek kalmadı. Mecburen herkes gibi ben de dinledim. Teyze biriyle telefonda herkesin duyacağı şekilde konuşuyordu:

"Ne oldu bilmem çocuğa? İlkokulda, ortaokulda hep takdirlikti. Liseye geldi, değişti. Süper bir kafası vardı. Şimdi açıktan okuyor, geçen hafta sınava girdi çıktı. Hiç derse bakmadı. Çalışsa yapar ama çalışmıyor. Nasıl oldu bilemedim. O başarılı ve takdirlik çocuk gitti, sınıfta kalan bir çocuk oldu."

Görüldüğü gibi teyze çocuğundan dertliydi. Bu şekilde dertli olan anne ve baba sayısı az değil. Çocukları zeki olmasına rağmen başarılı olamıyorlar. Halbuki zeka varsa daha ne isterlerdi bu çocuklar? Üstelik kendi yetiştikleri döneme göre neleri eksikti bunların? Yedikleri önlerinde, yemedikleri arkasındaydı. Anne-babalar saçlarını süpürge ediyor. Çocuklarda tık yok. Ölü mübarekler!

Yukarıda alıntıladığım teyzenin serzenişi toplumda çoğu ebeveynin ortak derdi. Hemen hemen hepsi de çocuklarının lisedeki başarısızlığını ilkokul ve ortaokuldaki başarısı ile kıyaslıyor. Ne idi ne oldu, çocuk çok değişti, tanıyamıyoruz diyorlar. Anne babalar bu kıyasında haklı olabilirler. Ama göz ardı ettikleri bir yön var. Ergenlik dönemi savrulmalarından ve arkadaş çevresinden kaynaklanan başarısızlığı bir tarafa bırakırsak, ilkokul ve ortaokullarda çocukların başarısı, doğru dürüst objektif kriterlere göre ölçülmüyor. Çocukların aldıkları notlar ya da öğretmenlerin verdiği puanlar yanıltıcıdır. Çünkü öğretmenler bu kademelerde bol bol not basıyor. Fazla not verilince haliyle çocuğun gerçek başarısı liseye kadar gizleniyor. Doğru dürüst çalışmadan eve takdirle gelen çocuğunu görünce ebeveynler çocuklarını süper görüyorlar. Çalışmadığı halde böyle ise bir de çalışsa bu çocuk derece yapar diye düşünüyorlar.

İçinizden öğretmenler ilkokul ve ortaklık kademesinde niçin yüksek not veriyor, vermesin diyebilirsiniz. Doğru dersiniz. Olması gereken bu. Ama veliler alttan giriyor, üstten çıkıyor: "Aman öğretmenim! Çocuğumun notları düşük olmasın. Lisede okul seçiminde bu notlar önemli olacak" diyor. Bunu gören öğretmen vereyim gitsin deyip yapıştırıyor yüksek yüksek puanları. Yani çoğu çocuk hak etmediği notu alıyor. Notlar bu şekilde hormonlu olunca (Ben böyle fazladan verilen notlara hormonlu not diyorum) ne çocuk kendisini tanıyor ne de veli. Çocuk liseye gelince üstü örtülen gerçek ortaya çıkıyor. O zaman da iş işten geçmiş oluyor. Çocuğumuzla ilgili ileride şok yaşamak istemiyor ve çocuğumuzun gerçek başarısını veya başarısızlığını erken yaşta görmek istiyor ve zamanında tedbir almak istiyor isek, özellikle ortaokul kademesinde sınav, performans ve proje puanlarına bir ayar vermek gerekiyor. Herkes hak ettiği puanı almalı, aile de çocuğunu durumuna göre bir yol haritası belirlemeli. Çünkü çocukların kaybedildiği kademe bu kademedir.

***19/12/2019 tarihinde Pusula Haber gazetesinde Barbaros Ulu adıyla yayımlanmıştır.

Kıskandım Şu Aleyna Tilki'yi ***

Birkaç gündür gündemde Aleyna Tilki var. Ödül verildi, verilmedi tartışması üzerine kimdir bu diye baktım. Daha 19'unda bir sanatçı. "Gençliğe ilham veren 30 altı 30" kişi olarak listeye adını yazdırmış. Bu hengamede gençliğe ilham olan biri olarak layık görüldüğü ödülü alıp alamadığını öğrenemedim. Bakanlık ödül verilmedi. Zira 30 kişilik listede yok diye açıklama yapıyor. Aleyna ise ödül verildiğini sosyal medyadan paylaşıyor. Kime inanacağız bu durumda? Bir tarafta devletin açıklaması, diğer tarafta bir kadının beyanı. 6284 sayılı kadını koruma kanunu durduğu müddetçe kadının beyanını esas almak zorundayız diye düşünüyorum. Ayrıca "Psikolojim bozuldu, müzik yapamıyorum, sahneye çıkamıyorum. Bu ödül tartışması dolayısıyla maddi ve manevi sıkıntı içerisindeyim" şeklinde dilekçesiz sözlü bir şikayeti başımıza iş açar.

Ben herkes gibi ödül verildi, verilmedi tartışmasını anlamaya çalışırken sosyal medyadaki bir paylaşım dikkatimi çekti: "Gençlere İlham Veren Ödülünü alan Aleyna Tilki denilen şahsın, bugün İnstagram hesabını 2,5 milyon insan takip ediyor. Her yaptığı paylaşım binlerce beğeni alıyor ve paylaşımları merakla bekleniyor. Size şaka gibi gelebilir. Twitter üzerinden kontrol edebilirsiniz: 'Birkaç saat sonra akşam olacak' diye yazmış; 26,7 bin beğeni ve 2.854 yorum almış. Allah aşkına, sosyal medyada 2,5 Milyon takipçisi olan kaç tane hocamız, kaç tane ilim adamımız var? Milyonu geçtim, yüz binin üzerinde takipçisi olan kaç tane hocamız var? Kaç tane hocamızın paylaşımları merakla bekleniyor?" (Harun Güzel)

Her ne kadar  "Gençlere ilham veren Ödül” için ilk otuza girememeyi ben, otuz yaşın üzerindeyim, hoca değilim, ilim adamı hiç değilim diye kendi kendimi teselli etmeye çalışsam da kızcağızı kıskandım doğrusu. Nasıl kıskanmam? Daha 19 yaşında ve 2,5 milyon takipçisi var. Az bir rakam değil bu. Üstelik "Birkaç saat sonra akşam olacak" paylaşımı 26,700 beğeni almış.  Yanarım yanarım da Aleyna Tilki gibi gündem olamadığıma ve beğeni alamadığıma yanarım. Ben de sosyal medyada Facebook'u aktif bir şekilde kullanıyorum. Tanıdığımı, tanımadığımı eklememe rağmen arkadaş sayım 1795 kişi. Paylaşımlarımın beğenisi de bir elin parmaklarını geçmiyor. Bugüne kadar her konuda çokça paylaşım yaptım. Hiç aklıma "Birkaç saat sonra akşam olacak" paylaşımı gelmedi. Buradan anlıyorum ki neyi paylaşacağımı önce bir güzel düşünüp tartmam gerekiyor. Demek ki düşünüp taşınarak yapılan paylaşımlar çok beğeni alıyor. Bir diğer husus, yıllardır yaptığım paylaşımlarım toplam beğenisi, Tilki'nin akşamın olacağını bilmesi paylaşımı kadar bile değil. Ben üzülmeyeyim de kim üzülsün... Ben bir yere sap olayım, koltuk kapayım diye uğraşırken bu kızımız sanal alemin fenomeni olmuş. Hem de bu yaşta.

Daha fazla beğeni ve yorum almak için ne yapabilirim? Bu kızımızı örnek alsam olur mu diye düşündüm. Sesim yok ki şarkı söyleyebileyim. Tip, boy pos yok ki resmimi paylaşayım. Vücut ve endam olsa da açılıp saçılsam...o da yok. Zaten beceremem. Hoş becersem de üşürüm bu havada. Zira hava buz gibi. Of! Olmuyor işte... Ne yapmalıyım fazla beğeni ve yorum almak için bu durumda? Tüm alternatifleri düşündüm. Aklıma başka bir şey de gelmedi. Durun ya hu! Acaba soyadımı Tilki olarak değiştirsem mi diyorum. Zaten hemşerimizmiş kendisi. Aslında soyadım Tilki değilse de bir tilki kadar kurnazım. Bakmayın siz benim saf gibi göründüğüme. Ama kimse beynin içine bakmıyor ki... Benimki de laf yani! Ona kalırsa tüm anne babalara göre çocukları çok zeki ama çalışmıyorlar… Çalışmayan, kullanılmayan ve meşhur etmeyen zekayı ben ne yapayım?

***17/12/2019 tarihinde Pusula Haber gazetesinde Barbaros Ulu adıyla yayımlanmıştır.