Eyvah, Vali Geliyor! *

Hayatınızda hiç vali karşıladınız mı? Cevabınız evet ise o zaman valinin nasıl karşılandığını bilirsiniz. Eğer bugüne kadar bir vali karşılamadı iseniz, bundan sonra karşılamayacağınız anlamına gelmiyor. Zira her an başınıza gelebilir. Burada ben daire amiri değilim. Onu daire amirleri düşünsün. Çünkü vali karşılama onların görevi diyebilirsiniz. Bence büyük konuşmayın. Ya amiriniz bir günlüğüne izin alır, şaşar-döner; yerine sizi vekil tayin eder, o gün de valinin ilçenize geleceği tutar. Bu durumda ne yapacaksınız? Vekil asıl gibi olduğuna göre eliniz mahkum, valiyi karşılayacaksınız. Ölme eşeğim ölme diyerek bence işi yokuşa sürmeyin, olmaz olmaz hiç demeyin ve valinin nasıl karşılandığını eşekten düşenden bir dinleyin:

Her şey esnek mesai gereği esnekçe çalışırken mesainin bitmesine beş kala, bir kaymakamlık personelinin dairenize gelip "Vali ilçemize geliyor, karşılanacak, takım elbise ve kravat takılacak" haberini getirmesiyle başlıyor. Bu bir emirdir, emir de demiri keser. Mesai bitiyormuş, işin varmış, bir yere gidecekmişsin. Bunları unut. Vali ne zaman gelir? Nereden geliyor? Çok bekler miyiz? Bunlar senin bileceğin sorular değil ki başkası da bilmiyor. Senin görevin vali gelinceye kadar beklemektir. Burada yapacağın ilk iş, evinde bekleyen, gecikmenden dolayı seni merak eden varsa, evini araman ve “Beni yemeğe beklemeyin. Ne zaman geleceğim de belli olmaz” demektir. Ardından kılık kıyafetin vali karşılamaya müsait mi ona bakacaksın. Değilse kötü günler için daha önce akıl edip dolabına koyduğun gömlek, pantolon, kravat, ceket ve iskarpin varsa, onları tek tek çıkarıp üzerine geçirmektir. Şayet bunlar yoksa bir hızla yerinden fırlayıp evinden bunları getireceksin. Eğer ilçede evin yok, gidiş-geliş yapıyorsan, birinden emanet kıyafet bulacaksın. Bu da yoksa bu durumda yandın demektir. Zira seni ben bile kurtaramam. Belki tek kurtuluşun, ilçende tepeden tırnağa giyinebileceğin bir mağaza varsa ucuz-pahalı, kaliteli-kalitesiz, üzerine uyar-uymaz, bol veya dar demeden gidip oradan giyinmektir. Burada; efendim, yaz kıyafeti var. Hem bu sıcakta takım elbise ve kravat da neymiş demeyin. Zira çok komik olursunuz. Çünkü sıcaktan çatlasanız da patlasanız da serbest kıyafet de olsa, makama çıkarken karşılama ve uğurlamalarda grand tuvalet giyineceksin. Nokta.

Diyelim ki kıyafet sınavını geçtin, kaportayı düzelttin. Şimdi sıra beklemede. Kaymakam, belediye başkanı, tüm daire amirleri ve sen vekil beklemeye koyuluyorsun. Vali gelecek ama ne zaman gelecek, nereden gelecek? Kim bilebilir ki bunu. Vali bu. Ne zaman teşrif edersiniz de denmez. Vali, makamından çıkıp sür şu ilçeye deyip direk gelmez ki. Çıktı mı birkaç ilçeye birden uğrar, hepsini toptan halleder. İlçelere düşen de kusursuz bir karşılama için ellerinden geleni yapmaktır. Şimdi gelecek, az sonra gelecek derken hep dairende bekleyemezsin. İniyorsun kaymakamlığın bahçesine. Kah oturuyor kah kalkıyor kah adımlıyor kah çömeliyorsun. Güneş vurdukça gölgeye doğru oturuşunu ve duruşunu değiştiriyorsun. Bekleşenlere hal hatır sorsan da sağdan soldan konuşsan da tadı yok. Çünkü herkes birbirini yarım ağız dinler. Çünkü herkesin gözü yolda, kulağı da “Vali geliyor” sözünde.  Bu söz de bir türlü söylenmez. Çünkü ufukta vali görünmüyor. Bilin ki şimdiye kadar kara tren kaç defa gelip gitmiştir.

Nihayet beklenen misafirin ilçeye yaklaştığı haberiyle beraber karşılama alanına geçip ip gibi diziliyorsun. Ceket ilikli ve eller yanda. Maskeyi zaten söylemeye gerek yok. Bereket, maskenin altında burnundan nasıl nefes aldığını kimse görmüyor. Bir vakit de böyle bekliyorsun. Valinin arabasının alana girmesiyle beraber korumalarda bir koşuşturma. Kapı açılıyor ve vali önümüzde. Daha önceden ayarlanan kız çocuğu çiçeği valiye takdim ettikten sonra vali, sıradan herkesi selamlıyor. Vali kimin önüne gelmişse; o, sen de kimsin demeden sen kendini ve hangi dairenin amiri olduğunu söylüyorsun. Bir bakıyorsun, vali yalnız değil. Ardında onu takip eden biri daha var: Vekil. Ama bu vekil, vekil daire başkanı gibi bir günlük vekil değil, tam bir vekil. Yani milletvekili. O da selamlıyor sıradan. Her kendini tanıtana hem vali hem vekil nasılsınız diyor. Sen de beklemekten öldüm, nasıl iyi olayım demiyorsun. Teşekkür ediyorum efendim diyorsun.

Vali ve vekil en sondaki kişiyi selamladıktan sonra kaymakamlık makamına yönelmeden önce vali, “Arkadaşlar, elde olmayan sebeplerle araya iki program daha sıkıştırmak zorunda kaldık. Sizleri beklettik. Kusura bakmayın. Gelin hep birlikte şu merdivenlerde bir hatıra fotoğrafı çekinelim” demez mi? Dedi insan evladı.

Misafirler, makama çıktıktan sonra işiniz bitmiyor, bizden bu kadar. Evli evine diyemezsiniz. Zira siz evinize gelen misafiri kapıda karşıladıktan sonra nasıl giderse gitsin der misiniz?

Vali ve beraberindekiler kaymakamlık makamında iken aşağıda kalan daire amirleri, kendi aralarında “Helal olsun valiye. Ne kadar da mütevazı imiş. Bu kadar bekletti ama gönül almayı da bildi. Allah sayılarını çoğaltsın” diyerek bir hakkı teslim ederlerken onca uyarıya rağmen valiyi gömlek, pantolon ve spor ayakkabısıyla, kravatsız bir şekilde karşılamaktan çekinmeyen komşu daire vekil müdürü ise “Tamam ama neye yarar? Helallik diledi mi, helallik diledi mi” demez mi?” Pes doğrusu! Adam ne yaptı yahu? Sonra daha ne desin? Hoş helallik dileseydi de böyle düşünen birinin helal edeceği de şüpheliydi ya neyse…

Vali bir 45 dakika makamda kaldıktan sonra akşam 20 sularında kapıdan görünür, vedalaşır ve ilçe belediyesini ziyarete geçer. Bundan sonrasını da belediye düşünsün. İşte biz buna vali karşılama ve uğrulama diyoruz. Toplam ne kadar mı beklenildi? Duruma göre değişir ama bu vali karşılama ve uğurlama bir dört saat sürdü efendim.

* 30/06/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros Ulu adıyla yayımlanmıştır.

Piknik Keyfimiz *

Piknik yapmak, pikniğe gitmek, buralara gidince mangal yakmak milletimizin vazgeçilmezlerindendir. Bunun için hafta içi, hafta sonu, tatil veya mesai sonrası fark etmiyor. Yeter ki hava piknik yapmaya müsait olsun.

Konya için söylüyorum. Eskiden şehir içinde ve şehre yakın piknik yerleri pek yoktu. Arabasına atlayan şehrin havasından ve gürültüsünden uzak yerlere giderek kafa dinlendirmeye çalışır, felekten bir gün çalardı. Gölge yapacak bir ağaç ve bir çeşme varsa, işte orası piknik yeriydi. Arabası olanlar bu şekil uzak yerlere giderlerken arabası olmayanlar ise otobüs ve dolmuşa binerek  Meram Bağlarına çıkarak orada piknik yaparlardı.

Toplumun bu piknik yeri ihtiyacını gidermek için belediyeler, son yıllarda şehir içinde park ve bahçe adı altında birçok piknik yerleri üretti: Hadimi, Olimpiyat, Adalet, Birlik, Dutlukırı, Kozağaç, Akyokuş, Meram Bağları, Rahmet Ormanları şehrin içinde yer alan belli başlı piknik yerlerinden bazılarıdır. Buralar tuvaletinden mescidine, kamelyasından çocukların oynayacağı oyun alanına ve mangal yerine varıncaya kadar düşünülmüş yerlerdir. Büyük bir ihtiyacı karşılayan bu yerlerde özellikle hafta sonları yer bulmak gerçekten zor. Pikniğe gitmeyenler de bu piknik yerlerine yakın yerlerden geçerlerken piknik yerlerinin üzerine çöken dumanı görünce ve burunlarına et kokusu gelince bundan rahatsız olsalar da buraların piknik yerleri olduğunu bilir ve bu durumu yadırgamaz. Çünkü buralar belediyeler tarafından halka açık olarak piknik yeri olarak belirlenmiş. Buralarda mangal da yakılır, semaverde çay da kaynatılır.

Piknik keyfimizle ilgili bu yazdıklarım hepinizin malumu hususlardır. Burada başka bir piknik türünden bahsedeceğim: Belediyelerin mangal yakmak için ayırdığı piknik yerlerinden başka piknik yerleri bugünlerde yaygınlaşmaya başladı. Önceden de var mıydı bilmiyorum ama bugünlerde özellikle müstakil evlerin çokça bulunduğu mahallelerde mangal yakmak iyice arttı. Eviniz müstakil ise veya müstakil evlerin olduğu mahallelerden geçerken mahalleyi kaplayan dumanı görmemeniz ve etrafa yayılan et kokusunu hissetmemeniz mümkün değil. Rüzgarla beraber evine kadar geliyor bu duman ve et kokusu. Ne kapı açabiliyorsun ne de pencere. Sağ olsun müstakil ev sahipleri ne hafta içi biliyorlar ne de hafta sonu. Biri yakıyorsa ben de yakarım deyip mangalı ateşliyor. Öyle zannediyorum, evim müstakil nasılsa, istediğimi yaparım dercesine, bahçesinde mangal yapmayı normal görüyor bizim insanımız.

Siz bu durumu nasıl karşılarsınız bilmiyorum ama ben normal görmüyorum. Öyle ümit ediyorum ki bu mangal sefamız kısıtlılığın olduğu günlerle sınırlı olur. Bunu da bir yere kadar normal görebiliriz. 1 Temmuzdan itibaren kısıtlılıklar kalkacağına göre müstakil ev sahipleri bundan sonra başkasını rahatsız eden duman ve et kokusunda daha hassas olacaklar diye düşünmek istiyorum. Benim endişem 1,5 yıldır salgınla yaşayan insanımızda bu bahçesindeki mangal keyfinin bağımlılık yapması. Çünkü her şeyin bir ilki olur. Bir yaptık mı arkası gelir. Eğer böyle olursa yaz boyunca yandık demektir.

Bu durum müstakil ev sahiplerinin inisiyatifine ve vicdanına bırakılamayacak kadar önemlidir. Burada belediyelere, valiliklere büyük görev düşüyor. Nasıl ki bir kurban kesiminde bile şehrin üst yöneticileri “Nerelerde kurban kesilecek, nerelerde kesilemeyecek” kuralları koyuyor ve kurban kesilecek yerler ayarlıyorsa, belediyeler tarafından belirlenen piknik yerlerinin dışında meskun mahallerin olduğu yerlerde mangal yakmayı da yasaklamalıdır. Öyle zannediyorum belediye ve valilik bu konuda üzerine düşeni yapacaktır.

* 02/07/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros Ulu adıyla yayımlanmıştır.

Boşanan Boşanana *

2012’den beri görüşmediğim eski bir tanıdığımla karşılaştım. Ayaküstü bir on dakika lafladık. Hal hatırdan sonra buralar senin mıntıkan değil, ne hayır dedim. “Buradan ev tuttum. Eşimden boşanıyorum. Aslında bugün boşanacaktık. Hakimin bir cenazesi varmış, ertelendi” dedi. Acele etmeseydin, sözüme “acelesi kalmadı. Nicedir uzatmalara oynuyorduk zaten” dedi. 

Tanıdığım beni şaşırttı. Çünkü konuşmak nedir bilmezdi. Ağzından laf alamazdım. Hep sessiz ve sakin olarak tanımıştım kendisini. 3,5 yılda toplam konuşmadığından daha fazlasını bir on dakikada konuştu. Hep içine atmış demek ki. Dert ve sıkıntılar çoğaldıkça sessizliğini bozmuş ve konuşmaya başlamış. Susturabilene aşk olsun. 

İki yıldır hastalıkla boğuştuğunu, gitmedik doktor bırakmadığını, iki yıldır işe nasıl gittiğini bilmediğini, hacı-hoca kimi duyduysa gittiğini söyledi. Doktoru anladım da hacı-hoca da ne işin var dedim. "İstanbul'daki iyi hoca. Bana büyüyü kimlerin yaptığını bildi. Biri falan bey, diğeri de falan hanım. Sen onları daha iyi bilirsin" dedi. Bilirim ama onlar yapmazlar. Biri ile üstelik çok iyi arkadaştın dedim. "Zaten bunu en yakınlar yaparmış. Hoca ben demeden onları tarif etti.  Hatta falan sana tatlı bir şey ikram etti mi diye sordu. Dedim evet. İşte o tatlıya sihir yapmış dedi. İki senedir okumadığım dua, gitmediğim hoca kalmadı. O çalıştığımız yerde ne varsa, falan falan da kafayı benim gibi bozdu" dedi. 

Epey bir dinledim. Belli ki sihir/kağıt yapıldığına ve kimlerin büyü yaptığına kendisini inandırmış. Denize düşünce de bir umut deyip yılana sarılmış. 

Ayrılmadan önce kendisine bak kardeşim, öncelikle hem boşanmandan hem de hastalığından dolayı üzüldüğümü ifade etmek isterim, geçmiş olsun. Allah sana huzur versin. Sağa-sola gitmeyi bırak, kendinin doktoru ol. Anladığım kadarıyla ailevi sıkıntılar seni, acaba mı diyerek bu yollara sürüklemiş. İşin içinde kağıt olduğuna inanınca, etrafındaki herkesten şüphelenir olmuşsun. Yarın başka sıkıntın baş gösterse, şu on dakikalık konuşmamızdan dolayı beni de suçlayabilirsin. Bu vehimlerden uzaklaşmaya bak. Şunu unutma ki birileri sana kötülük yapmak istesin. Allah izin vermedikçe başkasının kötülüğü sana ulaşmaz. Sen doğru yolda olup ne yaptığını bildikçe başkasının sapıklığı sana zarar vermez. İçeriği hoşuma gitmese de içine atmayıp konuşman, açılman hoşuma gitti. Zamanında hep içine atıyordun. Böyle konuşarak deşarj olmanda fayda var. Çünkü içine ata ata dert küpü olursun dedim, tamam dedi, ayrıldık. 

Ayrıldıktan sonra kendi kendime Barbaros, al sana bir aile faciası daha dedim. Gerçekten boşanan çift olarak bu anlattığım ne ilk ne son. Çünkü boşanan boşanana. Kimi evliliğin ilk başında kimi birkaç çocuktan sonra kimi de uzun yıllar evli kaldıktan sonra evlilik akdini sonlandırıyor. Çevrenizde vardır bu şekilde olanlar. Hatta evliliğinin ilk üç gününde “Evlilik bana göre değil” deyip “Şu kadar inci-boncuk verin de anlaşmalı boşanalım” diyenleri de duyuyoruz. Boşanmayı kafaya koyanlar ne anne ne baba ne çevre ne de çocuk dinliyorlar. Soluğu aile mahkemesinde alıyorlar. Kimi anlaşmalı olarak tek celsede boşanıyor kimi de mahkemesi yıllar yılı sürdükten sonra yollarını ayırıyor. Kimi boşandıktan sonra bir kez daha deneyelim deyip tekrar evlenme yoluna gidiyor. 

Boşanan kimseleri ayıplamıyorum. Bu yolu seçenlerin her birinin trajikomik hikayeleri vardır. Kimse boşanayım diye evlenmiyor. Bir umutla evlenip mutlu bir yuva kuracağım diyen niceleri evliliğin beklediği gibi olmadığını görünce bu sefer mutluluğu ayrılmakta arıyor. Ayrılınca kaçı mutlu oluyor? Bunun üzerinde de düşünmeye değer. Elbette evlilik kadar boşanmak da haktır. Olmuyorsa yollar ayrılmalı ama son yıllarda ayrılıklar anormal bir şekilde arttı. Buna bir dur demek lazım, en azından boşanma sayısı düşmeli ama nasıl? İşte toplum olarak buna kafa yormak lazım. Çünkü aileler toplumun temelini oluşturur. Aileler huzurlu olmazsa toplumda da huzur olmaz.

*28/06/2021 tarihinde Barbaros ULU adıyla Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.