Yoldaki Çivi *

-Öğretmenler günü anısına-

Kardeşim! Yola attığın çivi benim arabanın tekerinde. Yani tam isabet. Seni tebrik ediyorum. Attığın çivi olur ya kendi tekerime batar diye boşu boşuna endişe edip yolunu uzatma. Haber veriyorum ki o yoldan rahat bir şekilde geçebilesin. Sana aynı anda haber veremedim. Kusuruma bakma ve hakkını helal et. 

Niçin zamanında haber edemedim. Çünkü tekerle uğraştım. Değiştirmesi için lastikçiyi aradım. Yoğunum, gelemem dedi önce. Sonra ben seni beş dakika sonra ararım dedi. Kaç beş dakika geçti, aramadı. Adı üzerinde yoğun. Ama arayacağım diye söz vermişti. Lastikçinin telefonunun olması ve cebimde param işe yaramadı. İçimden bir ses "Ramazan böyle olmayacak. Sen bu işi yaparsın. Ki daha önce değiştirmiştin. Arabanda yedek lastiğin de var. Sadece aradan yıllar geçince acaba yapabilir miyim diye özgüvenin eksik. Haydi sığa kolları" dedi. 

Arabanın bagajında malzeme var mı diye baktım. Önce bir şey bulamadım. Sonra kriko, bijon anahtarı ve bir tornavida elime geçti. Bunlar yeterdi bana. Ah bir de pense olsaydı. Çünkü lastikten önce jant kapağını çıkarmak için makas, bıçak veya pense gerekti. Arabanın her bir yerine baktım. Olmayınca yok. Daha önce ne olur ne olmaz deyip koymayınca olmaz tabi. Gelip birisi koyacak değildi ya…

Sonunda pense için oğlanı aradım. Kardeşiyle birlikte geldi. Olduk üç kişi. Lastikçi gelmezse gelmesin. Uğraş-didin, değiştirdik nihayet. Lastik değiştirme parası da cebimde kaldı.

Bu vesileyle kışlık lastikleri de değiştireyim deyip evden lastikleri alarak aradığımda yoğunum deyip gelmeyen, beş dakika sonra arayacağım deyip aramayan lastikçinin yanına geldim. Öyle ya, gelmeyene gitmeliydim. Kızıp bir başka lastikçiye gitmeye gerek yoktu. Varınca lastikçimin nasılsın sorusuna cezalısın dedim. "Kusura bakma, görüyorsun durumu" dedi. Hakikaten millet sıra bekliyordu. Benim bir lastiği değiştirmeye ayırdığım zamanın dörtte biri kadar bir zaman diliminde arabanın yazlık lastiklerini çıkararak kışlıkları taktı. Çivi batmış lastiği tamir etti. 

Lastikçiden ayrılırken madem bugünü arabaya ayırdım. Biraz bakayım dedim. Yakıt aldıktan sonra bir güzel yıkattım. Tüm bunları niye anlatıyorum yola çivi atmış çivici kardeşim? Lastikçi gibi yoğun bir gün geçirdiğim için yolu temizledim diye sana zamanında haber veremedim. Ha bu arada çivi lazım olursa, elinde yollara ulu orta serpiştireceğin çivin kalmadı ise çivin lastikçide kaldı. Bir zahmet gidip ondan alıver. Vazifenden geri kalma. Hatta sana diğer lastiklerden çıkan çivileri de verebilir.

Bu arada sana bir de teşekkür borcum var. Attığın çivin benim arabamın tekerine nasip olunca bu vesileyle günü dolu dolu geçirdim. Vakit de geçmiş oldu. Çarşıya çıkmayı düşünüyordum. İşim de yoktu. Hoydur hoydur gezecektim. Sayende vaktimi dolu dolu geçirdiğim gibi arabama bakım da yaptım. Zira senin çivin olmasaydı bugün yarın derken ben o kışlık lastikleri ne zaman değiştirecektim? Yine sayende lastikçiye kısa günün karı olarak 70 lira bayıldım. Petrole 75 lira verdim. Yıkamacıya para verdim. Bu hayırlı işe sen ön ayak oldun. Petrolcü, lastikçi, yıkamacı kazandı. Lastik değiştirebileceğime yeniden güvenim geldi. Tüm bunlar senin sayende oldu. Sağ olasın, var olasın. Araban varsa tekerine taş değmesin, pardon çivi batmasın. Bu arada senin için çivi masrafı olacak ama yollara daha fazla çivi atmalısın. Çünkü lastikçiler de Allah Allah diyor. 

Hasılı kardeşim, öğretmenler günü münasebetiyle katıldığım kahvaltıya giderken arabamın lastiğinin tekerinin senin çivin vasıtasıyla patlaması gördüğün gibi bana pahalıya mal oldu. Allah senin hayrını versin.

* 25/11/2019 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.

Kim Bizden, Kim Bizden Değil? *

Cumayı bir sanayi camiinde kıldım. Biraz vaaz dinleyeyim diye camiye biraz erken girdim. Beklediğim gibi namaz öncesi bir hatip konuşma yapıyordu. Konuşmanın başında orada olmadığım için o kadar zorlamama rağmen vaazın konusunu çıkaramadım. Çünkü o daldan bu dala atladı durdu hatibimiz.

Aklımda kaldığı kadarıyla her ne dediyse peygamberimize dayandırarak "Bizden değil" dedi durdu. "Bıyığını uzatıp sakalını kısaltan bizden değildir". "Bir başkası babası olmadığı halde baba diyen bizden değildir". "Sakal koymanız lazım. Bunun için eşinizden izin almanıza gerek yok. Dini konularda kimseden izin alınmaz. Bak biriniz elini sakallarına götürdü. Sanırım çıkınca hemen sakal koyacak” dedi. Daha birçok şey daha söyledi. Hepsinin sonu bizden değil ile bitti. Kimseyi içeride ve bizden bırakmadı. En son "Cenneti garantileyen biri, cehennemdeki arkadaş ve dostlarını görünce 'Ya Rabbi! Falan ile birlikte hacca gittik, şu şu işleri yaptık. Onu cehennemde gördüm' deyince Rab Teala haydi cehenneme gir, tüm tanıdıklarını oradan çıkar gel diyecek" diyerek az önce "bizden değil" dediği ne kadar insan varsa çıkartıp cennete koydu.

Sayın vaizin anlattıklarından aklımda kalan ve benim anladıklarım bu kadar. Yalnız dinlerken nelerle uğraşıyoruz deyip ürperdim. Hem din dilimiz hem anlattığımız konular içimi açmadı. Daha değişmemişiz dedim. Bundan sonra da değişeceğimize dair bir umut edinemedim. Din dilimiz toparlayıcı, kuşatıcı olmadığı müddetçe bir arpa boyu yol gidemediğimiz mevcut bizden olanları da yavaş yavaş kaybedeceğiz. Dini anlatan kişiler hem konuşma diline hem üslubuna dikkat etmeli. Günümüze gelmeli. Günümüze dair sorun giderici konu ve sorunlara eğilmeli. Kürsüye çıkmadan önce kendisini bir güzel yetiştirmeli, konusunda birikim sahibi olmalı. Öyle konular seçmeli, öyle güzel bir üslupla anlatmalı ki vaazına cemaati zamanında çekebilmeli. 

Toplumun sorunlarına eğilmeyen, derdiyle dertlenmeyen, insanların ufkunu açmayan, yol göstermeyen bir din dili, bayatlamış konuları ısıtıp ısıtıp önümüze koydukça anlatılan bu vaazların kimseye faydası olmaz, kimseyi camiye çekemez, kimseye de kendisini dinletemez.

Vaazda dikkatimi çeken önce herkesi "Bizden değildir" diyerek ötekileştirdi ve namaz öncesi herkesi korkuttu. Sonra da cehenneme attıklarını bir kişi eliyle kurtardı. Mübarek! Ne kadar günahkar varsa cehennemden çıkarıp alacağına bu dünyada iken "Bizden değil" diyerek kendimizden uzaklaştırmasak olmaz mı? Vaazlarımızda insanları korkutmaktan ne zaman vazgeçeceğiz? Korkutan bir din dilinden ziyade kimseyi korkutmadan sorumluluklarımızı hatırlatan bir din dili geliştirsek daha iyi olacak.

* 30/11/2019 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.

EYT'liler Konusu ***

Emeklilikte yaşa takılanlar birkaç senedir daha bir organizeler. Çalmadıkları kapı yok. Zaman zaman bir araya gelip eylem de yapıyorlar. Bu duruma ve hak aramaya kimsenin diyeceği olamaz. Zira haklarıdır. Fakat madalyonun bir de öbür tarafına bakmak lazım.

Devlet yetkililerin yaptığı açıklamaya göre erken emeklilik sürdürülebilir değil. Kamu maliyesine büyük yük getiriyor. SGK'nın bu durumu ve emekliliğin normal seyrinde yürümemesi, geçmiş hükümetlerin erken emekliliğe kapı aralamasıdır. Geçmişte seçim yatırımı olarak prim ve gün sayısını dolduranların erken yaşta emekli edilmesi Bağ-Kur ve SSK'yı batırdı. SGK çatısı altında birleştirilen sosyal güvence, kör topal yürüyor. Bu duruma EYT'lileri (Emeklilikte yaşa takılanlar) dahil etmek çok mantıklı görünmüyor.

Anladığım kadarıyla EYT'lilerin isyanı kazanılmış bir hakkın sonradan değiştirilmesine ve erken emeklilik dolayısıyla yapılan maliyet hesabının diğer birçok kalem ve kişilerde yapılmamasına. Bir konuda bir sıkıntı çekilecek ve bir bedel ödenecekse devletin en tepesinden en altına varıncaya kadar bu yükü sırtlanmasıdır. Böyle olduğu takdirde kimsenin olup bitene bir isyanı ve serzenişi olamaz. Maalesef bizde işçi ve memur için yapılan maliyet hesabı başkaları için geçerli olmuyor. 

Aslında devlette devamlılık esas prensibi gereğince kanun çıkarılırken "Şu tarihten sonra işe başlayanlar için emeklilik yaşı şu şekildedir" şeklinde bir madde konabilirdi. Mevcut çalışanlara ise "Prim ve gün sayısını tamamlayanlar şu kadar yıl daha çalıştıkları takdirde maaş vb. özlük haklarında şu iyileştirmeler olacaktır" şeklinde yazılan bir madde ile mevcut çalışanlara teşvik getirilebilirdi.

Burada değinmek istediğim bir diğer husus, EYT'liler bu haklarını niçin bu kanun çıkarılırken ve yürürlüğe konurken seslerini çıkararak aramadılar? İşçi ve memurun erken emekliliğinde maliyet hesabı yapan yetkililer bugün kaç ayrı kalemden ücret ve maaş almaktadırlar? Emekliliği yük olarak görülen EYT'liler, diğer işçi ve memur çalışırken ne kadar maaş alıyor?

Gördüğüm kadarıyla oldu olacak ve bir orta yol bulunacak denilen EYT'lilerin durumu düzeltilmeyecek. Herkes yaşı gelince emekli olacak. En azından asgari ücretle çalışan EYT'lilerin maaşlarında yeni bir düzenlemeye gidilebilir. 

Kamu maliyesini yönetmekle yükümlü hükümetler öyle zannediyorum emeklileri sırtında bir kambur ve yük olarak görmektedir. Çalışmadan emekli olarak yaşanmasına pek sıcak bakmıyor. Emekli olunca çalışanlar fazla yaşamadan öbür alemi boylasın istiyor. Zaten ölmeyip direnen emekliye de fazla vermeyerek emekli olduğuna pişman ediyor.

Son söz olarak emekliliğin belli bir yaş ile sınırlandırılmasına çok sıcak bakmıyorum. İnsanlar çalıştığı yerde faydalı oluncaya kadar çalışmalı. Bir faydaya haiz değilse normal bir zaman diliminde emekli edilmeli. Bunu da bir kural ve kaideye bağlamalı.

***28/11/2019 tarihinde Barbaros Ulu adıyla Pusula haber gazetesinde yayımlanmıştır.