Taliban Gerçeği *

1979 yılıydı sanırım, SSCB'nin Afganistan'ı işgal ettiği. Bir 10 yıl sürdükten sonra 1989 yılında işgal sona erdi ve ardından Sovyetler Birliği dağıldı. Ülkelerini Sovyetlere dar eden mücahit gruplar, aralarında anlaşıp Afganistan'da istikrar vadeden bir devlet kuramadılar. Her biri diğerinin ayağını aşağıya doğru çekerek hepsi yönetilen oldu. Ülkedeki savaş ve iç savaşlar, Pakistan'a zorunlu göçü doğurdu. Pakistan'ın gettolarındaki medreselerde yetişenlerden Taliban doğdu. 90'lı yılların ortasından itibaren Afganistan'da varlık gösteren Taliban, 11 Eylül'ü bahane ederek ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesiyle geri plana çekildi. 21 yıllık işgal, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesiyle son buldu. 11 Eylülle beraber yönetimden uzaklaştırılan Taliban, doğru dürüst silah atmadan tüm Afganistan'a hakim oldu. Bundan sonra dünya, Afganistan'da Taliban ile muhatap olacak.

Taliban'ın Kabil'e girmesiyle birlikte yeni bir göç dalgası dünyanın gündeminde. Çünkü Taliban'la birlikte kaçan kaçana. Kimi özel aracına binmiş kimi de havaalanına akın ediyor. Uçağa binmek için kimi uçağın tekerine kimi kanadına tutunuyor kimi de bizi de götürün, ya değilse uçağı salmayız diyerek uçağın kalkmasına izin vermiyor. Normal şartlarda ülkelerinde işgal sona erdiği için Afganlıların bayram etmesi gerekirken görüntülere bakılırsa, insanlar doğup büyüdükleri ülkeyi terk etmek ve Taliban’ın eline düşmemek için ölümü bile göze alıyorlar. Üstelik bu kaçış Taliban yetkililerinin kimseye bir şey yapmayacağız demesine rağmen oluyor. Demek ki Taliban ile halkın -bir kesimi arasında- bir güven sorunu var. Neden böyle? Öyle zannediyorum, Taliban 2000 öncesi yüz güldürmemiş, halka kan kusturmuş. Vatandaş, huylu huyundan vazgeçmez düşüncesiyle terki diyar ediyor. Bu göç dalgasından etkilenen ülkelerin başında da -basından izlediğimize göre- Türkiye görünüyor ve Türkiye bu yeni göç dalgasından dolayı sıkıntı çekeceğe benziyor.

Tüm bu olup bitenler gösteriyor ki 90’lı yıllardan itibaren adından söz ettiren, 2021 yılına gelindiğinde varlığını idame ettirdiği gibi Afganistan’ın yönetimi devralıyorsa orta yerde bir Taliban gerçeği var. Çünkü işgal edip uzunca yıllar ülkede duran süper güçler tası tarağı toplayıp kaçtılar. Diğer gruplar da bir varlık gösteremediler. Öyle görünüyor ki bundan sonra hem Afganistan hem de dünya Taliban ile yaşamak zorunda.

Taliban’ın ikinci defa iktidara gelmesiyle ülkede sular durulur mu? Afganistan’a huzur ve sulh gelir mi? Bunu zaman gösterecek. Burada Taliban’a büyük iş düşüyor. Çünkü ülke yönetmek arazide başarılı olmaktan daha zordur. Temennim, Taliban’ın eski yaptığı hataları yapmaması, katı uygulamalardan vazgeçmesi, dünyada İslam fobiyi artıracak söz ve eylemlerden kaçınması…  Değilse 40 yıldır ya işgal ya iç savaş yaşayan Afganistan halkına ve bölgeye huzur ve barış gelmez. Bu da bu ülkenin başka süper güçler tarafından yeniden işgalini doğurur.

Biz gelelim Türkiye’ye. Taliban’ın, Pakistan’a göç etmiş ve medrese eğitimi almış öğrenciler arasından çıktığı düşünüldüğünde, ülkemize gelen sığınmacılar konusunda devletin inisiyatifi elden bırakmaması, bu sığınmacı sürecini iyi yönetmesi, boşluk bırakmaması, taraf devletler arasında iyi bir diplomasi yürütmesi gerekir. Bu yapılmazsa yarın ülkemiz yeni sorunları kucağında bulur.

*20/08/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.

Acemi Şoför *

Yoğun araç trafiğinde bazılarının acemi sürücü olduğu hemen fark edilir. Arkasında isen ya şerit değiştirirsin ya da takip mesafeni daha uzun tutarsın. Acemi arkanda ise hız sınırı dinlemez, basarsın. Yanından geçiyorsan arayı açarsın. Çünkü gelen ya da gitmekte olanın ne yapacağı bilimin aciz kaldığı bir konudur. Yine aracının üstünde aday sürücü yazıyorsa, bu kişi sürmeyi yeni öğreniyor, hata yapabilir, demektir. Çareyi uzaklaşmada bulursun. Bir de kaza yapmaz ama kaza yaptırır türünden sürücüler var. Bunları da görürsen ve de kaçma imkanın yoksa kendine bir dikkat çekiyorsun ve teyakkuza geçiyorsun.

Tüm bunlar, trafiğe çıkan usta şoförlerin zaman zaman karşılaştığı durumlardır. Peki, şöylesini hiç gördünüz mü? Bilgisayar çıktısı A4 kağıdına “Acemi şoför” yazdırarak aracının arka camına yapıştıranı gördünüz mü? Siz görmedi iseniz, ben böylesini ilk defa gördüm.

Karamanyolu’ndan Uluırmak yoluna girdim. Altıyol’a doğru üç arkadaş gidiyoruz. Arabayı süren arkadaşa, önünde acemi şoför yazan bir araç var, dikkatli ol, yolun sağından gidiyor, dedim. Arkadaş hemen yolun soluna doğru geçti. Hep birlikte sağdan gitmekte olan aracı izlemeye koyulduk. 50-100 metre ileride, sağ tarafa aracını durdurmuş, içinde sürücünün olduğu bir araca doğru gidiyor bizim acemi. Vurdu, vuracak derken bizim acemi şoför, ayağını frene basmadan gitti duran araca tak diye vurdu. Şoför gerçekten yazdığı gibi acemiymiş dedik ve yolumuza devam ettik.

Altıyol köprüsünün sağında indim, sabah bıraktığım kendi aracıma binerek Ahmet Özcan Caddesine girdim ve sağ şeride geçecektim ki bir de ne göreyim. Yine “Acemi şoför” yazılı bir araç daha. Üstüme iyilik sağlık. Bugün de hep acemilerle karşılaşacağım galiba derken araca dikkatlice baktım. Araç ve içindeki şoför tanıdık geldi. Az önce duran arabaya vuran acemi şoförden başkası değildi. Şaşırdım doğrusu. Vurduğu araçla ne zaman tutanak tuttu da ayrıldı ve kaplumbağa gidişiyle bizi arkadan yakaladı dedim.

Nasıl olduysa olmuş, sen buradan kaç, verilmiş sadakan varmış dedim, önü boş olmasına rağmen trafiği yoğun sol şeridi takip ettim. Önüm açıldıkça bastım. Çünkü gelip arkadan vurma garantisi vardı acemi şoförün. Zira az önce aynel yakin test ettim.

Meram İtfaiyenin ışıklarını geçince derin bir oh çektim. Yoluma devam ettim.

Şimdi gelelim bu acemi şoförü değerlendirmeye. Uluırmak yolu dar ve trafiği yoğun bir güzergah. Bu kadar acemi biri nasıl olur da böyle bir güzergahı kullanır. İyi cesaret gerçekten. Ama ben değil, bana yaklaşanlar ya da benim yaklaştıklarım benden korksun. Ben acemi olduğumu yazdım, suç benden gitti demiş olmalı. Belki de ona bu arabayı verenler, sağdan sağdan hiç durmadan git, önüne araç çıkarsa frene bas dememiş olmalılar ya da şoförümüz frenin yerini bilmiyordu. Önüne araç çıktıysa bu sürücü ne yapsın, öyle değil mi? Yalnız gördüğüm kadarıyla bir eksiği var. Arabanın arkasına acemi şoför yazdırmış ama ön tarafa yazdırmayı ihmal etmiş. Şayet öne de yazdırmış olsaydı, öndeki duran araç, onu görünce gaza yüklenir, kaçardı.

Neyse, benim merak ettiğim, sağdan sağdan yavaş yavaş giden ve önde duran araca vuran bu şoför, ne zaman kaza tutanağı tuttu da benim önüme geçti. İşte bunu anlayamadım. Öyle zannediyorum, ya vurduğu araçta bir hasar oluşmadı ya “Tutanak tutmayalım, işte benim cep numaram. Yaptır, parasını ödeyeyim, daha benim işim var, diğer araçlar beni bekliyor dedi ya da araca vurur vurmaz, gerisin geri giderek durmadan yoluna devam etti.

Aman siz siz olun, aracında acemi şoför yazılı aracı ciddiye alın. Mümkünse o gün trafiğe çıkmayın. Çıkmışsanız, aracınızı güvenilir bir yere park edin. İlla araca binmeniz gerekiyorsa acemi şoförü görür görmez kaçabileceğiniz uygun güzergahları tercih edin. Benden söylemesi.

*27/08/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.

Zam Komedisi *

Ülke hem orman yangınlarıyla hem de sel baskınlarıyla boğuşuyor. Bunlar yetmezmiş gibi gündemde Afgan göçü var. Bunların arasında devlet, toplu sözleşme gereği işçilerle masaya oturdu ve işçilerle anlaştı. Şimdi de memurlarla ilgili iki yıllık zam görüşmesi yapıyor.

Ülke felaket ve doğal afetlere boğuşurken zam konusunu yazı konusu edinmeyi doğru bulmuyorum ama bu görüşmeler yapıldığına göre bu konuda birkaç kelam etmek isterim.

Devletle işçi sendikaları, zam konusunda anlaştı. Anlaşılan rakam ilk altı ay için yüzde 12, ikinci altı ay için yüzde 5 ve enflasyon farkı. Ayrıntıya girmiyorum.

Devlet şu anda memur sendikasıyla masada. Devletin telaffuz ettiği ilk yıl için 5+6 ve enflasyon farkı, ikinci yıl ise 6+6 ve enflasyon farkı.

Bu konuda değerlendirme yapmadan önce şunu söyleyeyim: Devletin verdiği zam azdır, çoktur, yeterlidir hesabı yapmam. İşçi ile memurun aldığı zammı da kıyaslamam. Fakat işçiye verilen yüzde ile memura teklif edilen rakamlar arasında uçurumlar var. Hepimiz biliyoruz ki devlet, hedeflediği enflasyon kadar zam veriyor. Hedefi tutturamadığı zaman enflasyon farkını veriyor. Zam masasına oturduğu zaman da işçi ve memuru enflasyona ezdirmeyeceğiz diyor. Durum bu iken, bir işçiye verilen rakama bakıyorum bir de memura teklif edilen rakama. Sözel zeka olduğumdan mıdır, bu uçurumun içinden çıkamıyorum. Acaba işçi ile memurun maruz kaldığı enflasyon, işçiyi ayrı, memuru ayrı mı etkiliyor? İşçi ile memur aynı ülkede yaşamıyor mu? Bunların alışveriş yerleri, temel ihtiyaçları farklı mı?

Devlet bunu ilk defa yapmıyor. Önceki yıllarda da aynı yaptı. İşçiye veriyor, memura kısıyor. Bu da devletin çalışanlar arasında ayrım yaptığının, memura zerre değer vermediğinin bir göstergesi. Halbuki işçiye verilen rakamdan sonra zam oranı belli oldu, işçiye verdiğimiz rakam sizin için de emsal olsun deyip memurla masaya oturmaya bile gerek yoktu. Maalesef bu durumu çözemedim.

Tamam, işçinin çalışma şartları farklıdır, riskli alanlarda çalışıyor, çalışırken bedenleri terliyor. Emeklerinin karşılığını alsınlar. Memur, işçi kadar riskli alanlarda çalışmıyor, masa başı çalıştığı için vücudu terlemiyor olabilir. Bu böyle deyip memura cimri davranmanın ne alemi var. Devlet şöyle mi düşünüyor acaba? İşçinin grev hakkı var. Vermezsek, greve giderler. Bir de başımıza iş açmayalım diye mi düşünüyor? Nasılsa memurun grev hakkı yok. Ne verirsek bir iki mızmızlanır, basın açıklaması yaparlar, sonra seslerini keserler şeklinde mi düşünüyor?

Niyetim işçi-memur kıyası değil idiyse de devletin memur aleyhine yaptığı bu ayrımcılık ister istemez beni işçi-memur kıyasına götürdü. Sözlerim işçi kardeşlerime değil. Aldıkları zam, onlara helali hoş olsun. Benim serzenişim, devletin çifte standardına. Sorumluluk verdiği memuruna üvey evlat muamelesi yapmasına.

Devlet herhalde "Benim memurum işini bilir", işini çıkarır, nasılsa çoğu memurun evine çift maaş giriyor, böylece geçinip giderler diye düşünüyor olmalı ya da memurlar üst kurullarda görev alabiliyor, bunun karşılığında katmerli maaş alıyor diye düşünüyor olmalı. Devlet bilsin ki böylesi katmerli üst kurullar özel kişiler için. Daha o kadar ayağa düşmedi. Memurlar öyle kurullarda görev yapabilmesi için çok fırın ekmeği yemesi gerekiyor.

Devletin anlamsız bu çifte standardına bakarak herhalde bugün birçok memur, ne diplomamın karşılığı var ne de yaptığım iş göze görünüyor. Bu durumda ben yıllar yılı niye okudum? Bileydim, okumaz, kısa yoldan iş hayatına atılırdım diyordur. Gerçekten okuduğu için memur kesim çalışmaya geç başlıyor, geç evleniyor. Emekliliği gelse de emekliliği düşünmüyor. Çünkü daha evlenecek çocuğu vardır. Bilir ki emekli olduğunda bugün enflasyona ezdirilen maaşını bile alamayacak. Alacağı avans ise bir çocuğunu evlendirmeye bile yetmiyor. Bu durumda, mecburen 65 yaşını bekleyecek. İşçiye gelince, primini ve gününü dolduran işçi aynı gün emekli oluyor. Çünkü aldığı maaşta azalma olmuyor, aldığı avansla da iyisinden bir daire bile alabiliyor. Gerçekten memur, işçi olmaya özenmesinde kime özensin. Sözüm, özel sektörde asgari ücretle çalışan işçiye değil. Aslında devletin kamuda çalışan işçi ve memurdan önce işçi işverenleriyle bir yolunu bulup esas asgari ücretle çalışanların maaşını yükseltmesi gerek. Çünkü esas sıkıntıyı çeken bu kesim. Çoğu, geçinebilmek için eşini ve çocuklarını da çalıştırmak zorunda kalıyor. Bu da bu ülkenin maalesef kanayan bir yarası. 

Daldan dala atladım, konuyu da uzattım. Sözlerime son verirken görünen o ki devlet memuruna sadra şifa bir zam vermeyecek. Kendisinin atadığı hakem heyetinden de bir şey çıkmaz. Bu durumda, memur adına zam görüşmesi yapan yetkili konfederasyonun, bu teklifin konuşulacak bir yanı yok. Biz zam falan istemiyoruz. Biraz ciddiyet lütfen, deyip masayı terk etmesidir. Devlet adına toplu sözleşme imzalayacaklar da kendileri çalıp kendileri oynasınlar. 

*16/08/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.

Simav'ın Seyir Terası

İki gün önce Seyir Terasına gittim. Hatta orada çay bile içmişliğim var. Bildiğiniz çay bahçesi dedim. Meğer gittiğim yer Seyir Terası değilmiş. Peki, o levha neydi kapıdaki?

Kafamda bir soru işareti belirdi. Gidip görmem lazımdı neresi ise. 

Çıktım yola. İki bin adım gitmiştim ki Kütahya plakalı bir araç durdu. Nereye gidiyorsun, buyur dedi. Yürüyüş yapıyorum. Teşekkür ediyorum dedim.

Araç önden uçtu gitti, bense ardından yürümeye devam ettim.

Adamın durup tanımadığı birini, hele benim gibi birini aracına alıp götürmek istemesi hoşuma gitti. Duygulandım. Ben de duran, yürüyen birini gördüm mü, almak için dururum. Yurdumun insanı hep böyle demek ki dedim. Ayrı illerden olsak da hepimiz yolda kalmış kucak açarız. Konyalısı da böyle Kütahyalısı da böyle dedim. Nasıl bir hamursa aynı şekilde bozulmadan devam etmesini isterim.

Kütahya hemşerimin verdiği moralle iki gün önce Seyir Terası diye oturup çay içtiğim yere kadar geldim. Dikkatli bir şekilde baktım. 

Çay bahçesinin girişine "Seyir Terası" yazmışlar. İki tarafına da "böyle gideceksin" anlamında ok işareti koymuşlar. Alacağın olsun Simav dedim. Bir de terasta çay içtim havasını atmak için iki bardak birden çay içmiştim.

İş başa düştü. Verdim tekrar kendimi yola. Oku takip etmedim. Kestirmeden tırmandım. Yönlendirici levhaları olmadığı bu yoldan gittim de gittim. Bir baktım, Seyir Tepesine gider levhası önümde. Levhayı takip ederek birkaç yüz metre sonrası Terasa vardım. Taksimetreye baktım, 9 bin adım gelmişim. Adıma değermiş meğer. Simav ayağımın altındaydı.

Simav'ı temaşa ettim. Geri gideceğim Çitgöl yolunu gördüm. Birkaç önce gittiğim dağın yamacındaki Eynal'ı da. Birkaç foto çektim. Bir bardak da çay içtim. Az önce gördüğüm uzun, ince yol beni bekliyor dedim. Oyalanmadan kalktım. Zira bir 9 bin adım daha beni bekliyordu.

Nihayet bugünkü güzergahım toplamda  2.5 saatlik sürdü.

Başka gidecek yer de kalmadı. Bu durumda görevim de bittiğine göre Abbas yarın yolcu.

Dondurma Hizmeti

Çitgöl-Eynal yolculuğunun Eynal etabından çıkmıştım ki bizim oğlan, gelirken dondurma alır mısın dedi. Yapma evlat, nereden alabilirim, buralarda dondurma ne gezer. Kır bayır yürüyorum gündüz vakti. Neyse, kaldığımız yere gelince oradan alayım, ama beğenir misin bilmem. Karışmam sonra dedim. 

Dedim ama içim cız etti. Çünkü tüm hesabımı sadece kiraladığım daireye ödeyeceğim paraya göre yapmıştım. Başka da masraf yapmayacaktım. Ama oğlan istedi, almazsam olmazdı. Zaten nazla şifayla gelmişti yanımıza. Yarın, kırk yılda bir dondurma istedim, onu da almadın. Nasıl babasın dedirtmemeliydim. 

Bir elli dakika yürüdükten sonra kaldığım kaplıca mıntıkasına giriş yaptım. Dondurma alıp öyle gideyim eve dedim. Zira somurtursa çekemem bu yaştan sonra. Ama nereden almalıydım. Geçen akşam piknik bölümünde dondurma satan biri vardı. Hangi marka diye sormuştum. Kendi yapımı, bir tat demişti. Fiyatı da 40 lira imiş. 

Tam buraya yönelmiştim ki aklıma kafeterya/restorant geldi. Hem kaplıca içinde hem belli güzergahlarda boy boy reklamını yapıyordu. Burada da dondurma olmalıydı. Hem burada Maraş usulü marka dondurma bile olabilirdi. Üstelik hizmette de sınır yoktu gördüğüm kadarıyla. Nereden mi biliyorum? Geçtiğimiz akşamlardan birinde, bir arkadaşla buluştuktan sonra söğüt gölgesi diye soluklanmak için oturduğum yer vardı ya. İşte burası da kafeteryaya aitmiş. Bir on dakikada üç defa bir şeyler alır mısınız diye gelmişlerdi. 

Girdim, dondurma var mı dedim. Arka tarafta var dediler. Arka tarafa geçtim. Kimsecikler yoktu. Beklerken biri geldi. Nerenin bu dondurma, markası ne dedim. Bilmiyorum dedi. Fiyatı kaç dedim, bilmiyorum dedi. Sorup geleyim dedi. Başkası geldi. Marka söylemedi. Kilosu 40 lira dedi. Bir yarım kilo alayım, şu iki çeşitten olsun dedim. Sipariş verdiğim gitti. Bir başkası geldi. Aynı şeyi ona da söyledim. İçeri geçti. Önce bir terazi getirdi. Sonra tekrar içeri geçti. Neye koyacağını düşündü. Epey bir kap aradı. Sonunda şeffaf, plastik bir kap getirdi. Önce boş kabı terazinin üzerine koydu. Darasını aldı. Sonra külaha dondurma koyar gibi koymaya başladı. Birkaç koydu, bir tarttı. Sonra tekrar koymaya devam etti. Tekrar teraziyi söylemeyeyim. Ardından öbür çeşitten koydu biraz. Bu durum böyle epey bir devam etti. Sonunda tekrar tarttıktan sonra ağzını kapattı. Bir başkası geldi, kaşık ister misin dedi. İyi olur, üç tane olsun, bir üç tane de külah verin dedim. Poşetin içine koyarlarken size ıslak mendil getirelim dediler. Teşekkür edip ayrıldım. 

Bir yarım kilo dondurma için bir 20 dakika beklettiler, acemiliklerini benden çıkardılar ama gördüğünüz gibi hizmet güzeldi. 

Dondurma nasıl derseniz, sormayın. Dondurma demeye bin şahit ister. Bu arada dondurma dondurma diye tutturan oğlan da beğenmedi.  Hem ağzımızın tadı bozuldu hem de olan benim hesapta olmayan paraya oldu. Birbirimize ikram edip durduk. Aman siz siz olun. Kaplıcanıza girin, şifa bulun ama dondurmayı yörenizdeki dondurmacıdan alın. Ama çocuğa laf anlatamıyoruz derseniz, çocuk getirmeyin. 

Sorunu Ötelemek *

MHP lideri Sayın Bahçeli’nin önerisine, Cumhurbaşkanı Sayın Erdoğan’ın destek vermesiyle birlikte YÖK, üniversite baraj puanlarını düşürdü. Buna göre daha önce 150 olan YKS barajı 140’a, 180 olan AYT ve YDT barajı ise 170’e çekildi. Bu demektir ki baraj puanları onar puan düşürüldü. Yeni düzenlemeyle birlikte 150 puanın altında puan aldığı için YKS’de iki yıllık MYO’nu, AYT ve YDT puanı 180’in altında kaldığı için dört yıllık fakülteleri tercih edemeyecek öğrenciler, 2 ve 4 yıllık bölümleri tercih edebilecekler.

Siyasi irade, bu yeni düzenlemeyi gençlere müjde olarak verdi ve gençlerin yanındayız dedi. Bu düzenleme kapsamına giren ve bu düzenlemeden yararlanmak isteyen gençlere hayırlı olsun temennisinde bulunmak istiyorum. Gönlüm böyle diyor ama Türkiye’nin şartları, istihdam durumu, bu düzenlemenin gençlere pek müjde olmayacağını gösteriyor.

Siyasi iradenin, salgını gerekçe göstererek böyle bir karar aldığı görülüyor. Bu vesileyle üniversiteli olamayacakların üniversiteli olmalarının önünü açmış, açılan onca üniversitelerin dolmayan kontenjanlarını doldurmayı ve üniversite okuyan öğrenci sayısını artırmayı istemiş olabilir. Aynı şekilde genç işsiz sayısını da ötelemeyi hedeflemiş olabilir. Çünkü üniversitede okuyan gençler, öğrenci olduğu için işsizler ordusunun kapsamına girmiyor. Bu da genç işsiz oranının düşük çıkması/gösterilmesi demektir.

Siyasi irade veya devletin izlemiş olduğu bu politika doğru mudur? Bence hiç doğru değildir. Maalesef izlenen bu politika bir pansuman tedbir, sorunları ötelemek ve sorunu halının altına süpürmek demektir. Maalesef okumakta olan her üniversite öğrencisinin kahir ekseriyeti, işsizler ordusuna katılmaya namzettir. Çünkü bu ülkenin en büyük sorunu, okumuş insanın istihdam edilmesi sorunudur. 20-25 yaşına kadar üniversitede oyaladığımız bu gençlere iş veremiyoruz. Her ne kadar devlet/siyasi irade, ben istihdam kapısı değilim, kimseye iş vermek zorunda değilim. Okuturum, o kadar, dese de bu ülkede herkes daha iyi iş bulurum niyetiyle okur ama özel sektörde ama devlette.

İyi, hoş, güzel de ara elemanı yok ettiğimiz bu zorunlu 12 yıllık eğitim sistemimizde herkes üniversiteli olacak da bu ülkenin ara eleman ihtiyacını kiminle gidereceğiz? Şimdilik Suriyeli ve Afganlılarla bu ihtiyacı gideriyoruz. Ya yarın ne olacak durumumuz? Yani bu üniversiteli işsizlere kim iş verecek?

Herkesi okutmayı hedefleyen bu eğitim sistemimiz maalesef geleceğimizi yok ettiği gibi geleceğimizin teminatı olan gençlere de umut vermiyor. Bu sistem ancak umutsuzluk aşılıyor. Endişem, gençlere yani okuyan nesillere istihdam açmayan, açamayan devletin, bu işi daha da ötelemek için 12 yıllık zorunlu eğitimin üzerine, üniversiteyi de zorunlu eğitim kapsamına almasıdır. Gidişat da bunu gösteriyor.

Hasılı YKS, AYT ve YDT barajını düşürmek bir çözüm değil, müjde hiç değil, gençlerin yanında olmak hiç değildir. Zira bu, gençlere yapılabilecek en büyük kötülüktür. Bu yüzden devletin, sorunları halının altına süpürmek, sorun ötelemek, istatistiklerde okumuş üniversiteli sayısını artırmak hastalığından bir an evvel vazgeçmesi lazım. Değilse ağlayanımız olmaz.

*13/08/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır. 

Zorunlu İskân *

Kan davası, değişik nedenlerle sonradan oluşan husumet, ölme, öldürme, komşular arası gerginlik, niza, kavga ve yaralama olayları bu ülkede eksik olmaz. Çünkü toplumumuzun bir kısmı sorunlarını konuşarak çözmek yerine, kaba kuvvet ve güç gösterisiyle çözme yoluna gider. İki kişi arasında başlayan gerginliğe, diğer aile bireylerinin hatta sülale ve aşiretin de katılmasıyla olay büyür de büyür. İş, Filistin-İsrail meselesine döner. Kavga ve gerginliğin devam edip etmeyeceği, ailelerin durumuna ve haleti ruhiyesine göre değişiklik gösterir. Bazı kavgaların devamı gelmez. Bazıları ise ilanihaye sürer. Olayın emniyet ve adliye boyutuna taşınması da çoğu zaman işi çözmüyor. Çünkü bizim adalet sistemimiz adalet dağıtmaz. Dağıtmaya kalksa bile içimizdeki ateşi söndürmez. Sıcağı sıcağına yedi kişinin öldürüldüğü Hasanköy cinayetini buna örnek olarak verebiliriz. Basından öğrendiğimize göre komşu iki aile arasında yıllara dayanan bir husumet var. Olay defalarca emniyet ve yargıya taşınmış, olayla ilgili iki kişi tutuklanmış, diğerleri serbest bırakılmış. Bu tutuklamalar sorunu çözmediği gibi geliyorum diyen tehlike, yedi kişinin ölümüne neden vermiştir.

Her gün ülkenin değişik bölgelerinde bu şekil ölme ve öldürme olaylarını izlemeye devam mı edeceğiz? Bu konuda mevcut yapılanların yanında başka tedbirler alınamaz mı? Mesela birbiriyle komşu olan, aynı mahalle ve muhitte oturan kişilerden en az birinin yeri değiştirilemez mi? Baştan söyleyeyim, geçinmeye niyeti olmayan insanlara ne yaparsan yap, kar etmez. Zira böyleleri fırsatını kollar, kafaya koyduğunu yapar. Kan davaları buna bir örnektir. Hasım, Fizan’a bile gitse gidip bulunur ve öldürülür. Bir ondan bir bundan olacak şekilde bu acı hikaye babadan oğula geçecek şekilde sürer gider. Durum bu olsa da yapılacak bir şey yok deyip olup biteni seyredecek miyiz? Bu konuda ilin valilikleri, siyasi iktidar, yargı ve Meclis taşın altına ellerini koymalıdır. Bu konuda ne yapılabilir?

Diyelim ki bir mahallede, bir muhitte; bir kavga, ağız dalaşı, yaralama veya cinayet meydana geldi. Olay yargıya intikal etti. Taraflardan kimi tutuklandı kimi tutuksuz yargılanmak üzere kimi de adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Olayın adliye boyutu bu şekil devam ederken ilin valisi, emniyeti görevlendirerek mahalledeki tansiyonu ölçtürmesi gerek. Konuşma, uyarı ve tavsiyeye rağmen taraflar ateşle barut gibi ise burada taraflara şöyle bir seçenek sunulabilir: “Mevcut gayrimenkullerini satarak bu mahalle, muhit ve şehri terk etmeyi düşünür müsünüz? Zira gün boyu hasmınızla burun buruna geliyorsunuz. Böyle giderse iki yumurtadan biri kırılacak” denebilir. Taraflardan biri kabul ederse mevcut gayrimenkullerini ederine satması için yetkililer yardımcı olur. Gittiği yerde hasmı ile sürekli karşılaşmaz ve kendine gittiği yerde bir iş tutar ve hayatına devam eder. Muhitini terk etmeyi kabul eden kimse, gayrimenkulünü değerine elinden çıkaramıyor ise devlet devreye girerek kişinin gayrimenkulünün değerini belirler, başka bir yerden emsal yer gösterir. Taraflardan biri böyle bir seçeneği yani bulunduğu yeri terki diyar etmeyi kabul etmez ise mahkemece suçlu bulunan kimse başka bir yere zorunlu iskana tabi tutulur. Buna biz sürgün de diyebiliriz. Ki sürgün değişik sebeplerle Osmanlı’da uygulanmıştır.

Zorunlu iskan çözüm olur mu? Yukarıda da bahsettiğim gibi gözü dönmüş ve öldürmekten başka bir şey düşünmeyen kimseler, hasmını gittiği yerde de öldürebilir ama bunun sayısının fazla olacağını düşünmüyorum. Bu yol ile çoğu kimsenin canının kurtulacağını düşünüyorum. Çünkü mekan değişikliği dolayısıyla taraflar, hasımlarıyla daima yüz yüze gelmeyecek, herkes işine bakacak. Yaptığım bu öneriyi koruyucu hekimlik gibi düşünmek lazım. Devlet de uygulayacağı bu tedbir ile vatandaşlarının canını korumayı hedeflemiş ve mahalle veya muhitin diğer sakinlerini de rahatlatmış olur.

Burada Anayasamızda geçen herkes istediği yere yerleşme hakkına sahiptir maddesi buna engel denebilir. Pekala bir anayasa değişikliği ile bu maddeye “Zorunlu hallerde kişiler, mahkeme kararıyla zorunlu iskana tabi tutulur” eklenebilir. Böyle bir değişikliğin tüm vekillerin oylarıyla Meclisten geçeceğini düşünüyorum.

Denemeye değmez mi?

*09/08/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.