7 Mart 2025 Cuma

Ne Ayaksınız Siz?

Kanlı bıçaklı idiler.

Hiç yan yana gelmediler.

İsrail-Filistin ne ise öyle idiler. Belki de Habil ile Kabil idiler.

Uzunca yıllar bu kan, bıçak, gözyaşından, ve buna dair söylemlerden ekmek yediler.

Vururuz, kırarız, öldürürüz, yok ederiz dediler.
Milleti kutuplaştırdıkça kutuplaştırdılar.

Durun, ne oluyoruz, aranızda konuşun, bu kavga neyinize diyenleri, kanlı bıçaklı olduklarının dostu ilan ettiler. Ya bendensin ya onlardan dediler.

Asmak için meydanlarda yağlı urgan attılar.

Kısaca düşman kardeşlerdi.

Kan ve gözyaşından yedikleri ekmek bitmiş olmalı ya daha büyük nimete konmak için 180 derece bir dönüş yaptılar ya da yaptıklarından nedamet duydular.

Barıştırmak için üçüncü bir şahsa ihtiyaç duymadan birbirlerine el uzattılar. Ortalık sütliman oldu.

Barış ve kardeşlik havası esmeye başladı.
Bununla da yetinmediler. Haydi şunu desin, ona umut bahşedelim dediler.

Kürsüden iner inmez nasıl buldun konuşmamı telefonu açtılar düşman kardeşlerine.

Olsa olsa ancak böyle olur demiş olmalı diğerleri.
Ardından hepsi hizaya geçti. Varız biz buna dediler. Dünden razılarmış meğer.

Birlikte telefon görüşmesi yaptılar, toplantı düzenlediler, birbirlerini bilgilendirdiler. Düşmanlar oldu bir kardeş.

Kısaca bizim kanlı, bıçaklı düşman kardeşler, her şeyi unuttu. Tam bir kardeş oldular. Hatta kardeşlikten de öte dost oldular. Dostluk ve kardeşlikleri düşman çatlatan cinsten.
Bu süreç böyle devam eder, başarıya ulaşırsa, hep birlikte kürsüye çıkıp kol kola girip ellerini havaya kaldırırlar, zafer işareti yaparlarsa hiç şaşırmayacağım.

Olması gereken ve özlenen bu tabloyu görünce, ister istemez, sayın düşman kardeşler, bu iş bu kadar kolay mıydı?

Madem kolaydı. Şimdiye kadar bu düşmanlığı niye devam ettirdiniz? Niye kan akmasına seyirci kaldınız, hatta kanı tetiklediniz?

Siz birbirinizi bu kadar seviyorken bunca düşmanlık ve bu düşmanlık üzerinden ekmek yemek neyin nesi idi?

Yoksa tüm yaptıklarınız bir oyun mu idi?

Milletin başına bu oyunu sergilemek için rol mü yapıyordunuz?

Dün düşmanlık rolünüzün ardından bugün barış havarisi kesilmeniz de yeni bir oyunun parçası mı? Oynadığınız bu rollerin aktörü sizler misiniz yoksa bu iş için başkalarının bize servis ettiği biçilmiş kaftan mısınız?

Bu arada size verilen rollerinizi iyi oynuyorsunuz. Oyununuz beyaz perdeye çekilse hem gerilimi yüksek senaryonuz hem de oynadığınız oyun kapalı gişe oynar, tüm zamanların gişe rekorlarını kırarsınız. Filminiz Oscar ödülünü alır, oynadığınız rol Guinness Rekorlar Kitabına girer. "Düşman kardeşlerin dünü ve bugünü" başlıklı filminizle Nobel barış ödülü bile alırsınız.

Sahi siz ne ayaksınız?

Bunca düşmanlığın ardından ne ara dost oldunuz?

Bu yaptığınız, geçmişinizle yüzleşme adına bir nedamet mi yoksa bir şeyleri örtmek ve yeni çoraplar örnek için yeni bir ihale mi aldınız?
Unutmayın ki bu millete tüm bunları yaşatmaya hakkınız yoktu.

Şimdi bu yaptığınızı daha önce yapsaydınız olmaz mıydı? O zamanlar başarılı olmasanız bile bu millet sizi takdir ederdi. Helal olsun, uğraşıp dşdğndiler ama olmadı. Çabanız yeter derdi. 

Velhasılıkelam, düşmanlığın aşırısı da zarar, kardeşliğin aşırısı da.

Aşırı nefret ile aşırı sevgi aynı kapıya çıkar, her ikisi de zehirdir.

Her şeyin azı da fazlası da ifrat ve tefrittir. Her ikisi de evlerden ırak olsun.

Yapmamanız gerekirken yaptıklarınızdan, yapmanız gerekirken yapmadıklarınızdan dolayı büyük vebaliniz var. Her şey unutulur, geçer giderse de tarih sizi asla unutturmayacak ve affetmeyecek. 

Eğer tüm bu yaptıklarınızın ardından, hidayete ermişseniz, millet cehaletinize verir, sizi affeder. Ama tüm bunları kirli bir savaşın aktörü veya figürü olarak bile bile yapmışsanız, bilin ki ihanet içerisindesiniz. İhaneti ise bu millet asla affetmez.

Dostun Gönül Yarası

Hayatta şunu anladım ki huyu, suyu, kafa yapısı sana uysa da bir insan;

Kendi içinde kavgalı ise,

Kendi ile barışık değilse,

En ufak bir şeyde kavgasını yanındaki en sevdiğine boşaltıyorsa,

Hak etmediğin şeyleri üzerine boca ediyorsa, 

Söz ve eylemlerinde sınırı aşıyor, kendini kaybediyorsa,

Kırıcı oluyor ve yüreğinde kapanmaz yaralar açıyorsa,

Sonra da hiçbir şey olmamış gibi bir tavır içine giriyorsa,

Kırdığı gönlü tamir etmeye yanaşmıyorsa,

Bunu da alışkanlık haline getiriyorsa,

Başkasına göstermediği tepkiyi hep sana gösteriyorsa,

Seni hep şamar oğlanı seçiyorsa,

Her defasında geçimsizliğin ve huysuzluğun zirvesini yaşıyorsa,

Tanınmaz ve anlaşılmaz biri olup çıkıyorsa,

Her gönül ve kalp kırmada adım atan sen oluyorsan,

Olur böyle şeyler deyip içine atıyorsan,

Daha fazla yara almamak, geçmiş hukuk ve dostluğa halel gelmemesi ve geçmiş günlerin hatırasına;

O kimseden uzak durmak ve ona mesafe koymaktır.

İşi hal ve hatırdan öteye götürmemektir.

Merhaba ve selamdan öteye taşımamaktır.

O yoluna, sen yoluna gitmesidir.

Daha fazla kırıcı olmamak ve gönül yarası açmamak için birbirimizden uzak duralım, uzaktan sevelim. Rabbim sana selamet versin, içindeki yangını söndürsün pozisyonuna bürünmektir.

Gıyabında hayır dilemektir. 

Böyle demez ve tavır almaz, her bir kırıcı söz ve eylemini içine atarsan, hiçbir şey yokmuş gibi davranırsan, ileride telafisi mümkün olmaz ve onulmaz yaralar açarsın.

En iyisi olup biteni kuma yaz, silinsin gitsin. 

Unutma! Kızgınlık, öfke ve kavgalar unutulur, kan davaları bile biter. Ama açılan gönül yarası ve gönül kırgınlığı unutulmaz ve tamiri de mümkün değildir.

Bu durumda en iyi ve etkili çözüm mesafedir. Küsmeden mesafe koymaktır. 

Bu dediklerim de kulağına küpe olsun. 

Edip Akbayram *

Hayatımda bir sanatçıyı canlı dinlemek için herhangi bir konsere gitmedim. Çünkü şarkılarını dinlemek için konsere vereceğim parayı hep lüks gördüm.

Sanat ve sanatçılara dair hiç birikimim de yok.

Sanata da yabancı oldum, sanatçıya da.

Yetiştiğim muhitten midir sanata ve sanatçıya hem mesafeli oldum. Uzak durdum.

Belki de yetiştiğim ortamdan mıdır bilinmez, sanatçılar benim dünyamın insanı değildi. Hepsi olmasa da kahir ekseriyeti benim dünya görüşüme yabancı idi.

Müzik namına dinlediğim, arabanın radyosunu açtığımda kanalları karıştırıp rastgele müzik dinlemekten ibaret. Bazen de sosyal medyayı açınca önüme düşen kısa videolardan müzik dinlemişliğim var.

Her ne kadar müzikle ve bu sanatı icra eden sanatçılarla aramda duvar olsa da Türk Halk Müziğine ayrı bir ilgim var.

İlgi duyduğum sanatçılardan biri de adını ilk başlarda tam telaffuz edemediğim Edip Akbayram idi. Söylenirken Edibak Bayram şeklinde telaffuz edilince, böyle isim mi olur derdim. Uzun yıllar adını Edibak sandım. "Aldırma gönül aldırma" şarkısıyla tanıdım onu.

Edip Akbayram'ı sanatçılar arasında ayrı bir yere koydum. Ölümüne üzüldüm. Öldüğü günün akşamında önüme düşen çoğu şarkılarını geç de olsa dinledim.

Dinledikçe efkarlandım. Duygulandım. Farklı dünyaların insanı bildiğim Edip Akbayram'ı benden bir parça olduğunu geç de olsa anladım.

İçten ve yürekten okuyuşu; sevgi, dostluk, kardeşlik ve barış vurgusu; yorumlayışı, ses tonu, jest ve mimikleri, farklı sesi ve şarkılarında verdiği mesajları etkiledi beni.

Sanatını icra ederken her yönüyle temizim dercesine bembeyaz dişleri, şarkılarını söylerken gözlerini yumuşu, bir anlamı var mı bilmiyorum, çoğu sahnesinde üzerindeki yeleği, çoğu sanatçıda olan sansasyonel yaşantısının olmayışı, şımarmaması, hep icra ettiği sanatıyla öne çıkışı, dik duruşu, kimseye boyun eğmeyişi, para ve şöhreti gören çoğu sanatçı Bodrum'da soluğu alırken onun çocukluğumu hatırlatıyor dediği Avanos'ta tatilini geçirmesi, şöhretine rağmen tevazuu elde bırakmaması, düzgün aile yaşantısı, daha bilmediğim nice yönleri, onu diğer sanatçılardan ayrı kılan özelliği olsa gerek.

Erkenden kaybettiğimiz Edip Akbayram, yakaladığı şöhreti tırnaklarıyla elde etmiş. Kazıya kazıya zirveye tırmanmış. Daha lisede iken çıkarmış ilk plağını. İlk plağı da “Kendim ettim, kendim buldum” imiş. Çoğunun hayali diş hekimliğini de kazanmasına rağmen sanat yönü ağır basarak hekimliği okumamış. Adeta kendim ettim, kendim buldum demiş. Bir konuşmasında “Diş hekimliğini okumuş olsam da babamın klinik açacak parası yoktu” diyor. Belki de babasına yük olmamak için dişçilik mesleğini tercih etmedi. Geldiği nokta da kalitenin tesadüf olmadığına bir işaret.

80 ihtilalinin sıkıntılarını derinden çekmiş. 1981-1988 yıllarında bestelerinin TRT’de çalınması yasaklanmış olmasına ve maddi sıkıntı çekmesine rağmen sanatından ve dik duruşundan hiç ödün vermemiş. İcra ettiği sanatından dolayı farklı kuruluşlardan aldığı 250 tane ödülün sahibi olmuş. Çoğu sanatçının ödülünü almak için sıraya girdiği yıllarda Fethullahçı yapılanmanın ödülünü reddeden ender sanatçılardan biri olmuştur.

Erken yaşta kaybetsek de şarkılarında buram buram Anadolu kokan, halkın derdini şarkılarına yansıtan efsane sanatçı, kişilik ve kimliğini kaybetmeden, geldiği yeri unutmadan, şöhret afetine yakalanmadan sessiz sedasız aramızdan ayrıldı. Yeri doldurulacak gibi değil.

Dişçi olsaydı, müşterilerinin gönlünde taht kuracaktı. Şarkıcı olunca tüm Türkiye'nin gönlünde taht kurdu ve efsane oldu. 

Sevenlerinin ve müzik dünyasının başı sağ olsun.

Temennim, yeri doldurulamaz ise de izinden giden böyle sanatçıların olması ve sayısının çoğalması.

*14.03.2025 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.