Ezber bozmak

"Alışılmışa aykırı davranarak kişileri düşünmeye yöneltmeye" ezber bozmak dendiğini biliyoruz.

Bu deyim yerine göre olumlu ya da olumsuz anlamda kullanılabilir.

Tanımdan da anlaşıldığına göre kişileri düşünmeye yöneltme amacı güdüldüğüne göre deyimi olumlu anlamda değerlendirmek daha uygun olur kanaatindeyim.

Ezber bozmak kolay mıdır?

Deyimdeki bozmak fiilini görünce, aklımıza bir şeyi kırıp dökmek anlamındaki bozmak kolay, yapmak zor gelse de mecazi anlamda kullanılan bu deyimi gerçekleştirmek aksine çok zordur. Çünkü alışkanlıkları değiştirmek kolay değildir.

Hatta ezberleri bozmaya çalışanlara bozguncu, fitneci gözüyle bakma ve dışlama riski de söz konusudur. Bu yüzden ezber bozmak cesaret ister.

Örnek verirsek,

Dini bir konuda, geçmişten günümüze tevarüs eden bazı bilgilerin aksine olaya bir de bu yönden bakalım diyerek farklı şeyler söylemek linç nedeni olabilir. En hafifiyle bunu bugüne kadar kimse söylemedi. Otur oturduğun yerde. Dikkat çekmek ve meşhur olmak istiyorsun, eski köye yeni adet getirme denir.

Aynı şekilde tarihi bir konuda veya tarihi kişiler hakkında daha önce öğretilen ve söylenenlerin aksine, bu meselenin doğrusunun şöyle olduğunu düşünüyorum demek suretiyle ezber bozmaya kalkmak, hakaret ve küfürleri beraberinde getirebilir.

Verdiğim bu iki örnekten hareketle din ve tarih konusunda ezber bozmaya kalkanlara niçin tepki gösteriyoruz? Çünkü bize göre din konusunda söylenmesi gereken her şey geçmişte söylenmiştir. Bu alanda büyük bir müktesebatımız var. Bize düşen yeni şeyler söylemek değil, geçmiş müktesebatı aktarmaktır. Bu durum içimize sinse de böyle, sinmese de böyle. Tarih konusunda da yeniden tarih yazmaya gerek yok. Bize ne öğretilmiş ise onunla yetinmeliyiz.

Alışılmışların dışına çıkmamak için direnenlerin bu durumuna öğretilmiş çaresizlik diyebiliriz. Yani mevcut durumu kabullenme.

Hangi alan olursa olsun, toplumu ve kişileri düşünceye sevk etmek amacıyla ezber bozmaya kalkanlar büyük bir tepki ile karşılaşsa da bu ülkede ezber bozanların sayısının çoğalmasında fayda var. Kendimiz ezber bozamıyorsak bile pekala farklı fikir serdedenlere saygı gösterebiliriz, onlara tahammül edebiliriz. Aykırı fikrine katılmasak bile görüşünü serdetmesine imkan verebiliriz. Bu tipler kafa karıştırıyormuş. Varsın karıştırsın. Zira kafa karışıklığı iyidir. Kişiyi düşünmeye sevk eder, ufkunu açar...