Kız ve Erkeği Okullarda Ayırmak (1) *

Ortaokul ve liseyi okuduğum yıllarda, kız ve erkek çocuklarının okuduğu ayrı ayrı okullar vardı. Kız ortaokulu, kız lisesi, erkek lisesi denirdi. Bununla beraber kız ve erkeğin aynı sınıflarda karışık okuduğu karma eğitim yapan okullar da vardı. İHL'lere ilk önceleri sadece erkek öğrenciler alınırken sonradan kız öğrenciler de alınmaya başlandı. Endüstri meslek liseleri dendiğinde erkek okulu akla gelirdi. 

Sonraları kız ve erkeklerin ayrı ayrı okuduğu okullar gittikçe azaltıldı. Sadece kız meslek liseleri kaldı. Endüstri meslek liselerinde kızlar da okur oldu. 

Yine eskiden kadın mesleği, erkek mesleği diyebileceğimiz meslekler vardı. Bundan dolayı kamuya personel alımında, şartlar arasında erkek olmak ya da kadın olmak şartları da vardı. Nicedir bu şartlar kalmadı. Kadın mesleği denilen yerlerde erkek, erkek mesleği denilen yerlerde de kadın istihdam edilir oldu. 

Kız ortaokulları kalktığı gibi kız meslek liseleri dışındaki kız liseleri de kalktı. Aynı şekilde erkek liseleri de. Ağırlıklı olarak kız ve erkeğin okuduğu karma eğitime geçildi. 

Zamanında okullar niçin kız ve erkek şeklinde ayrılmış, sonradan niçin vazgeçilmiş olabilir? Aklıma, çoğu ailelerin kız çocuğu okur mu dediği ve kızlarını okutmadığı yıllar geliyor. Devlet, sadece kızlara hitabeden okullar açarsak, velilerdeki çocuk okutmama inadını kırabiliriz diye düşünmüş olabilir. Sonradan kız-erkek karışık okul türlerine geçilmesi ise “Nasılsa veliler kızlarını okutmaya başladı. Maksat hâsıl oldu. Bu yüzden kız-erkek ayrı okullarda okumasına ihtiyaç kalmadı diye düşünülmüş olabilir ya da kızların ve erkeklerin ayrı okuduğu okullarda, açıklanmayan bazı problemler ortaya çıktığı için devlet bundan vazgeçmiş ya da azaltma yoluna gitmiş olabilir.

Şimdi durum nasıl? Kız meslekler hariç Anadolu, fen, sosyal bilimler, mesleki teknik vb. liseler 1739 sayılı yasanın 15.maddesinin bir gereği olarak karma eğitim yaparken yine aynı maddenin devamında “…eğitimin türüne, imkân ve zorunluluklara göre bazı okullar yalnızca kız veya yalnızca erkek öğrencilere ayrılabilir” kısmı eklendiği için kız ve erkeğin ayrı ayrı okullarda okuduğu kız imam hatipler ve erkek imam hatipler çoğaldı. Sayıları da az değil. Kız ve erkek olarak açılamayan yerlerde, aynı okul bünyesinde kız ve erkeklere ayrı sınıflarda ders görme imkanı verildi. Sayıları İHL’ler kadar olmasa da kız ve erkeğin ayrı okullarda okuduğu İHO’lar var. Ayrı İHO yoksa aynı okulda kız ve erkek öğrencilerin sınıfları da ayrı.

Gördüğüm kadarıyla İHO ve İHL’ler ağırlıklı olarak kız-erkek ayrı öğrenim görüyor. Bundan maksadın ne olduğunu buna karar verenler bilir. Öyle zannediyorum, sınıf ve okulları ayırmak suretiyle karma eğitim yapan okullarda ortaya çıkan kız-erkek sorunlarını minimuma indirmek ve yok etmek düşünülmüş olabilir. Burada kız çocuklarını koruma hassasiyeti göze çarpmaktadır. Buna korumacılık da diyebiliriz. Bu kararı alanlar toplumun kahir ekseriyetinin hassasiyetini de bu şekilde gözetmiş oluyorlar. Çünkü toplumumuzda kız-erkek çocuğu aynı dense de özellikle “kız çocuğu” denerek erkeğe göre daha fazla korunur. İyi niyetle uygulamaya konan bu kararın olumlu ya da olumsuz yönlerinin olacağı muhakkak. Çünkü toplumsal olaylarda tek doğru yoktur. Doğru bu denilen şeylerin aksayan yönleri ortaya çıkabileceği gibi yanlış denen şeylerin de doğru yönleri ortaya çıkabilir. Bunlar yaşanmadan bilinmez. Yine de bu işin olumlu ve olumsuz yönleri, pedagojik olup olmadığı, işin uzmanı pedagoglar tarafından masaya yatırılmalıdır. Bu konudaki kanaatimi de diğer yazımda serdetmek isterim.

*01/04/2022 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.