Ana içeriğe atla

Usul mü, Asıl mı? *

Bu ülkede, ne zaman infiale sebebiyet verecek bir olay patlak verdiğinde, netameli bir konu ısıtılıp ısıtılıp önümüze konduğunda; bir konuşmacı, maksadını aşan bir cümle sarf ettiğinde; biri, alışılmışın dışında yeni ve aykırı bir şey söylediğinde veya bir gaf yaptığında ya da bir kesimin yumuşak karnına dair bir imada bulunulduğunda; konu, soğukkanlı bir şekilde konu, anlaşılmaya çalışılmaz, bu olayla ne murat ediliyor, önümüze konan bu sorunu, yeni sorunlara yol açmadan nasıl çözeriz denmez; taraflar, freni patlamış bir araç gibi harekete çeker. Ortalığı toz duman kaplar. Artık haklı haksız meselesi değildir konu. Mahalleden birine yapılan bu saldırı, mahalleye yapılmış kabul edilir ve suç bastırırcasına karşı mahallenin tüm kirli çamaşırları ortaya dökülmeye çalışılır. Kim sesini nasıl duyurabilecekse o yolu dener. Bu yolları denerken sakinlikten eser olmaz. Sesler alabildiğine yüksek çıkar. Çünkü samimiyetin, mahalleyi korumanın, haklı davalarına arka çıkmanın, karşı tarafı susturmanın, konuşuyorsa da hata yapmasına zemin hazırlamanın tek ölçüsü bağırmaktır, hakarettir, belden aşağıya vurmaktır. Sorun her ne ise mesele, asla medenice konuşulmaz ve tartışılmaz.

Köşede, kenarda olan bu mesele; taraftarlara mesaj vermek, onları pozisyon almaya sevk etmek, bakın bizim adam yalnız değil demek için sosyal medyaya taşınır. Karşı mahalleye meydan okunur, parmak sallanır ve güç gösterisi yapılır. Kelime dağarcıklarında ağza alınmayacak ne kadar kelime varsa bu alem aracılığıyla boşaltılır ve tartışma bir başka boyuta taşınır. Basiret ve ferasetin olmadığı bu gerilimde, esas mesele de bu arada kaynar gider.

Bir kılıç ve silahın eksik olduğu bu kavgada, sen; bu olayın doğrusu nedir, olayın aslını öğreneyim, bu olay suhuletle çözülmeye çalışılsın, taraflar gerilimi düşürsün. Zira gerilimin kimseye faydası olmaz, demeye kalkarsan mahallenin fedaileri karşı mahalleyi bırakır, tüm oklarını sana döndürür. Çünkü mesele, senin bildiğin gibi değildir. Ayrıca sen onların niyetlerini, geçmişte yaptıklarını bilmezsin. Ortada durmanın, doğruya doğru, yanlışa yanlış demenin şimdi hiç zamanı değil. Bu pozisyon, karşı tarafa şirin görünmektir, eziklik alametidir ve taviz vermektir. Zaman kenetlenme zamanı ve onlara anladığı dilden konuşmak ve yazmak gerekir.

Tartışmanın çıktığı asıl konu ve sorunu unutturan bu gerilim, bir başka olay patlak verinceye kadar devam eder. Bundandır ki biz, hiçbir asıl meselemizi çözemedik bugüne kadar.

Kangren olmuş birçok asıl meselemizi çözemeyişimizin temelinde, usule riayet etmeyişimizin yattığını düşünüyorum. İsterseniz burada usul ve asıl ne demektir, ona bakalım. Usul, "Bir amaca erişmek için izlenen, tutulan yol, yöntem, tarz" iken asıl, "Bir şeyin kendisi, örnek, kopya karşıtı, kök, köken, kaynak, gerçeklik, esas, hakikat, gerçek, bir şeyin temelini oluşturan, ana, başlıca, başta gelen" demektir. Kısaca bir şeyin anası ve temeli, asıl iken asla giden yolu izlemeye de usul deniyor. 

Hangisi daha önemli? Usul mü yoksa asıl mı? Her ne kadar önemli olan asıl ise de usul de asıl kadar önemlidir. Hatta usul, asıldan daha önce gelir. Çünkü asıla dair yapılan tartışmaların sonuçsuz kalmasının temelinde, usule dikkat etmediğimiz, usulü ihmal ettiğimiz yatar. Nedense usulü önemsemiyoruz. Halbuki menzile ulaşmak için izleyeceğimiz yol, çok önemlidir. Bu yüzden “vusulsüzlüğümüz usulsüzlüğümüzdendir” denir. Bence bilgisi, birikimi, statüsü ne olursa olsun; yol yordam, usul, adap ve had bilmeyenlerin, bir şey yapacağım derken bir başka şeyi kıranların, bu ülkeye ve inandıkları değerlere yapabilecekleri en büyük hizmet, asla dair söz söylememeleridir. 

*23/12/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.

Yorumlar

Bu blogdaki popüler yayınlar

Hutbelerde Okunan "Fîmâ kâl ev kemâ kâl" Kısmı

Cuma ve bayram namazlarına gidenlerimiz bilir. Hatip hutbeye çıkınca arada Türkçe hutbe olmak üzere başta ve sonda Arapça hutbe irat eder. Hatip ilk yani giriş kısmında içinde Allah'a hamd, peygamberimiz salavat ve kelimeyi şehadet getirir. Ardından "Ey Allah'ın kulları! Allah'tan korkun ve ona itaat edin. Şüphesiz Allah müttekiler ve işini iyi yapanları sever" der Arapça olarak. Sonra okunacak Türkçe kısma/metne temel olmak üzere Kur'an'dan ilgili bir ayet okur. Ayeti "Allah doğru söylemiştir" demek suretiyle tastikler. Akabinde bir hadis okur. Hadisi de "Rasulullah doğru söylemiştir" diyerek bitirir. Buraya kadar sorun yok. Esas sorun buradan sonra başlıyor. Sen sanırsın ki bundan sonra imam, Türkçe metni okumaya geçecek. Bizim imam, "Ve netaka habîbullâh, fîmâ kâl ev kemâ kâl" okumaya devam ediyor. Yani Allah'ın sevgili kulu bu konuda şöyle veya şunun gibi demiştir." diyor. Böyle okuyan birinden aynı konuda

Kıvrak Eğitim

— -Oğlum, niye erken geldin okuldan? — Bugün kıvrak eğitim yaptık. - — Ö ğretmenler hızlı hızlı mı ders işlediler? — Hayır, baba. Kıvrak o değil. Bir günde işlenecek dersin yarısını işlemek demektir. — Niye yarısını işliyorsunuz ki? Önemli bir durum mu var? — Öğretmenler toplantısı varmış. — Niye şimdi toplanıyorlar ki? — Çalışma  programında bugünmüş. — Oğlum daha iki gün oldu okul açılalı. Başlamışken biraz devam edilseydi de daha sonra yapsalardı, bu dediğin kıvrak eğitimi. Herkes mi böyle yapacak bugün? — Hayır, sadece ikili öğretim yapan okullar. Ama iyi oldu. Yedi saat ders işleyecektik, böylece üç ders işlendi. — -Bu toplantıyı başka zaman yapsalar olmaz mıydı? Mesela siz 15 tatili yaparken öğretmenler o yaptığı şeyi yapsalardı olmaz mıydı? — Baba, tatil o zaman. Tatilde toplantı yapılır mı? — İyi de yavrum! Size tatil. Öğretmenlere değil ki. Haydi, öğretmenler de sizin gibi yoruldular diyelim. Bir hafta tatil yapsınlar, ikinci hafta siz tatile devam eder

Kırgınlık ve dargınlık

Türkçemiz zengin dillerdendir. Bakmayın siz iki-üç yüz kelimeyle konuştuğumuza. Okuyup kelime hazinemizi geliştirmediğimizden işin kolayına kaçıyoruz. Tembelliğimizin cezasını güzel Türkçemiz çekiyor vesselam. İnce ve derin kelimelerimizin sayısı hiç az değildir. Kırgınlık ve dargınlık bunlardan biridir. Aralarında nüanslar vardır. Arasındaki farkı görmek için sözlüğe bakma ihtiyacı da hissetmeyiz. Çoğu zaman birbirinin yerine kullanırız. Siyak ve sibaktan anlarız neyi kastettiğini. Kırgın, "Bir kimseye gücenmiş, gönlü kırılmış olan" demektir. Dargın ise, "Darılmış olan, küskün" demektir. Gördüğümüz gibi iki kelime farklı anlamlara gelmektedir. Kırgınlıkta dargınlığın aksine küsme yoktur, incinme vardır. İnsan kime kırgın olur? Sevdiğine. Kırgın gibi olduğuna, geri durduğuna, mesafeli olduğuna bakmayın siz. Gözü her yerde o dostunu arar. Başına bir şey geldi mi hemen imdadına koşar. Çünkü bunlar ölümüne dosttur. Dargınlıkta ise küslük vardır. Herhangi bir yerde