Bu Hac Ne Zaman Çıkacak? *

9 Ocak itibariyle 2020 yılında hacca gitmek isteyenler arasında hac kurası çekildi. Kura, kime isabet etmişse doğal olarak sevindi. Bu durumda olanların sayısı az. Zira kurada ismine rastlamayan kişilerin sayısı daha fazladır. Bu durumdakiler "Bu sene de çıkmadı hac" deyip umutlarını öbür yıla saklıyor. 

Ertesi yıl ve sonraki yıllar hac görevi çıkar mı? Ümit var olunsa da yakın vadede pek ışık görünmüyor. Çünkü müracaat ettikten sonra yıllar yılı bekleyenler var. Yarınımızı göremediğimiz bugünlerde, yıllar sonrası umutla bekleniyor. Niçin bir türlü sıra gelmiyor? Gitmek isteyen sayısı çok fakat gönderilecek kontenjan sınırlı. Çünkü Suud hükümeti hac kotası uyguluyor. Kotayı da her ülkenin nüfusuna göre belirliyor.

2020 yılında hac kurasına katılan kişi sayısı 2 milyonu aştı. Ayrılan kontenjan ise 83.430 kişi. Gel de sıyrıl bu kadar kişinin arasından. Ben de 8 yıldır bekleyen biriyim. Daha benim önümde 10 yıldan fazla kuraya katılan ama nasip olmamış yüz binler var. Çıkacak diye bekleyenlere bir gün hac çıktığı zaman daha bir yaşlanacaklar. 

Suud hükümetinin uyguladığı hac kotasından dolayı hacca gidemeyenler sadece Türkiye'den ibaret değil. Bütün İslam ülkelerinde aynı sorun var. Usulleri farklı olsa da hepsinde kura yöntemi var. Dünyada hacca gitmek için sıra, salt sıra ve katsayılı sıra sistemi uygulanıyormuş, DİB Hac ve Umre Hizmetleri Genel Müdürü Remzi Bircan'ın açıklamasına göre. Endonezya ve Malezya gibi ülkelerde hacca müracaat edene "Şu tarihte hacca gideceksiniz" sırası veriliyormuş. Nijerya'da uygulanan salt sıra sisteminde ise hangi yılda müracaat edilirse edilsin, herkes eşit bir şekilde kuraya tabi tutuluyor. Türkiye ve bazı ülkelerde uygulanan katsayılı kura sisteminde ise vatandaşların konaklama tercihleri ve ön kayıt yaptırdıkları yıllara göre hesaplanan katsayı ve oranlar esas alınarak kura gerçekleştiriliyor. Buna göre bir kişi 11 yıl önce hacca müracaat etmiş ise kendisi ile çarpılarak elde edilen 121, bu kişinin katsayısı oluyor ve ismi kurada 121 defa dönmüş oluyor. Bu demektir ki bu yıl ilk defa kuraya katılanın katsayısı bir. Kurada bir defa ismi dönüyor. Katsayısı bir olana hac çıkması daha düşük bir ihtimal olmasına rağmen bu sistemde ilk müracaat edene de hac çıkabiliyor. Benim gibi şansı olmayanlar da yıllar yılı bekleyecek.

Türkiye ve diğer ülkelerde hacca gidecek olanların her yıl artış göstermesi biraz da uygulanan kura sistemlerinden kaynaklanıyor. Hacca niyetlenen, şartları oluşmasa da nasılsa hemen çıkmıyor, şimdiden sıraya gireyim diyor. Beklemediği halde kurada ismi çıkıveren de borç para arayışına giriyor.

Türkiye'nin uyguladığı katsayılı kura sistemi, çok adil bir sistem gibi gözükse de bence Endonezya ve Malezya'nın uyguladığı sıra sistemi daha uygun gibi görünüyor. Çünkü hacca müracaat eden, geç sıra verilse de hangi yıl hacca gideceğini biliyor ve ona göre planlamasını yapıyor. Türkiye'deki yöntem dipsiz bir kuyuya benzer. Ne zaman çıkacağı belli olmaz. Türkiye ne yapıp ne edip sıra sistemine geçmelidir. 

*13/01/2020 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.