Bu Ülke Başka İnançların Yolgeçen Hanı Olmamalı ***

İnsanın yeme, içme gibi fiziki ihtiyaçlarının yanında inanma gibi doğuştan gelen ihtiyaçları vardır. İnsanın bu inanma ihtiyacını gidermek ve onları doğru inanca yöneltmek için Allah sayısız peygamberler göndermiştir. Hz Adem ile başlayan ilahi dinlerin sonuncusu İslam, peygamberi Hz Muhammed, kitabı da Kur’an-ı Kerim’dir.

İnsanların inançları kendilerinedir. İstedikleri dini seçme özgürlükleri vardır. Fakat bir milleti millet yapan değerlerden bir tanesi de dindir. İslam ülkesi olarak bilinen bu ülke insanının ne kadarı İslam dinine inanıyor? Burası muamma. Gerçi kaba ifadeyle bu ülkenin yüzde 99’u Müslüman diye söylenir. Gerçekten öyle mi? İnsanımıza tek tek inançları sorulsa “Müslüman’ım” diyenlerin dışında başka bir inanca inananların çoğu inançlarını gizleme yoluna gideceğini düşünüyorum. Hatta Müslüman olmadığı halde toplum içinde Müslüman’ım diyenlerin sayısının da az olacağını düşünmüyorum.

Bu ülke insanının ne kadarı Müslüman bilmiyorum ama bildiğim bir şey var, bu ülke başka inançların yolgeçen hanı gibi. Aşağı yukarı tüm inanç sahipleri, misyonerleri vasıtasıyla bu ülke insanının inanç yapısını değiştirmeye çalışıyor. Bu konuda epey mesafe kat ettiklerini düşünüyorum.

Adana’da bulunduğum yıllarda “Yehova Şahitleri” olduğunu söyleyen bir karı-koca ile birkaç saat bir görüşme imkanım oldu. Tanışma esnasında isimlerinin Davut-Emine olduğunu işitince şaşırdım. Davut diğer ilahi dinlerin mensupları tarafından da verilen bir isim. Fakat Emine bize ait bir isim. Kadına “Sizin adınız Emine. Nasıl Yehova oldunuz” dediğimde “Evet, ben daha önce Müslüman idim. Zamanında namaz kılıp oruç da tuttum. Sonradan Yehova Şahidi oldum” demişti.  Bastırdıkları broşürlerde ana tema “İsa-Mesih’in yeryüzüne ineceği” inancı idi.

Yine Adana’da iken Kore’den gelmiş, Hıristiyanlık propagandası yapan Musa adını almış bir misyonerle görüşme imkanım oldu. Daha önce Konfüçyüs iken Hıristiyan olmuş ve yetiştirildikten sonra Adana’yı mesken seçmişti Musa. Bana Adana’da 50 kadar kilise evlerinin olduğunu söylemişti.

Lisede derse girerken okulda ender namaz kılan ve oruç tutan bir öğrenci kadir gecesi günü yanıma gelip Hıristiyan olacağını söylemişti. Çok mu beğendin dediğimde “Tek amacım var, yurtdışına gitmek. Geçen hafta arkadaşımla birlikte kiliseye giderek oradaki yetkililerle görüştük. Hıristiyan oldukları takdirde kendilerine pasaport çıkartabileceklerini söylemişler. Arkadaşım Hıristiyanlığı seçti ve kendisine pasaport çıkartıldı. Ben düşünmek için zaman istedim. Hıristiyan olursam beni de Yurtdışına gönderecekler” demişti.

Verdiğim örnekler Adana’dan. Konya’dan yok mu derseniz, size bir de Konya’dan bilgi vereyim: Geçen gün bir veli benimle görüşmek istediğini söyledi. Ayaküstü biraz lafladık. Orta kısmını İHL’de okumuş bu velimiz öp öz Konyalı, bir ilçenin köyünden. Biz ailecek Bahai’yiz dedi. Çocuğunun da şu anda Bahai olduğunu 15 yaşına gelince inancını seçmede serbest olacağını ifade etti.  Nasıl Bahai oldun dediğimde Antalya’da Bahai biriyle tanıştığını ve Bahailiği seçtiğini söyledi. Bana cep numaranı verir misin, uygun bir zamanda sizinle konuşmak istiyorum, dedim. Karşılıklı numaramızı aldık. İnşallah uygun bir zamanda kendisiyle Bahailik üzerine konuşacağım. Ayrılırken şunu söyledi: “Kur’an öğrenmek için … Kur’an kursunda çok dayak yedim” dedi.

Verdiğim örnekler benim karşılaştığım örnekler. Türkiye’nin diğer yerlerinde hangi inanç sahipleri ülkem insanının ne kadarının inancını değiştirmek için çaba sarf ediyorlar? Varın sayısını siz düşünün. Yalnız şu kadarını söyleyeyim. Biz birbirimizi “Hadis düşmanı, sünneti inkar ediyor…gelenek dinine inanıyorlar…bunlar oryantalistlerin ülke içindeki uzantıları…bunlar sapık…bunlar modernist…” diye suçlayalım, bu kavgayı bitirmeyelim, yaşantımızla insanlara güzel örnek olmayalım, birbirimizin altını oymaya çalışalım, camiye gelene toplu vaaz verelim, hutbe okuyalım, görüşlerimizi İslam budur diye dayatmaya devam edelim, insanımızın ayağına gitmeyelim, insanımıza dokunmayalım, Kur’an ve din öğretimi için şiddeti mubah görmeye devam edelim…bu ülkede başka inançlara geçenlerin sayısı her geçen gün artacaktır. Halihazırda deist olanların sayısında bir artışın olduğu hepimizin malumu zaten. Bunların bir ileri merhalesi ya başka inanca geçecekler ya da ateist olacaklar.

Görüyorum ki doğuştan gelen bu inanma ihtiyacını biz giderememişiz. Bizim boş bıraktığımız alanı başkaları dolduruyor. İsterim ki bu ülke insanına başkaları inançlarını allayıp pullamadan biz ulaşalım.

***21/11/2019 tarihinde Barbaros Ulu adıyla Pusula haber gazetesinde yayımlanmıştır.

Gerilimden Beslenmek

Türkiye'de kutuplaşma eksik değildir. Zıt kutuplar birbirini besler ve destekler. Birbirlerinin varlık sebepleridir. Biri olmadan diğeri yaşayamaz. Kutuplaşma olacak ki savundukları değer ve görüşleri gündemde kalmaya devam etsin. Bundandır ki değişik prokovatif eylemler eksik olmaz bu ülkede. Bu tür olan veya yapılan her eylem vasıtasıyla bir kutba ait olanlar daha bir kenetlenirler ve karşı tarafa bilenirler. Bir kesim saldırıya geçerken diğer kesim savunmaya geçer. Atışma bir müddet devam eder. Hayat tam normale dönmeye başlarken başka bir olay patlak verir. Bu sefer saldırı diğer taraftandır. Taraflar teyakkuza geçer yeniden. 

Başörtüsü, dindar ve mütedeyyin insanların kırmızıçizgisidir. Toplum başörtülüleri benimsedi artık derken biri, başörtülü birine saldırır. Dindar ve mütedeyyin kesim vurmaya başlar. Bir başka zaman biri, açık giyimli birine bir söz söyler. Diğer kesim ayağa kalkar. Bir kesimde bir taciz olayı oldu mu diğer kesim asar keser, aslan kesilir ve yargılar. Bir başka zaman öbür kesimden bir taciz olayı olur. Bu sefer diğer kesim atışlara başlar. Orta yerde gündem olacak bir vaka olmazsa geçmiş defterler açılır, kopyala-yapıştır yapılarak suni bir gündem oluşturulur. Tüm bu olaylar olurken kimse, suçun ferdiliği üzerinde durmaz. Suçu işleyen kimsenin kimliğinden hareketle "Bunlar böyledir" denilerek tüm o kesim suçlanır. 

Durum o kadar vahim ki tarihi şahsiyetler bile mahalleler tarafından paylaşılmıştır. Onların övdüğünü biz yereceğiz, bizim yerdiğimizi onlar övüp göklere çıkaracaklardır. Onların andığına biz bir başkasını anarak cevap vereceğiz. 

Hasılı inandığımız davanın devamı ve bizimle birlikte hareket edenlerin kenetlenmesi gerilim çıkmasına bağlıdır. Yeter ki karşı tarafa malzeme verelim, karşı taraf kullanabileceği bir malzeme bulsun. Pireyi deve yaparız.

Sonuç olarak Türkiye'de gerilimden beslenen tüm kesimler karşıt kulvarlarda olsalar da birbirinin kopyasıdır. Soğukkanlılık yoktur. Aklın önüne duygularını geçirirler. Taraftarlarını bilemek için karşı tarafın zaaf göstermesini pusuda bekler dururlar. Ne zaman zayıf noktasını buldu, akbabalar gibi üşüşür. Taraflar birbiriyle çarpışırken gerilimden beslenenler de perde gerisinde keyif çatar ve karınlarını doyurmaya devam ederler. Ekmek teknesi ne de olsa...

Dokunabilmek

Yazmaya başlarken neyi dert ediniyorsam, onu yazacağım" demiştim. Dört yıldır da yaptığım, dilimin döndüğünce  dağarcığımda olanı boşaltmak oldu. 

Zaman zaman yazılarımı okuyanlarla karşılaşıp birkaç kelam ettikten sonra konu döner dolaşır, yazılarıma gelir. Ayaküstü yazılarım üzerine dönütler alırım. İşte onlardan bazıları:

—"Çok sitemkâr yazıyorsun."

—"Yazılarını takip ediyorum. Ama iyi dokunduruyorsun."

—"Çok sert yazıyorsun."

—Çok kapalı yazıyorsun. Biraz açık yazsan olmaz mı?"

 —"Hem nalına hem mıhına vuruyorsun." şeklinde.

Önce geri bildirimlerdeki kelimelere bakalım. Sonra üzerinde birkaç kelam edelim. 

Sitem: Bir kimseye, yaptığı bir hareketin veya söylediği sözün üzüntü, alınganlık, kırgınlık gibi duygular uyandırdığını öfkelenmeden belirtme.

Dokundurmak: Bir şeyi üstü kapalı ve sitem yollu hatırlatmak, tariz etmek.

Tariz etmek: Kapalı bir biçimde, dolaylı olarak söz söyleme, taş.

Hem nalına hem mıhına vurmak: 1.Hem bu yanı hem de öbür yanı desteklemek.

2.Tutarsız davranmak.

Konusuna göre ve o anki haleti ruhiyem gereği zaman zaman sitemli yazdığım, dokundurduğum, kapalı yazdığım doğrudur. Yazarken eleştirdiğim kişi veya kesimin de koruması gereken bir onuru olduğunu düşünür; kırmadan, dökmeden cümle arasında dokundururum. Alınsın ve gereğini yapsın isterim. Kolay kolay isimlere yer vermem. Çünkü işim kişilerle değil, yaptıklarıyladır. Bir nevi yapıcı eleştiri benimkisi. 

Sitemli yazmak, dokundurmak ve tarize eyvallah derim. Ama "Hem nalına hem mıhına" eleştirisini asla kabul etmem. Zira benim mizacıma ve yetişme tarzıma ters bir durumdur. Yazılarımda bir tarafım ben. Ama kimsenin tarafında değilim. Zira kişilerle değil benim işim. Yazarken objektif olmaya gayret ederim. Önce bir durum tespiti yapar, ardından eleştirir, sonra olması ve yapılması gerekeni işlemeye çalışırım. Bir o yanı bir bu yanı asla desteklemem. Bir sözü, davranışı veya tasarrufu methederken söyleyene bakmam. Olması gereken budur derim. Yine bir söz veya davranışı eleştirirken söz ve davranışın sahibine bakmam. Yapılan hareketin yanlışlığını işlerim. Çünkü doğru tek tarafa ait değildir, evrenseldir. Doğru yerde duranın yanlışları olabileceği gibi yanlış yerde duranın da doğruları ve doğru söyledikleri olabilir. Hasılı benim yolum doğru olanın yanıdır. Bunda da bir çelişki ve tutarsızlık görmem. Olması gereken budur düşüncesindeyim. Benden istenen dün eleştirdiğini bugün övme veya dün övdüğünü bugün tenkit etme isteniyorsa ben bu tutarlılıkta(!) yokum. Çünkü benim işim, yolum tarafgirlik değil. Tarafını tuttuğum kişilerin yanlışlarını ortaya koymak, onları herkesten önce eleştirmek benim temel prensibimdir. Ötesi bana yabancıdır.

Bir diğer yaptığım husus yanlış diye eleştirilen husus ve konuyu irdeleyerek yanlış yapanı bu yanlışa iten psikolojiyi ele almaya daha doğrusu anlamaya çalışırım.

Hasılı yolun ortasında durmaya çalışan birisiyim. Birilerinin tarafı, adamı olma gibi bir niyetim, birilerine yaranma düşüncem hiç olmadı. Bundan sonra da olma niyetim yok. Şahıs merkezli değil, düşünce ve prensip merkezli olma gayretindeyim. Düşüncesi, fikri, zikri ne olursa olsun doğrunun yanındayım. Doğruları yazabilirsem ve dokunabiliyorsam ne mutlu bana!