Haspaya Yakışıyor *

—Hayırdır, canın sıkkın?

—Niye sıkılmasın. Bu insanları anlamak zor. Anlamıyorlar bir türlü. Nankör mü nankörler. Akıl, feraset yok. Gözleri de görmüyor üstelik.

—Neyi görmüyorlar, niye nankörler?

—Enflasyon var diyorlar. Tamam var ama dünyada da var.

Hayat pahalı diyorlar. Evet var ama dünyada da böyle.

Akaryakıt fiyatlarına sürekli zam geliyormuş. Her ülkede zam geliyor. Sonra bizim petrol kuyularımız yok ki. Buna rağmen zammı en az yansıtan ülkeyiz. Bizdeki yakıt fiyatını EURO’ya vur bakalım. Bizde ne kadar ucuz olduğunu görürsün.

Enerjide dışa bağımlıyız. Buna rağmen biz yine iyi altından kalkıyoruz. Üstelik devlet doğalgazda süspansiyon yapıyor. Başka ülkeler gibi hepsini yansıtsa o zaman ne yaparız. O yüzden halimize şükretmek lazım.

Kiralar yüksekmiş. Dünyada böyle değil mi sanki.

Bu devirde ev alınamazmış. Tamam alınamaz ama dünyada da böyle.

—Nereye gelmek istiyorsun verdiğin bu örneklerle?

—Tamam, zor durumdayız ama dünya böyle.

—Anladığım kadarıyla haspaya yakışıyor diyorsun.

—Anlamadım.

—Meşhur fıkrayı bilmiyor musun?

—Anlat da bilelim.

—Hani hocanın biri kürsüde açıklık ve saçıklık üzerine vaaz veriyormuş. Kılık kıyafetine dikkat etmeyen kadınlara vermiş veriştirmiş. Cemaatten biri hoca efendinin yanına yavaşça yanaşıp "Sizin kerimenin durumu ne olacak? Zira sizin kızınız da öyle giyiniyor demiş. Hoca efendi bu hatırlatma üzerine lafı fazla evirip çevirmeden "Yakışıyor da haspaya" diye kestirip atmış.

—Ne demek istiyorsun?

—Daha ne söyleyeyim. Fıkra açık değil mi? Bizde olan tüm bu olumsuzluklar başka ülkelerde de olduğuna göre bu demektir ki tüm bu olumsuzluklar bize de yakışıyor. Başkasında varsa bizde niye olmasın, bizim neyimiz eksik onlardan diyorsun.

—Tamam ama tüm bunlara rağmen bizim ülkemiz diğer ülkelere göre çok daha iyi. Çünkü başka ülkeler ürün bile bulamıyor. Allah’ın tuzuna bile hasretler. Pahalı ama bizler en azından bulabiliyoruz. Eleştirelim ama tüm bunları göz önünde bulunduralım.

*25/07/2022 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros Ulu adıyla yayımlanmıştır.

Başarı Belgesinde Toptancı Anlayış *

Diğer bakanlıklar ne yaptı ne etti bilmem. Bildiğim, Milli Eğitim Bakanı’nın 2021-2022 öğretim yılının her bir döneminde tüm çalışanlarına başarı belgesi verdiği. Böylece bir öğretim yılında bir personel disiplin cezası ile tecziye edilmemişse iki başarı belgesi almış oldu. Bir de kaymakamlık veya valilik vermiş ise bir yıl içerisinde üstün başarı belgesi almaya hak kazandı. Bazıları da önceki yıllardan bir belge almışsa, bunlar da üstün başarı belgesi alabilecekler. 

Başarı belgesi hangi hallerde verilir, kriterlere bir bakalım:

"Olağanüstü gayret ve çalışmaları ile emsallerine göre başarılı görev yapmak suretiyle;

*kamu kaynağında önemli ölçüde tasarruf sağlanmasında, 

*kamu zararının oluşmasının önlenmesinde ve önlenemez kamu zararlarının önemli ölçüde azaltılmasında, 

*kamusal fayda ve gelirlerin beklenenin üzerinde artırılmasında veya sunulan hizmetlerin etkililik ve kalitesinin yükseltilmesinde somut olaylara ve verilere dayalı olarak katkı sağladıkları tespit edilenlere" verilir. 

Kriterlere baktığımız zaman bu belgeyi almak çok zor. Adeta kişinin ağzıyla kuş tutması, uçup kaçması gerekiyor. Bu demektir ki bu belgeyi alacak kişi sayısı kurumlarda bir elin parmağını geçmez. Almayı hak edecekler de azami gayret sarf etmek suretiyle kurumlarına olumlu yönde katkı sağlayan ve katma değer üreten vazgeçilmez kişiler olmalı. 

Durum bu iken çalışıp çalışmadıklarına, olumlu katkı verip vermediklerine, bir katma değer üretip üretmediklerine bakılmaksızın MEB'deki tüm çalışanların hepsine birden başarı belgesi verilmesinin izahı ne olabilir? 

Sanırım Bakan, salgın riskine rağmen okullar açık tutuldu. Personel işine devam etti, çok çalıştı ve olağanüstü işler yaptı. Bundan dolayı tüm personel bu belgeyi almaya hak kazandı şeklinde düşünmüş olmalı.

Takdirini personeline ödül verme yönünde kullanan Bakan’ın bu tasarrufuna saygı duymakla beraber bu düşüncesine katılmadığımı ifade etmek isterim. Niçin? Çünkü bu anlayış toptancı bir anlayıştır. Toptancı anlayışlarda ise maalesef sapla saman karıştırılmaktadır. Çalışanla çalışmayan aynı kefeye konmaktadır. Bu da bir kurumda çok verimli olan çalışanların çalışma azmini olumsuz yönde etkiler. Her şeyden önce çalışanın hakkını korumak lazım. Zira böyle birinin “nasılsa çalışsam da çalışmasam da başarı belgesi garanti. Baksana falan arkadaşımız aldı. Ben de onun gibi olursam, kendimi yormamış olurum” düşüncesine kapılması olasıdır. Biz bunu 90’lı yıllardan beri öğrenciyi sınıfta bırakmama adına yıllardır yapıyoruz. Sınıfta rahat durmayan, dersin ahengini bozan, dersleri zayıf öğrencileri bir üst sınıfa geçirmek suretiyle çalışan öğrencileri heba ettik. Çünkü çalışkan öğrenci baktı ki arkadaşı yatarak sınıf geçti. Benim de çalışmama gerek yok dedi. Böyle kaybettiğimiz nice başarılı öğrenci olmuştur. Hasılı ne öğrencinin hepsi birdir ne de personelin. Hepsini durumlarına göre değerlendirmek lazım. Kimi kalmalı, kimi geçmeli; kimi başarı belgesi almalı kimi de almamalı. Adalet de bunu gerektirir. Zira toptancı anlayışta adalet olmaz.

Bir diğer husus, herkesin başarı belgesi aldığı bir yerde başarı belgesinin öneminden bahsedilemez. Bu yüzden başarı ve başarısızlıkta ölçüyü kaçırmamak ve bu işin cılkını çıkarmamak lazım.

*06/07/2022 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.

Hepsi Oturduğum Yerden *

Ev değiştirdim bugünlerde. Ev değiştirdin mi elektrik, doğal gaz ve su aboneliği de değişecek. Eski evin abonelikleri kapatılacak, yeni evinkiler açtırılacak. İnternetin varsa nakil başvurusunda bulunacaksın. 

Yeni taşınacağım evi temizlerken oğlan geldi. Baba, abonelikler e devletten yapılıyormuş, haydi müracaat yapalım dedi. Oturup boşaltacağım evin aboneliklerini e devletten feshettim. 

Sıra geldi yeni evin aboneliğine. Eski oturanın abonelikleri fesih edilmeyince abone olamadım. Hangisi fesih olduysa eşyam taşınırken bir çırpıda abone oldum. 

Eski evin abonelikleri kapandıkça "Suyunuz kapatılmıştır, elektriğiniz kesilmiştir, doğal aboneliğiniz sona erdirilmiştir" mesajları geldi cebime. 

Aboneliği açılan elektrik ve sudan açıldı mesajı geldi. Sadece doğal gaz firması şu gün şu saat kontrol için gelinecek mesajı gönderdi. Belirlenen gün ve saatte görevli geldi. Kontrolünü yaptı. Gazınız açılmıştır dedi gitti. 

Suyun açılması gün içerisinde biraz zamanımı aldı. Bu su niye kesik dedim durdum. Nice sonra öğrendim ki suyum açılmış ama “tedbir amaçlı vananız kapalı tutulmaktadır” mesajını okumadığım için akşama kadar suyum açık olduğu halde susuzluk çektim. 

İnternet nakli için ilgili firmayı 444'lü bir numaradan pazartesi aradım. En erken çarşamba günü için randevu oluşturuldu. Evi temizlerken firmanın elemanı aynı gün içerisinde nakli yapıp gitti. 

Elektrik, su ve doğal gaz daha açılmadan İnternetin jet hızıyla bağlanması, eşimin dikkatini çekmiş. Elektriğimiz yok, suyumuz yok, doğal gazımız yok ama İnternetimiz var dedi. 

Başka nakil ve aboneliğim kaldı mı derken adres değişikliği geldi aklıma. Bunu da alışverişten sonra nüfusa gidip sıcağı sıcağına halledeyim. Hem böylece yürüyüşümü de yapmış olurum dedim. Dönüşte yolum üzerinde muhtarlık ofisini gördüm. Muhtara adres kaydı için aynı ilçenin nüfusuna mı gitmem gerekiyor dedim. Gitmene gerek yok, e devletten yapabilirsin dedi. Eve geldikten sonra kendim ve hane halkımın adres değişikliğini de e devletten hallettim. 

Hasılı herhangi bir firma ve kuruma gitmeden e devletten yaptığım fesih ve abonelikler makul sürede feshedildi ve bağlandı. Adres değişikliği hakeza. Sadece İnternet naklini telefonla çözdüm. Hepsi oturduğum yerden oldu. Kısaca her işim e devlette başladı, e devlette bitti.

Oh be dünya varmış, ağır hasar bırakan salgının belki de tek faydası bu dedim. Bu durumu, ister istemez eskiyle kıyasladım. Çünkü eskiden fesih ve abonelik işlemleri bir nevi işkence idi. Her gün bir tane fesih ve abonelik yapsan gemisini kurtaran kaptan idin. Aboneliğe giderken yanında ev sahibi olduğuna dair belge, kiracı isen kira kontratı, abone numarası, adres, elektrik-su ve doğal gaz faturası, son endeksin kaç olduğu, abone olacağın evin ödenmemiş eski borcu varsa öncelikle bunun kapatılması gerektiği, DASK numarası vs. evrak veya bilgiler istenirdi. Bunlardan biri eksik ise tamamlamak için geri giderdin. Dönüşte yeniden sıra alman gerekirdi. Öndeki sıranın sana gelmesini beklerdin. Sıra beklerken sık sık saatine bakardın. Ön ve arkandaki ile laflardın. Devlet yıkıp devlet kurar, görevlilere kızardın ve durmadan homurdanırdın. Görevli yazıp çizer. İstediği parayı verirdin. Sana upuzun bir sözleşme uzatılır, okumadan imzalardın vs. Tüm bunlar bittikten sonra aboneliklerin ne zaman kapanıp ne zaman açılacağını hacı yolu bekler gibi beklerdin. Daha az beklemek için firma ya da kurumun içinden bir tanıdığını bulma yoluna giderdin. Firmalardan ayrılıp eve geldiğinde ayakta dura dura ayaklarına kara sular indiğini oturunca anlar, yattığın yeri beğenirdin. 

Evet, üç aşağı beş yukarı durum böyle idi fesih ve abonelikler. Nereden nereye. Dün dolaşmaktan, mesai içinde işini halletmek için oradan oraya koşturup tüm günü firma önlerinde tüketmekten; şimdi terlemeden, kimseyle muhatap olmadan, herhangi bir belge ibraz etmeden oturduğun yerden e devlet sayesinde hallediyorsun bunları. Bu vesileyle e devletin işlevini ve önemini kavradım. Kim sebep olmuş, kim düşünmüş, kim yürürlüğe koymuş, kim bu işleri kolaylaştırmış ise helal olsun. 

Her şeyi bir çırpıda hallettikten sonra geriye kalan zamanda ben ne iş yapacağım? Beni tek düşündüren de bu.  Kendimi bir an için boşlukta hissettim ve aklıma bir Çin fıkrası geldi. Çin'in bir şehrinden diğerine tren yolu döşemek için görevliler fizibilite çalışması yapıyormuş. Hummalı çalışmayı gören köylüler, burada ne iş yapıyorsunuz diye sormuşlar. Yetkililer, tren yolu döşeyeceğiz demişler. Köylü bu. Ne işe yarayacak demiş. Yetkililer de bu tren yolu sayesinde 40 günde gidip geldiğiniz falan şehre 4 günde gidip geleceksiniz müjdesini vermiş. Köylüler bu duruma sevineceği yerde, iyi de geriye kalan 36 günde biz ne iş yapacağız demişler. 

Benimki de o hesap. Tüm abonelikleri az bir süre içerisinde e devlet marifetiyle halledince, geriye kalan zamanda ben ne iş yapacağım diye düşünmeden edemedim. 

*29/06/2022 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.