Kahvaltıda tuz-ekmek yiyeniniz var mı?

"Soruya bak, hizaya gel. Hiç böyle soru olur mu? Hayatında hiç tuz-ekmek yiyen var mı? Bunun neresi katık? Allah kimseye konu sıkıntısı çektirmesin, insanın beyni sulanıyor demek ki" dediğinizi duyar gibiyim.

Tuz-ekmek yiyip yemediğimiz tıpkı şu fıkrada olduğu gibi gerçekti. Nasrettin Hoca'nın "ya tutarsa" diyerek kardan yemek yapması gibi bir şeydi bizimki. Önce fıkraya bir göz atalım:

Arkadaşı: "Haydi bizde tuz-ekmek yiyelim diye bir arkadaşını evine davet eder. Benim gibi kendini darı ambarında gören zavallı: "Tuz-ekmek bir kinaye. Sanırım, börek-çörek var" diyerek arkadaşının fakir sofrasına gider. Sofrada tuz-ekmeğin dışında herhangi bir menü yok. Ne ummuştu, ne buldu. Morali bozulsa da oturur sofraya...yemeye başlar. Yerken bir dilenci gelir: "Allah rızası için bir şeyler ver" diye. Ev sahibinin: "Verecek bir şeyim yok, çek git" demesine rağmen dilenci kapıda dikilmeye devam eder. Bunun  üzerine ev sahibi yeniden adama: "Çek git buradan. bak kalkarsam kafanı kırarım" der ama dilenci yüzsüz mü yüzsüz. hala durmaya devam eder. Sofradaki misafir dilenciye: "Bak arkadaş! Adam sana kafanı kırarım, çek git diyor. Sen hala durmaya devam ediyorsun. Aklın varsa kaybol buradan. Bir defa bu adam dediğini yapar. Bak beni, tuz-ekmek yemeye çağırdı. Önüme tuz-ekmek koydu. İnan hiç şakası yok. Senin kafanı kırarım diyorsa yapar bunu" der demez dilenci kaybolur.

Bu fıkra gerçek mi bilmem ama biz küçükken kuzine sobanın içerisinde ısıtılan mayalı ekmeğin (bazlama) içine biraz tuz, biraz da kiremit rengindeki  biber koyar. Ekmeği dürüm yapar yerdik. Aklından zorun mu vardı denirse, olan buydu. Bal-börek vardı da biz yemedik mi? Bu şekilde çok öğünler savdık.

Çaya hasrettik. Lüks idi. Bakmayın şimdiki neslin çay içmediğine… Misafir gelirse onun yanında biz de nasiplenirdik. Çay hem karaborsa idi, hem de pahalı. Bakkala almak için gittiğimizde bakkalın gazete kağıdını rulo yaparak içerisine koyduğu 100 gramlık çaylardan alırdık. O da her zaman olmazdı. 100 gram çayı alabilmek için satılmayan bir malı da yanında almak zorundaydık. Daha önce demlenmiş bir çayın Güneş’te kurutulduktan sonra tekrar demlemek üzere mutfağa kaldırıldığını az duymadım o zamanlarda. Böyle bir ortamda içilen çayın demli olması takdir edersiniz ki mümkün olmazdı, hep şeffaf idi. Sobanın üzerinde çaydanlık sabah-akşam kaynar dururdu, gel beni demle diye. Ama nerede! Aniden gelen bir misafire demlemek için bekletilirdi. Haftada bir kahvaltıda demlenirdi. O gün kahvaltı bize bayram olurdu.

Ya şimdi? En fakir evimizin vazgeçilmezi. Her evde bulunur.  Misafiri ağırlamanın en ucuz yoludur bugün. Sen yeter ki içecek ol. İster demli, ister açık iç. Çaydanlık bitinceye kadar senin. Biterse yeniden demlenir. Her ne kadar kadir-kıymet bilmesek de milli içeceğimizdir bugün. Verene şükür! Bugünlere şükür! Rabbim yoklukla imtihan etmesin! Kıymet bilenlerden, takdir edenlerden eylesin...

05/03/2017