Hacca bir yol bulmalı...*

2017 yılında hacca gitmek için 335 bin kişi müracaat etmiş, önceki yıllarda başvurduğu halde gitmek için sıra bekleyen 1.700.000 kişi ile birlikte 2 milyondan fazla kişi sıra bekliyor. 24 Şubatta çekilen kura ile birlikte kutsal beldeye gidecek 80 bin kişi belli oldu.

9 yıl önce yazılıp her yıl kayıt yenileme yapmasına rağmen kurada hac farizası çıkmayan aday adaylarının sayısı az değil. Eskiden hacla ilgili: "Ona bir yol bulup güç yetirenlerin Ev'i haccetmesi Allah'ın insanlar üzerindeki hakkıdır." ayetini okurken “güç getirme” ile maddi imkana sahip kişilerin kastedildiğini anlıyordum. Şimdi ise zenginlikle beraber hac kotasına takılmama, kurada çıkma şeklinde de anlamak lazım. Her ne kadar Suudi Hükümeti ülkemize ayırdığı kontenjanı artırsa da hacca gitmek isteyenleri eritmek mümkün gözükmüyor. Kutsal vazifemi bir an evvel yerine getireyim diye müracaat edenlerin her yıl çekilen kurada sevinçleri kursaklarında kalıyor, umutlarını bir başka bahara saklıyorlar. Bekleye bekleye insanımız mutlaka muradına erecek ama o zamana kadar kim öle, kim kala.

Hacca gitmek için sıra bekleyip kurada ismini göremeyen üzülse de ardından demek ki nasip değilmiş diyerek durumu kabulleniyor. İşin garibi yıllardır davet edilmeyi bekleyip de gidemeyenlerin yanında yeni müracaatlarla sayı iyice artıyor. Pekiyi ne yapmak lazım? Var mı bir alternatifin denirse bu konuda görüşümü söylemek isterim. Görüşümü söyleyeceğim söylemesine de: "Eski köye yeni adet getirme, dini ne hale getirdiniz zaten. Dini reforme etmeye çalışıyorsun, sonra sen bu işten ne anlarsın..."şeklinde kınanmakta var bu işin içinde. Hemen söyleyeyim, söyleyeceğim görüşün doğruluğu iddiasında değilim, üstelik bu işin uzmanı hiç değilim. Görüşümde isabet de eder, yanılırım da. İstediğim bu konunun uzmanlarınca seviyeli bir şekilde tartışılması.

Bakara süresi 197.ayette: “"Hacc, bilinen aylardır…” buyrulmaktadır. Burada hac, bilinen aylar denmektedir, ay demiyor. Zaten şevval, zilkade ve zilhicce, hac ayları olarak bilinmektedir. Hâlihazırda ifa ettiğimiz hac zilhicce ayında vuku bulmaktadır. Acaba hac, zilhicce ayı dışında diğer iki ay olan şevval ve zilkade aylarında yapılamaz mı? Yapıldığı takdirde hac farizasına bir halel gelir mi? Haydi hepsini anladık. Kurban ne olacak denebilir burada… Haccın ifrad, temettü ve kıran çeşitleri vardır. Bakara 196.ayette ise, “Güven içinde olursanız hacca kadar umreden yararlanan kişiye, kolayına gelen bir kurban gerekir. Onu bulamayan kişi, üç gün hacda, yedi gün de geri döndüğünde oruç tutar. Bu tam on gün eder. Bu, ailesi Mescid-i Haram civarında oturmayanlar içindir. Allah’tan korkun. Bilin ki Allah’ın cezası pek ağırdır.”buyrulmaktadır. “Bu ayete göre ifrad haccı, yani umre yapmaksızın sadece hacc ibadeti yapan kişiler kurban kesmezler. Ama hacca kadar umre yapan kişilerin yani temettu’ veya kıran haccı yapanların kurban kesmesi lazımdır. Eğer bunlar para bulamama vs. gibi çeşitli sebeplerle bu kurbanı kesemezlerse üç günü hacda, yedi günü hac dönüşünde olmak üzere toplam on gün oruç tutacaklardır.”(fetva.net)

Ayetten anlaşıldığına göre umre yapmaksızın yapılan hac çeşidi  ifrad hac çeşidinde kurban kesilmez. Temettü ve kıran çeşitlerinde ise kurban kesmek gerekir. Kurban kesmeye güç yetiremeyen Mescid-i Haram dışından gelen hacılar ise üçünü hacta, geri kalan yedisini ise memleketine gittikten sonra tutacak şekilde oruç tutmakla yükümlü kılınmıştır. Burada Peygamberimiz zilhicce ayında hac yaptı denebilir. Hz Muhammed ömründe bir defa hac görevini ifa etmiştir. Birden fazla yapsaydı belki diğer iki ayda da yapabilirdi demek mümkün.

İşin ehli ve uzmanları, hac ayları denen diğer iki ayda da haccın yapılıp yapılamayacağı konusunu enine boyuna tartışıp bu konuda olur ya da olmaz fetvası verebilirler.(Bildiğim kadarıyla bu konuyu geçmişte Bayraktar Bayraklı gündeme getirmişti.) Şayet diğer iki ayda da hac yapılabilir görüşü  bir seçenek olarak benimsenirse hacca gitmek isteyenler üç aydan birini seçmek suretiyle kuraya tabi tutulabilir. Şevval ve zilkade ayında hacca gitmek isteyenler ifrad haccına niyet edebilir. Böylece yıllardır beklediği halde hac kotasından dolayı bir yol bulamayanlara bir yol açılmış, geçmişten günümüze sıra bekleyenler de bu şekilde eritilmiş olur.

Umarım bir hadsizlik yapmamışımdır. Niyetim acaba bir çıkış yolu bulunabilir mi? Olmaz denirse her yıl kurada hac çıkacak diye umutla beklemeye devam ederim. Kurada hac vazifesi çıkan şanslı ve nasipli insanlara şimdiden haclarının mebrûr olmasını temenni ederim.  25/02/2017

* 04.03.2014 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde "Bu sene de çıkmadı hacc" başlığıyla yayımlanmıştır.