Turgutreis pazarı

20-24 Nisan tarihleri arasında Muğla-Bodrum’a bağlı Turgutreis beldesindeydim.  Bu ismi nereden almış diye  internet alemine bir göz attım. Osmanlı Döneminde donanmada amirallik yapmış ve Trablusgarp fatihi olarak bilinen bir komutanımız. O zamanlar adı Kara Toprak olan beldede dünyaya gelmiş bir denizcimiz. İsmiyle müsemma bir yer. Adı da yakışmış beldeye. İsmi hiç eğreti durmuyor. Cuk oturmuş. Hatta ismi tüm bir Bodrum’a verilebilirdi. İsmi bedavadan bir yere verilenlere duyurulur. Daha doğrusu ismi verenlere…

Turgutreis Bodrum’a 20 KM’lik bir mesafede küçük bir sahil beldesi. Denizi ve havası güzel. Tabiatla iç içe şirin bir yer. Bir arkadaşın teklifiyle kaldığımız otelden çıkıp kurulmuş pazar yerlerine gittik. Pazardaki düzen, ahenk dikkatimi çekti: 


Kalabalık olmasına rağmen rahatsız edici bir ses yok. Karşılıklı açılmış tezgahlar aynı hizada, aynı büyüklükte, gelip geçen birbirini rahatsız etmiyor. Karşılıklı çarpışma yok, pazarcının bağırması yok. Müşteri gelip istediğinden kendisi seçiyor. Seçerken de sıkıştırıp bırakmıyor. Satan da malına güveniyor, alan da... Müşteriyi görünce ayağa kalkıp sattığından ikram eden pazarcılar var. Giyim ve yiyecek pazarı birbirine yakın mesafede ama ayrı bir yerde aynı gün kurulmuş. 


Zeytin, peynir gibi ürünler iş yeri buzdolaplarının içerisine konmuş, açıkta satılmıyor, büyük bir selenin içerisine ortası boş kalmış ve sapları boşluğa gelecek şekilde dizayn edilmiş ıspanaklar gördüm.


 Yeşil soğan güzel bir şekilde istiflenmiş,  satılan her türlü yiyeceğe göz attığında bir düzenin ve intizamın olduğu dikkatlerden kaçmıyor. Tezgahların önünde satılan hiçbir mamulün döküntüsü yok, çöp yok. Bazıları tezgahın önüne çöp poşeti koymuş, çıkan çöpleri onun içine koyuyor. Her türlü satışı yapılan ürünün üzerinde fiyatı yazılı. 

Bir tezgahın önünde enginar soyan üç kişi gördük. Yanlarında durup biraz bilgi aldık. Hem soydu hem de anlattı bize. Soyduğunu ise büyüklüğüne göre ayırdığı 3 bidondan birisinin içine atıyor. Bidonların üzerinden de 5 TL, 4 TL ve 3 TL olarak fiyatları yazılmış, tane ile satıyorlar. Soydukları enginarın çöpünü de kendilerinin hazırladığı çöp kutusunun içine atıyorlar. Pazar dağılınca  belediye görevlilerine pek iş düşmeyecek anlaşılan. Çünkü ortam temiz bırakılıyor.

Giderken yolda çevreye  göz attım. Doğru dürüst kağıt vb çöp görmedim. Çöp kutusuna da fazla rastlamadım. Hasılı hayran kaldım. Daracık yollardaki temizliğe, pazarlarındaki düzene, ahenge, sebze ve meyvenin müşteri tarafından seçilişine. Rüya mı görüyorum bu gördüklerime dedim. Rüya falan değil. Her şeyiyle mükemmel gerçekten.  Dinlenmek için bir çay ocağına oturup çayımızı yudumlarken gördüğümüz pazar ortamını birbirimize tekrar anlattık. Baktım ki muhabbeti de tatlı bu pazarın. Tadı damağımızda kaldı anlayacağınız.

Kaldığımız otele doğru yol alırken daldım. Bir an için  kendimi Konya’nın semt  pazarlarında buldum. Anlatmaya ne gerek var. Yukarıdaki gördüklerimizin tam tersi değil mi? Ne seçebilirsin, ne pazardan geçebilirsin, ne düzgün mal alabilirsin, pazar dağıldıktan sonra zaten meydan savaş sonrası alanı andırır. Esnafımız ne kadar döküntüsü varsa oraya bırakır gider. 

Belediyelerimiz pazarlarımızın düzenine müdahale etmeli, Görgü amaçlı başka şehirlerin pazarlarına belediye görevlileri ve satış yapan pazarcılarımızın temsilcileri götürülmeli, ortam uzaktan izlenmeli.

Ahir ömrümde inşaallah yukarıda anlattığım pazarların benzerini Konya'mızda da görmek nasip olur. 26/04/2016