Müstakil Evin mi Var, Derdin Var *

Yürüyüş yaparken genellikle insan ve araç trafiği yönünden ıssız ve tenha yolları seçerim. Özellikle tek veya iki katlı müstakil evlerin bulunduğu mahaller, yürümek için birebir. Ne yürüyüşümü kesen var ne önüme çıkan var ne de güneşimi engelleyen. Kendi halimde yürüyorum. Yürürken de kimseyi rahatsız etmiyorum. Ne ben başkasını ne de bir başkası beni. Hem önümü görüyorum hem de sağ ve solumdaki müstakil evleri seyrediyorum. Bir müstakil evim olmasa da en azından aralarından geçmek ve seyretmekle müstakil eve olan hasretimi gidermiş oluyorum. Bu gidişle müstakil evim, 1x1 ebadında, penceresi ve kapısı olmayan, çatısı zemin kata paralel olan, dört tarafı açık, bodrum kattan ibaret olacak. Orada ışığa hasret kalsam da en azından çatıma düşen güneşime hiçbir ev engel olamayacak. Sabahtan akşama güneşimi alacağım. Beni ebedi istirahatgahımda belki de rahatsız edecek tek şey, çatısına görkemli mermer yaptıranlar olacaktır. Yüksek katlı binalara göre bu rahatsızlığa da katlanılır. Neyse bu sonraki mesele. Biz şimdiki müstakil evlere dönelim tekrar.

Şehir hayatının içinde köy ortamını yaşayan ama şehrin tüm nimet ve imkanlarından faydalanan bu müstakil evlere gıpta etmemek mümkün değil. Bir kapıdan aynı ailenin fertleri girebiliyor sadece. Çoğunun arabasını park edebileceği garajları, bahçeleri ve içinde ağaçları var. Komşular birbirlerini tanıyor, Sokaklarına giren bir yabancının bu mahalleye ait olmadığını biliyorlar. Bahçeye çıktılar mı ayakları toprakta. Evler, dört cepheli ve sabahtan akşama güneşini alıyor. Anlayacağınız şehirde yaşayan ama şehrin gürültüsünden ve kirliliğinden uzak yerler müstakil evler.

Eskiden müstakil ev denince fakir gecekondu mahalleleri akla gelirken şimdilerde zengin muhit akla geliyor. Bu evlerde variyetli insanların kaldığını anlamak için bahçenin ortasına yerleştirilen görkemli evlerin dışında, diğer yapılanlar dikkat çekici. Doğrusu, normalin üzerinde bir abartı var. Evin çevresine çekilen ihata duvarının üzerine demir ve tel yapılması. İnanın, ev sahibi, herhangi bir sebeple bahçe kapısından giremeyip dışarıda kalsa, yüksek ihata duvarı ve üzerine yapılan ilavelerden bahçesine giremez. İçeriden de dışarıya çıkamaz. Durum bu iken buna ilaveten 24 saat kayıt altına alınacak şekilde evin kamera ile korunması ve alarm takılması. Üzerine bir de bahçeye köpek bağlanması veya bahçede salık bir şekilde bırakılması. Giriş kapısına “Dikkat! Köpek var” uyarısının asılması. (Bu arada bazı evlerde köpek olduğu halde kapısına bu uyarıyı asmadığı da malum.) Kimsenin gelip park yapmayacağı bilinmesine rağmen “Garaj kapısıdır. Park yapılmaz” levhasının yapıştırılması.

Evin dışında, yapılan onca masrafı görünce müstakil evin mi var, derdin var diyorum. Sanırım eve girişin bu kadar zorlaştırılması evin hırsızlara karşı korumaya alınması olsa gerek. Bu kadar yapılan ve edilen masraf, eve hırsızı ne kadar önlüyor bilmiyorum. Bildiğim, hırsıza kilit olmaz. Gerekirse evin ihata duvarını, evin duvarlarını demirle kapla veya demirden yaptır. Yeter ki hırsız bu eve girmek istesin ve o evde para ve altın gibi mücevheratın olduğuna kendini inandırsın. Zerre faydası olmaz. Çünkü içeriye girmek, bahçedeki köpeği atlatmak, kameranın kör noktasını bulmak, evde kimsenin olup olmadığını tespit etmek, hırsız için çocuk oyuncağı. O zaman bunca masraf kime yapılıyor? Aklıma; duvardan atlayamayan, demiri kesemeyen, köpeğe bir şey yapamayan ve köpeğin uzaktan havlamasından bile korkan benim gibi acizler için geliyor. Bunu, hırsızı görünce suspus olan, yoldan geçtiğimi görünce avazı çıktığı kadar havlayan köpekten anlıyorum. Bir havlamaya başlıyor. Susmuyor mübarek. Biri havlamaya başlayınca komşu köpekler de buna tempo tutuyor. Duvara öyle bir tırmanışı, bana öyle bir bakışı, ilerledikçe bahçenin bir ucundan diğeri öyle bir koşusu var ki duvardan atlayabilse beni paralar. Ne olur ne olmaz diyorum, adımlarımı hızlandırıyorum. Bir taraftan da acaba duvardan atlar mı diye endişe ediyorum. Kimin, ne amaçla bu yoldan geçtiğini kestirmeden avazı çıktığı kadar havlayan bu köpekler, her geçene böyle havlarsa -ki öyledir- merak ediyorum, sokak sakinleri, bu kadar köpek sesine nasıl tahammül edebiliyorlar? Aşağı yukarı, her evde köpek olduğuna ve bu köpekler akşamdan sabaha, her geçene hep böyle havladıklarına göre sanırım, hane sahipleri köpek havlamasından, “Bak bak! Bizim köpek mahalleden kimseyi geçirmiyor, görevini yapıyor, biz de emniyetli bir şekilde evimizde oturuyoruz, deyip zevkten dört köşe oluyorlardır.    

Hasılı, müstakil bir evim olsun istiyorum ama evi koruma amaçlı normalinden fazla tedbiri özellikle köpek beslemeyi çok abartılı görüyorum. Eğer müstakil evler için bunlar şart ise yerine getiremem sanırım. Bu demektir ki benim müstakil bir evim olmayacak. Özlemimi, yazımın başında dile getirdiğim yerde gidereceğim.

* 05/07/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros Ulu adıyla yayımlanmıştır.

 

 

Önce Üslup *

 Küçük bir ilçede görev yaparken lise 2 veya lise 3.sınıf bir kız öğrencinin “okul dışında uygunsuz şekilde, ipsiz-sapsız biriyle gezdiği, bir erkekle beraber metruk bir eve girip çıktığı” bilgisini bir öğretmenim bana iletti. Müdür yardımcısından, bu öğrencinin annesine telefon açıp okula davet etmesini istedim. Yardımcım bana “Hiç tavsiye etmem. Çünkü ben bu aileyi tanıyorum. Siz daha bu aileyi tanımıyorsunuz. Bu kızın ablasını biz, sizden önce mezun ettik. Onun da bu tür ilişkileri hatta daha fazlası vardı. Annesine söylediğimizde ‘Siz ne karışırsınız benim çocuğuma’ dediğini, kendisine epey laf saydığını, bu ailenin çok modern bir aile olduğunu ve bu tür ilişkilere sıcak baktığını ” söyledi. Hocam, anneyi çağıralım. Biz ona durumu izah edelim. Laf sayacaksa varsın yine laf saysın. Ailenin bilgisi olsun. Sıcak bakıp bakmaması ona kalmış. Biz görevimizi yapalım,” dedim.

Anneyi çağırmıştım ama ne diyecektim. Beni bir düşüncedir aldı. Çünkü yardımcımın söyledikleri de malum.

Anne geldi. Odama aldım. Direk konuya girmedim. Kendimi tanıttıktan sonra kendisine, “Kızının gelecek vaat ettiğini, zira bu kapasitesinin olduğunu, inşallah önümüzdeki yıl mezun ettiğimizde istediği bölüme girebileceğini, ama halihazırda kendisini tam derslere veremediğini, böyle giderse üniversite kazanmasının hayal olacağını, çünkü kendisini dersten ziyade başka işlere verdiğini, ergenliği farklı bir şekilde yaşadığını…” söyledim. Beni dikkatli bir şekilde dinleyen anne, “Biraz daha açık konuşur musunuz” dedi. “Lise öğrencileri arasında ergenlikten kaynaklanan duygusal ilişkiler olabileceğini, öğrencilerin karşıt cinse ilgi duymasının doğal olduğunu, ama liseyi bitirmeden bir gönül ilişkisine girmenin, aklın önüne duyguyu geçirebileceğini, bunun erken olduğunu, bunun da derslere olumsuz yansıması olabileceğini, hedefi olan bir öğrencinin derslerle beraber duygusal ilişkiye girmesinin bir koltukta iki karpuz taşımaya benzediğini…” ilave ettim. Kadın, “Hocam, dediklerinize katılıyorum. Ben çocuğumun okumasını istiyorum. Sizden istediğim, biraz daha açık konuşmanız” dedi. Bunun üzerine “Bildiğim kadarıyla buralı değilsiniz. Çocuğunuzun işi-gücü olmayan biriyle evlilik yapıp yapmamasına nasıl baktığını” sordum. “İleride evlenecek ama halihazırda çok erken. Üstelik kızımın doğru bir tercih yapmasını isterim. Çünkü ben doğru tercih yapmamanın sıkıntısını hep yaşadım. Kızımın aynı durumla karşılaşmasını istemem” dedi. “Biraz uzattım ama bu açıklamaları yapmam gerektiğini düşündüm. O zaman sadede geleyim. Kızınızın okul dışında metruk evlere girip çıktığı şeklinde bir duyum aldım. Yanlış anlamayın, kızınız orada nahoş hareketlerde bulundu demiyorum. Ama burası küçük bir yer. Yarın dedikodu ve iftira, alır başını gider. Kızınız ve siz, bundan olumsuz etkilenebilirsiniz. Bu durumdan ne eşinizin ne de kızınızın haberi olsun. Bu konuda kızınızı suçlamadan, hiçbir şey yokmuş gibi kızınıza yol göstermenizde fayda var. Yine de karar sizin” dedim. Anlattıklarıma, kadının ne tepki vereceğini beklemeye koyuldum. Kadın tepki vermediği gibi bana birkaç defa teşekkür etti. Hatta giderken “Hocam, kızımla ilgili en ufak bir şeyde kendisini arayabileceğimi, okula gelmediği zaman haberinin olmasını istediğini, kendisinin de takipçisi olacağını” söyledi.

Tepki beklerken annenin bana teşekkür etmesinden, ziyadesiyle memnun oldum. Şükür ki bu meseleyi kırmadan, dökmeden yapabildim. Ama bu işi yaparken suçlamadan, yanlış anlaşılmaya müsait, maksadı aşacak bir cümle kurmaktan özenle kaçındım. Neredeyse kırk takla attım. Onu gelin, bana sorun. Bu görüşmeden sonra da kızıyla ilgili olumsuz bir duyum bana gelmedi.  

Başımdan geçen bu anekdotların benzerleri çokça başıma geldi. Yaşantısı ne olursa olsun, erkek-kız, tüm çocukları kendi çocuğum gibi bildim. Onlara rehberlik yaptım. Sorunu önce kendim çözmeye çalıştım. Olmadı ise ailelerine konuyu açtım. Birlikte sorunu çözdük. Bugüne kadar da “Siz kim oluyorsunuz? Benim çocuğuma ne karışıyorsunuz” tepkisiyle karşılaşmadım.

Ne kadar alakası var bilmiyorum ama konuyu Sakarya Üniversitesi Tarih ABD öğretim üyesi Sayın Ebubekir Sofuoğlu’nun bir TV kanalında yaptığı konuşmaya getirmek istiyorum. Sayın Sofuoğlu’nun, “Üniversiteler, neredeyse fuhuş yuvası. Bunun istisnası yok. Apartlardaki durumu gidin, emlakçiye, komşulara sorun” sözleri tepkilere neden oldu. Bir kesim, kendisini bu sözlerinden dolayı savunsa da bu sözleri üzerine savcılık kendisine soruşturma, üniversitesi de inceleme başlattı. Toplumun diğer kesiminden de büyük tepki aldı.

Aslında Sofuoğlu’nun dile getirdiği fuhuş, bu ülkede kangren olmaya doğru giden bir sorun. Bu meseleye el atılması, dikkat çekilmesi gerekirdi. Ama bu meseleyi dile getirirken Sofuoğlu’nun, istisna kabul etmeyecek şekilde bu meseleyi genelleştirmesi, tüm üniversitelerde bu durumun olduğunu söylemesi yanlış olmuştur. Şimdi her üniversitede okuyan, her apartta kalan töhmet altında kalacaktır. Sofuoğlu, keşke bu konuyu dile getirmeden önce bu konuyu, nasıl, ne şekilde, hangi üslupla ifade edeceğini düşünmüş, söyleyeceği kelime ve cümleleri özenle seçmiş olsaydı. Şimdi bu aşamadan sonra toplumun her katmanında gizli-kapaklı yürüyen, gittikçe alenileşen bu ahlak erozyonundan ziyade, bu konuşma üslubu ve yapılan genelleme tartışılacaktır. Bu da bizi maksada ulaştırmayacaktır.   Bence meselelere parmak basmadan önce meseleyi kime, ne şekil, hangi ortamda, hangi cümlelerle anlatacağımıza karar vermemiz gerek. Bunun için bin düşünüp bir konuşmak lazım. Bunun yolu da üsluptur. Hatta bundan hareketle, her şeyin başı üsluptur dense yanlış olmaz. Üsluba dikkat etmeyeceklerin, bir şeyi yaparken bir başka şeyi yıkacak olanların, bir konuyu gündeme getirmemelerinde ve susmalarında fayda var.

*19/12/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.

Sessiz Tayyareler *

Neydi o eski mobilet, motosiklet ve diğer iki tekerlekli binekler öyle... Km'lerce öteden ben geliyorum derdi sesiyle. Bazıları susturucu da takmazdı. Kulaklarını patlatırdı. Bazı gençler inadına bağırtırdı durmadan. Yanından geçerken konuşmayı keser, bu bağırgaçların çekip gitmesini beklerdin. Bakışınla rahatsız olduğunu hissederlerse az sonra geri dönüp yanından yine geçerlerdi, hem de defalarca. Zevk alırdı gençler bundan.

Son yıllarda sesleriyle bizi rahatsız eden benzinle çalışan bu bağırgaçların sayısı her geçen gün azalıyor. Çünkü bunların yerini yavaş yavaş elektrikli bisikletler almaya başladı. Yeni nesil bu bisikletlere ben sessiz tayyare diyorum. O kadar sessiz ki yanından geçerken haberin bile olmuyor. Hayran kaldım bu sessiz tayyarelere. Çünkü selefleri gibi sesleriyle rahatsız etmiyor artık.

Sayıları her geçen gün artan elektrikli bisikletlere hayran kalmakla beraber pek sevindiğim söylenemez. Sevincimi kursağımda bırakan da bazı elektrikli bisiklet sürücüleri. Çünkü trafik kuralı diye bir şey yok lügatlerinde. Ne zaman, nereden, ne şekil çıkacakları belli değil. Zira her yer ve yol mubah onlar için. Ne ışık biliyorlar ne yaya. Yollar, kaldırımlar, ana cadde, ara sokaklar, bisiklet yolları, yürüyüş parkurları, ters yollar, yoldan diklemesine geçmeler vs her yer onların. Yeter ki bir yere bu bisiklet girebilsin ve oradan geçebilsin. Bir bakmışsın; yanından, önünden, sağından ve solundan sessizce ve jet hızıyla geçivermiş. Ne oluyor ya! Neydi o öyle, deyip kala kalıyorsun o anda arkasından. Verilmiş sadakam varmış diyorsun.  Bisiklet sahibi ise hiçbir şey olmamış, seni korkutmamış gibi bir başka maceraya doğru yol alıyor. Sür sür bitmiyor da sürmeleri. Nasılsa pedal çevirip yorulma yok, aracına yakıt alma derdi yok, cebine dokunacak masraf yok. Aküsünü şarj ediyor, sürdükçe sürüyor. Keyfine diyecek yok anlayacağınız. Olan sana oluyor. Bu kural tanımaz elektrikli bisiklet sürücülerini yanımızdan geçerken görünce acaba sesiyle rahatsız eden benzinli iki tekerlekliler daha mı iyiydi diyorsun. Sesiyle rahatsız etse de en azından geldiğinden, yanından geçtiğinden haberin oluyor ve tedbirini alıyorsun.

Burada bir hakkı teslim edelim. Elektrikli bisiklet kullanan tüm sürücüler böyle değil. İçlerinde trafik kurallarına nizami bir şekilde uyanların sayısı da çok. Hepsi, trafik kurallarına uysa, bu sessiz tayyareler gürültü kirliliği yönünden bir nimet gerçekten.

Kural tanımayan, tehlike saçan, yüreğini ağzına getiren az sayıdaki bu sessiz tayyare sahipleri için bir şeyler yapılmalı, bunları hizaya getirmeli. Ama ne yapılmalı? İnanın bilmiyorum. Şimdilik sadece insaf diyorum.

 * 10/07/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros Ulu adıyla yayımlanmıştır.

 

Öküz Altında Buzağı Aramanın Âlemi Yok! *

Pazartesi günkü “Sünnetullah ve Rahmet” başlıklı yazımda, cuma hutbesinde bahsedilen “Suyun önemi, kuraklık nedeniyle su kaynaklarının tükenmeye yüz tuttuğu, israf edilmemesi gerektiği ve namazdan sonra topyekûn yağmur duası yapılacağı” içeriği üzerine bir yazı kaleme almıştım. Yazımı da “Gelelim yağmur duasına. Cumanın farzından sonra tüm Türkiye'de yapılan dualara amin dedik. İnşallah dualarımız kabul olur da bol bol rahmet görürüz. Ama yağmurun yağması için dua, tek başına yeterli mi? Yağmurun yağması için sebepleri yerine getirdik mi? Sebepleri yerine getirmemişiz ki yağmur yağmıyor. Unutmayalım ki yağmur ve kar, dua ile yağmaz. Çünkü yağmur ve karın yağması, sebep-sonuç ilişkisine bağlı olan, Allah'ın koyduğu evrensel yasalardan fiziksel yasaların bir gereğidir. Biz buna sünnetullah veya âdetullah diyoruz ve bu yasalar asla değişmez. Hasılı, Allah kulunu susuz bırakmaz. Yeter ki rahmetin sebepleri oluşsun ya da sebepleri oluşturalım. Tüm sebepleri yerine getirdikten sonra üzerine bir dua, aliyyülala olur.” şeklinde bitirmiştim.

Herkese açık olarak sosyal medyada paylaştığım bu yazım, altına yapılan yorum ve beğenilerden olumlu tepkiler aldı. Yazımın altına “Bu yazınıza/yazınızın şu kısmına, şundan dolayı katılmıyorum. Doğrusu budur” şeklinde yorum yazmayan bir kısım zevat ise bu yazıma cevap verircesine sayfasında verip veriştirmiş. Bu eleştiri yazısı üzerine, acaba nerede hata yaptım diye yazımı tekrar okudum. Yazımda ne bilime ne dine aykırı bir ifadeye rastladım. Yazımda yanlış olamaz mı? Olabilir. Değişik konularda yazdığım yazılarımın hepsine herkes katılmak zorunda değil. Zira yazılarım kendi düşüncemden ibaret ve beni bağlar. İsterim ki okuyucu ve takipçilerim, yazım ve serdettiğim görüşlerimden dolayı beni tenkit etsin. Tek istediğim, bu işi hakaret etmeden ve bir ithamda bulunmadan yapsınlar. Nitekim bunu yapan okuyucu ve takipçilerim var. Kimi, yazımın altına yorum yazarak görüşümü eleştirir. Kimi de özelden yazarak yazıma eleştiri getirir. İster özelden ister umuma açık olarak yazıma eleştiri getirenlere minnettarım. Çünkü kendimi geliştirebilmem için buna ihtiyacım var. Ama bunu yaparken laf olsun diye yapmanın, niyetimi sorgulamanın, ithamlarda bulunmanın, töhmet altında bırakmanın, öküz altında buzağı aramanın bir alemi yok. Zira bunun kimseye faydası olmaz.

Ne demişim yazımda? “Yağmurun yağması sebep-sonuç ilişkisine bağlıdır. Bu, evren yasalarından fiziksel yasaların bir gereğidir ve değişmez. Dua edelim ama duadan önce sebeplere sarılalım” demişim. Merak ediyorum, muhterem bu ifadelerin neresini, neden eleştirme gereği duydu?   Eleştiri diyorum nezaketimden. Zira ithamların eleştiri ile bir alakası yok. Zira ben ve benim gibi düşünenler ona göre, “Kemalist, seküler ve pozitivist zihniyete çanak tutuyoruz”, “Olayı sadece sebep-sonuç ilişkisine bağlamakla, gafil Müslümanlar” oluyoruz. Yine “Taştan nehir veya suyun fışkırmasını hangi fiziki yasa ile izah edeceksiniz?” diyerek bize soru soruyor.

Merak ettiğim, bu yazımda ben, Allah’ın gücünü mü sorguladım? Sebep ve sonuç olmadan Allah bir şeyi halk etmez mi dedim. Bilelim ki o her şeye kadirdir. Yoktan da var eder, vardan da var eder. Yeter ki ol desin. Sonra müminin silahı olan duaya karşı olmam söz konusu olabilir mi? Üstelik herkes gibi namazdan sonra ellerimi yere paralel indirerek yapılan yağmur duasına amin demişim ve inşallah beklediğimiz yağmurlar gelir, temennisinde bulunmuşum. Keşke duadan önce sebeplere sarılsaydık, ardından da güzel bir dua çok iyi olurdu, demişim. Fiziksel yasa gereği sebep-sonuç ilişkisine yer vermem, neden pozitivist zihniyete çanak tutmak olsun? Kimsenin niyetini bilemem ama sanırım muhterem, fiziksel yasalarla, liselerde okutulan fizik dersini karıştırdı. Halbuki benim bir-iki cümleyle değindiğim fiziksel yasalar, Allah’ın evreni yaratırken koyduğu “fiziksel, biyolojik ve toplumsal” yasalardan bir tanesidir. Ki bu konu, tartışılacak bir konu değil. Bunlar, genel-geçer, evrensel ve değişmez yasalardır. Üstelik bu konuyu bilmek için illa çok okumaya, kitaplar karıştırmaya da gerek yok. Orta üçüncü sınıf Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin ilk ünitesi olan “Kader ve kaza inancı” bahsine bakılırsa bu yasaların, kader yasaları olduğu görülecektir. Fizik ve diğer müspet ilimler de bu evrensel yasaları bularak adına ilim/bilim diyor. Yani yeni bir şey ortaya koymuyor. Olanı tespit ediyor. Kur’an’da geçen evrensel yasaların, bilimle uyum içerisinde olmasının kime, ne zararı var? Üstelik bu, bizi fazlasıyla memnun etmeli değil mi? Muhteremin ilimden anladığı sadece dini ilimler mi acaba? Halbuki biz biliyoruz ki “İlim müminin yitiğidir. Nerede bulursa alır” ve “İlim öğrenmek kadın-erkek herkese farzdır”.

Hasılı bir kez daha ifade edeyim: Fiziksel yasalar gereği, yağmuru yağdıracak sebepleri oluşturduktan sonra ardından “Ya Rabbi! Ortaya koyduğun yasa gereği biz elimizden geldiği kadar sebepleri oluşturmaya çalıştık. Şimdi senden bu sebeplere binaen lütfünden yağmur yağdırmanı istiyoruz” dercesine elleri ona kaldırmaktan bahsediyorum. Lütfen, sapla samanı karıştırmayalım. Zira bir duruş sergileyeceğim diyerekten seküler, laik ve pozitivistlerin düşüncesine göre pozisyon almanın, bu mahallenin insanlarını, benim gibi düşünmüyor diyerek ötekileştirmenin, kimseye özellikle bu mahalleye zerre katkısı olmaz. Niyetimiz bağcıyı dövmek değil, üzüm yemek olmalı. Ne olur, insanları anlamaya çalışalım. Bunu yaparken de kendi düşüncelerimizi insanlara aktaralım. Unutmayalım ki dini tekelimize almanın, başka düşüncelere geçit vermemenin ve herkese/her şeye ayar vermeye çalışmanın ne dine ne de topluma katkısı olur. Yerimizde sayar dururuz hatta gerileriz.

*16/12/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.

Tartışmalı Dini Konulara Dair *

Din, bu toplumu birbirine bağlayan ortak bir değer olmasına rağmen dini alanda yapılan tartışmalar göstermiştir ki artık din, bizi bir arada tutan ortak değerler arasında değil. Kendi elimizle dini, bir ayrışma noktası haline getirdik. Ehli kıble dediğimiz insanlar bölünmenin zirvesini yaşıyor. Taraflar, birbirleriyle mücadeleyi din üzerinden veriyorlar.  Herkes kendi gittiğin yolun tek doğru yol olduğuna inanıyor, farklı düşünceleri yok etmek için amansız bir mücadele veriyorlar. Sanıyorlar ki rakiplere baskı kurunca din kurtulacak ve her şey güllük gülistanlık olacak. Artık din denince aklıma bölünmüşlük geliyor. Halbuki fikirlerin açıkça ifade edilememesi, kişiyi içi başka, dışı başka yapar.

Müntesiplerine dünya ve ahiret mutluluğu amaçlayan din,

-söylemde kalıp uygulamaya geçirilmedikçe ve herkes anladığını başkasına dayatmadan yaşamaya çalışmadıkça,

-birbirimizi anlamaya çalışmadıkça ve katılmadığımız farklı görüşlere saygıyı esas almadıkça,

-ortak noktalarımızı ön plana çıkarmadıkça,

-geçmişten günümüze çözülememiş, tartışmalı konuları gündeme getirdikçe…

 Bu tartışmalar artarak devam edecek ve bu bitmez tartışmalar bizi birbirimizden koparacak, bize onulmaz yaralar açacaktır. Çünkü dini ve tarafları anlamak için tartışma yapmıyoruz. Tartışmayı din üzerinden yaparak rakiplerimizi susturmak için yapıyoruz. Yani dini emellerimize alet ediyoruz. Halbuki din, söylemde kalmak için gönderilmiş bir din değil. Bir din, müntesiplerince uygulama alanı buldukça dindir. O da ahlakın beyin ve vücudumuzda hayat bulmasıyla olur. Yoksa söylemden ibaret din, ayak bağı olur. Şu anda dinin bu yönünü yaşıyoruz.

Bu açıklamadan sonra din konusunda bilgi, birikim, tecrübesine güvenen ve bu konuda kendisini yeterli gören bir insan; dine dair yeni, farklı ve aykırı bir görüş ortaya koyacaksa şu hususlara dikkat etmesinde fayda var:

1. Ele alacağı bu konunun dine, dinin müntesiplerine ne yarar sağlayacağına,

2. Bu konuyu ne zaman, hangi platformda, hangi kitleye söyleyeceğine,

3. Konuşacağı konuya, toplumun ve belli mahfillerin hazır olup olmadığına,

4. Konuyu nasıl bir üslupla dile getireceğine, hangi kelime ve cümleyi kuracağına,

5.Konuşmaya, gelmesi muhtemel tepkilere ne cevap vereceğine ve bu tepkilere karşı nasıl bir üslup takınacağına,

6.Konuşmasını yaparken başka görüş sahiplerini suçlamamaya,

7. Görüşünü tek doğru gibi sunmamaya vs özen göstermesi gerekir.

Tüm bu hassasiyetlerden önce aykırı ve farklı düşüncesini, halka açık olmayan bir platformda meslektaşlarıyla enine boyuna tartışmalı. Meslektaşları da onu önyargısız ve can kulağıyla dinlemeli. Görüşün eksi ve artısı, fayda ve zararı masaya yatırılmalı. Bu konuda meslektaşlarını ikna yolunu denemeli. İkna ettiyse, konuyu toplum nezdinde ele almalı. Yok, ikna edemediyse görüşünü rafa kaldırmalı. Görüşünde ısrar ederse, bu konuyu halka indirirken izleyeceği yol ve üslup önemlidir. Bunun için bu konuda daha önce söylenmiş görüşlere, delilleriyle birlikte yer vermeli. Ardından tüm bu görüşlere ilaveten kendisinin de şu delillerle şu görüşe vardığını, bu konunun tartışılması gerektiğini, doğruyu Allah Teala’nın bildiğini ifade etmekten kaçınmamalıdır. Dinleyenler de öküz altında buzağı aramamalı, kişiyi anlamaya çalışmalı, yargısız infaz yapmamalı, niyetini sorgulamamalı. Baktı ki ele aldığı konu, bizi bölüyor, faydadan ziyade zarar veriyor, tartışma başka alanlara çekiliyor. Bu durumda konuyu, topluma açık platformlarda dile getirmekten kaçınmalıdır. Çünkü toplum buna hazır değilse ne söylense boştur.

Tüm bu yazdıklarım, Türkiye’de olur mu? Bu bölünmüşlük, kutuplaşmış, tarafgir görüntümüzle, farklı fikre tahammülsüzlüğümüzle ve suçlayıcı yönümüzle bu, şimdilik zor görünüyor. Ama imkansız değil. Yeter ki biz buna hazır olalım. Bu konuda iyi niyetli olalım.  

 *05.04.2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.

Alışverişte Kimin Uykusu Gelir? *

Perşembe günümü hizmette sınır tanımadığım oğluma ayırdım. Hani şu 20 yaşın altında olduğu için marttan beri 65 yaş üstü büyüklerle beraber koruma altına aldığımız, evlere kapattığımız, gözümüz gibi koruduğumuz, uğruna okulları tatil ettiğimiz, ekmek almaya dahi göndermediğimiz, ekmek ve diğer yiyeceklerini ayağına kadar getirdiğimiz, şimdilerde kendilerine korona aşısı yapılması bile düşünülmeyen nesilden bahsediyorum. Eskiden olsa ekmeği iki ben alırsam üçüncüsünde olmazsa bir de ben alayım derdi ya da evlat, iki ekmek al gel derdim. Nazla, şifayla gider, alır gelirdi. Şimdi git, ekmek al gel desem, “Baba, unuttun galiba! Benim dışarıya çıkmam yasak” diyor. Zorla göndersem, “Duyun millet! Babam beni ekmek almaya gönderdi” şeklinde CİMER’e bir yazı yazsa, gel de  kurtar kendini ve çık çıkabilirsen işin içinden.

Neyse bakımı ve masrafı bana ait, devlet koruması altındaki bu çocuğu; dışarı çıkışı, serbest saatinde direksiyon eğitimi için piste götürdüm. Eğitimini alıncaya kadar yol kenarında elektrik direği görevi üstlendim.

Test sürüşü bittikten sonra arabamıza bindik. Eve doğru gelirken, ev alışverişi için markete uğrayacağım. İstersen seni eve bırakayım istersen markete gidelim, dedim. Her zaman “Markette benim yapabileceğim bir şey var mı? Yoksa beni eve bırak” diyen çocuk, biraz düşündükten sonra bu sefer, “İyi, ben de markete geleyim seninle” dedi. Şaşırdım doğrusu.

Ben aldım, o, market arabasını sürdü. Listeye göre şunu alayım, bunu alayım derken liste dışına da çıkıp birkaç erzak daha aldım. Ben önde, o arkada ödeme için kasaya geldik. Kasiyerin telaffuz ettiği rakam ok gibi içime saplansa da ödemeyi yapıp çıktık.

Alışveriş poşetlerini arabaya yerleştirip evin yolunu tutarken yolda, evlat! Sıkıldın mı dedim. Ne dese beğenirsiniz? “Yok, sıkılmadım da biraz uykum geldi” demez mi? Siz ne yaparsınız bu durumda? Ağa bana, “sıkıldım” dese gam yemeyecektim. Ne demek uykum geldi? Üstüme iyilik sağlık! Bir insanın alışverişte hem de ayakta nasıl uykusu gelir? Halbuki market arabası sürerken onun uykusu gelirken ben, tereklere gelip alacağım ürünlerin fiyatlarını gördükçe bırakın uykuyu, gözlerim fal taşı gibi açıldı. Zira aldığım ürünlerin fiyatı, önceki alışverişlerime göre uçmuştu. Bu durumda benim uykum nasıl gelir? Bırakın, alışveriş esnasında uyumayı, sonrasında da kolay kolay uyku tutmaz. Ta ki bu market alışverişini unutuncaya kadar. Tam uçuk fiyatları unutup uyku düzenim gelmeye başlayınca mutfakta hazırlanmış yeni alışveriş listesi gözüme çarpar. Yeni fiyatlar nerede, acaba eski fiyatına alabilir miyim yoksa yeni sürprizler beni mi bekliyor, şeklinde düşünmeye başlayınca daha markete gitmeden uykum yine kaçıyor.

Şimdi düşünüyorum da alışverişte nasıl uykun gelir diye oğlana kızmakla haksızlık yaptığımı düşünüyorum. Niye uykusu gelmesin ki? Nasılsa fiyatlardan haberi yok. Ekmek kaç para, bilmiyor. Mutfağa ne lazım? Fiyatlar nerede? Böyle bir derdi yok. Üstelik, devlet korumasında. İstediği her şey, babası tarafından ayağına getiriliyor. Masraf babadan, pişirip önüne koymak da annesinden. Ekmek elden, su gölden yaşayıp gidiyor. Ah bir de önüne yemek gelince “Bunu mu pişirdin, başka yiyecek bir şey yok mu” deyip yemek seçmesi yok mu? Bu durumda seni uyku tutsun da göreyim.

Hasılı alışveriş esnasında, oğlumun ayakta uykusunun gelmesi bana normal geldi. Onun yerinde olsam, ben de uyurdum hatta mümkün olsa kış uykusuna bile yatardım markette. Üzerime de yorgan isterdim.

İyi uyumalar evlat! Babalar uyumasalar da olur. Zaten fiyatlar böyle giderse pek uyuyabileceklerini de sanmıyorum.

*25/12/2021 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır. 

Sünnetullah ve Rahmet *

11 Aralık tarihli cuma hutbesinin konusu; suyun önemi, su kullanımında israftan kaçınılması gerektiği, kuraklık nedeniyle su kaynaklarının azaldığı, üzerineydi. Cuma namazının farzının ardından topluca yağmur duası yapıldı.

Bu yazımda suyun önemi üzerinde durmayacağım. Zira su, hayattır. Olmazsa olmaz birkaç ihtiyacımızdan biridir. Suyun israf edilmesine gelince su konusunda savurgan olduğumuz doğrudur. Bu savurganlığı kim yapıyor? Suyu kaçak kullanmayan ve kullandığı suyun bedelini ödeyen vatandaşın suyu israf ettiğini sanmıyorum. Zira suyu fazlaca kullanmak yürek ister. Kim suyu boşa akıtırsa gelecek su faturası cebini yakar. O yüzden suyu israf eden vatandaş olamaz. O zaman kim? Bana göre bizim su ihtiyacımızı karşılamakla yükümlü olan belediyeler, su israfında başı çekiyor. Belediyelerdeki çim ekme sevdası, mevcut su kaynaklarının daha hızlı tüketilmesine neden olmaktadır. Birileri, bu çim hizmetinden belediyeleri mahrum etmesi lazım. Meclis, “Her türlü çim ekme, yetiştirme, bakım ve sulama yasaktır” şeklinde tek maddelik bir yasa çıkarmalıdır. Ben, park ve bahçelerde çimden mahrum olmaya dünden razıyım. Yeter ki belediyeler bu sevdadan vazgeçsin. Burada yanlış anlaşılmasın, yeşil ve çim düşmanı değilim. Kuraklık kapıda iken göze ve gönle hitap eden, ne kadar sularsan sula, yeter demeyen çim büyütmenin zamanı değil.

Diyelim ki iş inada bindi. Çim ekilmeye devam edecek. Bari, çimleri yerinde, zamanında ve kıvamında sulayalım. Çoğunuzun gördüğü birkaç örnek vermek istiyorum. Meteorolojiye göre bugün yağmur yağacak veya az önce yağmur yağmış. Belediye görevlisi, “Bugün sulama yapmayayım” demiyor. Açıyor suyu. Bahtına artık çimin. Suyun ne kadarı çime geliyor bilmem. Gördüğüm, yoldan geçenler, yol kenarına park edilmiş araçlar, kaldırım ve yollar sudan nasibini alıyor. Bir Allah’ın kulu da  bu su, niçin buraları suluyor demiyoruz. İşçinin amiri de gelip "Bu ne" deyip denetlemiyor. "Buradaki sıkıntıyı nasıl çözeriz" demiyor. 

Gördüğüm bir örneği daha anlatayım. Parkın parkurunda yürüyorum. Üşüten bir soğuk var. Ağaçlardan dökülen yaprakları toplayan bir görevli gözüme ilişti. Elinde fıskiyeye benzer bir alet var. Aletin gözlerinden fışkıran sıvı bir şeyi gazellerin üzerine tutuyor. Yapraklar bir yerde toplanıyor. Süpürgeye gerek kalmadan yaprakların bir yere toplanması dikkatimi çekti. Merak edip bu akan nedir, dedim. "Su" dedi. Akıllı adam, doğrusu görevli. Niye süpürgeyi çalıp kolunu yorsun. Nasılsa yapraklar toplanıyor. Ha boşa akan suyla ha süpürgeyle. İsrafmış, su boşa gidiyormuş, önemli değil onun için. Nasılsa çimin, çim sularken kaldırım ve yolların yıkanması ve yaprak toplamak için akan suyun bedeli eşit bir şekilde fatura sahiplerine çıkacak. Bu, görevlinin ve görevlinin bağlı bulunduğu kurumun sorunu değil, vatandaşın sorunudur. 

Su israfı konusunda bir de genel bir şey söyleyeyim. Suyu tasarruflu kullanmak ve bunu hutbe konusu yapmak için kuraklık baş gösterip su kaynakları alarm vermeye başlayınca tasarruf aklımıza gelmemeli. Her daim su tasarrufu yapılmalı. Özellikle barajların dolu olduğu anlarda. Çünkü bir şeyden varken tasarruf edilir, sular bitmeye yüz tuttuğu zaman tasarruf ne işe yarar... 

Gelelim yağmur duasına. Cumanın farzından sonra tüm Türkiye'de yapılan dualara amin dedik. İnşallah dualarımız kabul olur da bol bol rahmet görürüz. Ama yağmurun yağması için dua, tek başına yeterli mi? Yağmurun yağması için sebepleri yerine getirdik mi? Sebepleri yerine getirmemişiz ki yağmur yağmıyor. Unutmayalım ki yağmur ve kar, dua ile yağmaz. Çünkü yağmur ve karın yağması, sebep-sonuç ilişkisine bağlı olan, Allah'ın koyduğu evrensel yasalardan fiziksel yasaların bir gereğidir. Biz buna sünnetullah veya âdetullah diyoruz ve bu yasalar asla değişmez. Hasılı, Allah kulunu susuz bırakmaz. Yeter ki rahmetin sebepleri oluşsun ya da sebepleri oluşturalım. Tüm sebepleri yerine getirdikten sonra üzerine bir dua, aliyyülala olur. 

*14/12/2020 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.