17 Mart 2020 Salı

Her Şey Bir Nimettir. Hele İzan

Bugün sosyal medya, sanal alem hayatın bir parçasıdır. Gerçek hayatın gizlenmiş bir şekilde sanalda tezahürüdür. Bu alem de tıpkı gerçek hayat gibidir. Pek azımız kullanmasa da çoğunluk bu alemin içindedir. Bazıları bu alemi gereksiz görse de yerinde ve zamanında kullanıldığı takdirde bir yere kadar faydalı görüyorum. 

Bu alemi kullanan herkesin ilgi alanı farklı olsa da sloganik ve tarafgirlik olmayan yazılar benim ilgi alanıma giriyor. Paylaşılan yazıları vakit buldukça okumaya çalışıyorum. Kendim de dağarcığım ve bilgi birikimim el verdiği müddetçe her alanda yazılar yazıp paylaşmaya çalışıyorum. Yazılarımı yazarken herkesin anlayabileceği şekilde düz yazdığım gibi bazen mizaha, kinayeye, hiciv ve taşlamaya yer vererek birilerine dokundurmaya çalışırım. Bu dokundurmaları yaparken kırmadan, dökmeden, insan onurunu koruyacak şekilde bir üslup kullanmaya özen gösteririm. Yazılarım bazen güldürür, bazen geçmişe götürür, bazen bir bakış açısı ortaya koyar, bazen de dokundurur. Ele aldığım konuda bardağın dolu tarafına bakarak bir hakkı teslim ederken bardağın boş bırakılan kısmına da işaret eder, nasıl doldurulması gerektiğini işlemeye çalışırım. Eleştirel bir bakıştır benimkisi. Bir tespitte bulunmaktır, bir gözlemdir. Asla bir kesimin tarafgiri olmak ya da taraftar kazanmak değildir niyetim. Bazen ciddi bir meseleye mizah katarak konuyu sulandırdığım da olur. Sıkıntı ve dertlerin arasında bir nebze de olsa gülümsetmektir amaç.

Az sayıdaki takipçim, neyi hangi tarzda yazdığımı, yazıda ne kastettiğimi anlar. Bunu da yorumunda veya beğenisinde gösterir. Yazıdan ne kastettiğimi anladığını ve çokça güldüğünü özelden ifade edenler de eksik değil. Bazıları da yok kabul eder, yoluna devam eder, yazılarım ilgi alanına girmez. Kimi de renk vermemek için okuduğunu belli etmez, iz bırakmaz. 

Kapalı yazılarımı anlayan çıktıkça beni mesrur eder. Anlamayanlar yok mu? Gerçek hayatta olduğu gibi bu alemde de anlamayanlar çıkabiliyor. Olabilir. Anlayış meselesi. Kimi de yazılarımdan haz almaz, ilgisini çekmez. Hepsine eyvallah.

Bir de yazılarımdan okuduğunu anlamayan, anlamadığı gibi bana yol göstermeye ve beni ayıplamaya kalkanlar oluyor. Sayıları bir elin parmağını geçmese de moral bozuyor, mide bulandırıyor, tıpkı sinek gibi. Sinek de küçüktür ama mide bulandırır. Tipini görsen böylelerinin, adam sanırsın: İki ayağı, iki eli, bir kafası var, herkeste olduğu gibi. Bu tiplerin beyni ve kalbi de vardır, tıpkı nefes aldıkları gibi. Bakınca normal diğer insanlardan biri sanırsın. Böylelerini konuşunca, yazınca anlarsın ne menem bir varlık olduklarını. Küçük bir hayatları var. Dünyayı ve gerçekleri de küçücük hayatlarından ibaret sanırlar. Bu hayatlarında görgü yok, anlayış yok, kapasite yok, saygı yok, bilgi ve birikim zaten yok. Kapasitesi ve çapı bu iken sana yol göstermekten ve seni ayıplamaktan da geri kalmazlar. Çünkü haddini ve kapasitesini bilmediği gibi bir büyüğüne ne şekilde davranması gerektiğini de bilmiyor. Aramızda hadsiz ve çapsız bir şekilde yaşamaya devam ediyor. Allah böylelerinin çevresine ve ailesine yardım etsin. Çünkü imtihanları büyüktür. Tanımadığına hadsiz ve seviyesiz davranan, tanıdıklarına neler yapmaz. 

16 Mart 2020 Pazartesi

Vasiyetimi Gören Diyanet, Pes Etti

13 Mart 2020 günü kılınacak cuma namazı öncesi aşağıdaki paylaşımı yapmıştım:

"Az sonra cumaya gideceğim. Hiç olmadığı kadar sağlıklıyım. Olur ya camiden virüs kapar, Koranavirüs olur ve ölürsem, vasiyyetimdir:

1.Bundan sonra ailemin geçimi Diyanet İşleri Başkanlığına aittir. 
2.Bakmakla yükümlü olduğum aile fertlerime ömür boyu orta seviyede maaş bağlanması,
3.Ailemin oturacağı yeni bir evin satın alınması,
4.Ailem, gezmeye ve tatile giderken kullanacağı konforlu bir arabanın alınması.
5.Çağın ve ortamın gerektirdiği her türlü ihtiyaçlarının karşılanması,
6.Bir dediklerinin iki edilmemesi..."

Bu paylaşımımdan üç gün sonra (16.03.2020) Diyanet İşleri Başkanı Ali Erbaş imzalı bir açıklama yapıldı. Yazı, vakit ve cuma namazlarının cemaatle kılınmasına ara verileceği yönündeydi.

Bu demektir ki palaşımım ses getirmiştir. Diyanet İşleri Başkanı, baktı ki pabuç pahalı, bu işin maliyeti yüksek, bu işin şakası yok. Çünkü tazminat istemiyordum, vasiyet ediyordum. Vasiyeti yerine getirmek gerekirdi. Vasiyeti yerine getirmemek vebaldi. 

Sonunda pes etti. Cuma ve vakit namazlarının cemaatle kılınmasına ara verildiğini açıklamak zorunda kaldı. Olması gereken de bu idi. 

Şimdi bu habere en fazla her cuma, camisine gittiğim imam üzülecek. Vaazı uzatacağım diye namaza 10 dakika sonra başlayan, gittiğim cami imamı,
*Camiye cemaat gelmeyince,
*Konuşamayınca,
*Vakitten en az 10 dakika almayınca, bundan sonra ne yapacak?

Görünen o ki onu zor günler bekliyor. Onun karantina süresi çok çetin geçecek çok...

20 Saniye Kuralı


İşin uzmanları, 20 saniye elinizi lavaboda yıkayın dedi ya. Beni bir düşüncedir aldı. Ya 20 saniyeyi geçirir ya da 20 saniyeyi bulmazsa el yıkamam. Fark etmez demeyin. Tam süresini ayarlayamazsam elimdeki mikroplar tam ölmemiş olabilir, fazlası olursa elimde başka sıkıntılar baş gösterebilir. Ecdadımız fazlası zarar, azı zarar, ortası karar, dememiş mi daha önce. Tam karar olmalı.

O zaman ne yapmalıyım? Musluğu açar açmaz kronometre çalışsa elimi yıkarken gözüm saatte olur. Yok benim musluklarda böyle bir özellik. Sizinkilerde varsa bilemem. Var da nereden aldığınızı söylemezseniz hakkım kalır. Şayet musluklarda böyle bir sistem yok ise bizim insanımız ne duruyor hala. Böyle bir şey üretip piyasaya sürerlerse yok satarlar. Haberleri olsun.

Bizim insanımız, musluğu açar açmaz kronometrisi de çalışmaya başlayacak saatli musluklar üretmeyi düşüne dursunlar. Ben bu durumda ne yapacağım? Lavaboya girdikten sonra musluğu açmadan önce kolumdaki saate bakıp süreyi başlatacağım. Bu durumda süre doldu mu deyip sık sık saate bakacağım. Bu da ellerimi sağlıklı yıkamamı engeller. Ellerimi yıkarken yanımda süreyi tutacak birisini mi bulundursam. Kim bekler her lavaboya girişimde beni. Sonra nereden bulacaksın bekleyecek birini. Acaba lavaboya bir saat koysam mı diyorum. Bu durumda en makulü lavaboya bir saat takmak sanırım.

Bu arada elleri 20 saniye yıkamak fazla değil mi? Sürt sürt bitmiyor bir türlü süre. Ellerimi sürterken musluktan akan su da işin cabası. Fatura geldiği zaman görürüm günümü.

Acaba 20 saniye kuralına uymasam mı diyeceğim. Bu durumda virüs kaparsam ardımdan "Bir damla musluk suyu fazla gitmesin, su faturası yüksek gelmesin diye 20 saniye kuralına uymadı. Ölümü bundan oldu. Hasılı cimri biriydi" densin de istemiyorum.

Sahi siz nasıl uyuyorsunuz bu 20 saniye kuralına. Var mı bu konuda bir öneriniz. Gördüğünüz gibi zor bir durumla karşı karşıyayım. Gel de çık bu işin içerisinden.

15 Mart 2020 Pazar

Salgına Rağmen Umre

Küresel bir virüs salgınına rağmen salgına aldırmayıp umreye gidenler! Geri niye geldiniz? Kalaydınız orada. Kaçak göcek tavaf yapıp duraydınız. Siz orada oldukça gözümüz hiç arkada kalmadı. Ne aradık ne de sorduk.

Şimdi geldiniz. İçimiz dışımıza çıktı. Devlet seferber oldu. Sizi karantinaya aldı. Dışarıyla ve yakınlarınızla bir bağınız olmayacak. 14 gün boyunca hapis hayatı yaşayacaksınız. 

Ne olurdu, inat etmeyip bu olağanüstü durumda umre umre diye tutturmasaydınız olmaz mıydı? Umre ibadeti kadar salgının olduğu yere gitmemek ve salgın yerinden çıkmamak da bir ibadet. Ha ne olurdu, bir ibadeti yaparken diğer ibadeti yıkmasaydınız olmaz mıydı...

Bilin ki İslam'da zarar vermek de yoktur, zarar görmek de. Dini ritüelleri yerine getirmek kadar toplumsal bir din olan İslam'da, başkasına yük olmamak ve zarar vermemek de önemli bir yer tutar. 

Hele içinizde her yıl umreye gitmeyi rutin hale getirip gidip gelenler yok mu? Allah onları bildiği gibi yapsın. Biliniz ki sizin mutluluğunuz bizim mutsuzluğumuzdur. Bizi fazlasıyla huzursuz ettiniz. Bunu bilesiniz. Hoş sizin huzurunuzun yanında bizim huzurumuzun kaçmasının ne önemi var, değil mi? 

Bu arada bu son umrenizle umre sayınız kaç oldu? Benimki de merak işte...

Kara Kıştan Kışa, Kıştan Hazan Mevsimine ***

Küresel ısınma ile birlikte kara kış diye isimlendirdiğimiz eski kışlardan eser kalmadı. Kışla özdeşleşmiş karları görmez olduk artık. Kar, belli bölge, kenar ve yüksek yerlere yağıp geçip gidiyor. 

Kara kış önce yerini kışa, şimdi de hazan mevsimine bıraktı. Sonbaharı yaşadığımız kışları serin geçiriyoruz. 

Eskiden kış gelse de kar yağsa şu mikroplar bir kırılsa derdik. Eski kışlardan eser kalmayınca hazan mevsimini yaşadığımız kışlar, bırakın mikropları kırmayı, mikrop saçıyor, hem de küresel bir şekilde dünyayı tehdit ediyor. Her kış, dünyanın bir köşesinde bir virüs salgını baş gösteriyor. Yeter ki birine bulaşsın. Virüslü hasta kiminle temas etmişse hastalık ona geçiyor. Binlerce insan bu virüsten ölüyor. 

2019 kışında Çin'de baş gösteren, 2020 kışına devreden, gittikçe yayılan yeni korana virüs, dünyayı tümden tehdit eden küresel boyutta. Etkilenmeyen devlet ve millet yok gibi. Nice canlar virüse teslim olup ölüyor, devletlerin ekonomisinde tehlike çanları çalıyor. Dünya Sağlık örgütü bu Yeni virüse pandemi dedi. Pandemi: "Bir kıta, hatta tüm dünya yüzeyi gibi çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara” verilen genel addır. Gerçekten Afrika dışında virüsün girmediği ülke yok gibi.

Dünyayı kasıp kavuran bu virüs, dünyayı ne zaman terk eder, bilinmez. Zira söylenen kesin bir bilgi yok. Tek umut, sıcaklar artarsa etkisini kaybedeceği yönünde.

Birçok ülkeden nice ölümlere sebebiyet verse de bu virüs, bir gün etkisini kaybedecek. Dünyanın derdi bitecek mi? Yazın ardından güz, sonra kış tekrar gelecek. Bana göre kışlar, bundan sonra kâbusumuz olacak. Çünkü her kış yeni bir virüsle tanışacağız. 2020-2021 kışında ortaya çıkacak virüsü görünce koronavirüs daha iyiymiş diyeceğiz belki de. 

Anlatmak istediğim, etkisini her yıl daha fazla hissettirecek olan küresel ısınma, bundan sonra kış mevsimlerinde yüzümüzü güldürmeyecek. Küresel ısınmayı da dünyanın başına bela eden yine bizleriz, yapıp ettiklerimizdir. Çünkü bize emanet bu dünyayı hoyratça kullandık ve kullanmaya devam ediyoruz.

Dünyanın pestilini çıkardığımız gibi kendi vücudumuza da acımıyoruz. Dünyalı, bize ne sunuyorsa onu yiyip onu içiyoruz. Doğal beslenmiyoruz. Vücut yıprandıkça ve hastalandıkça çareyi ilaçlarda arıyoruz. Durmadan ilaç kullanıyoruz, özellikle antibiyotikleri. Vücudumuz da pes ediyor. Çünkü vücudumuzu mikrop ve tehlikelere karşı koruyan, bize yaratılıştan verilen bağışıklık sistemimizi her geçen gün kaybediyoruz. Vücut, savunmasız kalınca en ufak bir virüse boyun eğiyoruz.

Ne demek istediğimi koronavirüsten en fazla etkilenen kesime bakınca daha iyi anlayabiliriz. Açıklanan verilere göre bu virüsten en fazla etkilenen kesim, 60-70 arası yaş aralığında olanlar. Tanıdığım yaşlılarda gördüğüm kadarıyla yaşlılarımız, rapora dayalı olarak poşet poşet ilaç kullanıyorlar. Yani rapora bağlı ilaçlarla ayakta duruyorlar. Öyle zannediyorum, insanı koruyan bağışıklık sistemleri iyice zayıflıyor ve görevini yapamıyor.

2019-2020 virüsünü hayırlısıyla bir atlatalım. Bundan sonra yapacağımız, en ufak bir virüs ve mikropta hastalığa duçar olmamak için vücudumuzun bağışıklık sistemini güçlendirmek olmalı.

***17/03/2020 tarihinde Pusula Haber gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.



Türkiye'nin Kronik Sorunu ***

Partiler, eskiden kısaltmalarının içinde "Nizam, Selamet, Halk, Adalet, Demokrasi, Millet, Doğru Yol, Güven, Hareket, Cumhuriyet..." isimlerine yer verirken 80'den sonra kurulan partiler kısaltma olmadan partilerine "Refah, Fazilet, Saadet..." isimlerini verir oldu. 2000'den sonra kurulan partiler ise partilerinin kısa adını genel geçer kelimeler ile kurmaya başladı. Bunlara AK, İYİ ve DEVA partileri örnek olarak verilebilir.

İsim önemli elbet bir parti için. Bir anlam ifade etmesi de önemli. Ama tek başına isim partiler için bir anlam ifade etmez. Partilerin parti programları da vardır. Hepsi teoride güzellikleri ifade eder ve sorunlara çözüm yolları sunar. Parti programları güzel olsa da yine tek başına bir anlam ifade etmez. Çünkü teori başka, pratik başkadır.

Partileri parti yapan aslında ekiptir. Ekip demek istişare demektir, sorumluluk demektir, aralarında bir iş bölümü yapmak demektir. Her düşünceden insana, partilerinde yer veren partiler bir taban bulur, er veya geç seçmenden vize alır.

Son kurulan DEVA partisi ile birlikte Türkiye'deki parti sayısı 84'tür. Böyle giderse parti sayımız yüz rakamını bulursa şaşırmam. Çoğu tabela partisi olsa da ülkemizde aktif veya pasif faaliyette bulunan partilerin hemen hemen hepsi, ekibinden ziyade liderleriyle anılır. Liderleriyle doğar, liderleriyle ölür veya zayıflar. Sonrasında bir varlık gösteremez. Çünkü adları parti olsa da partiyi kuran, çekip çeviren, tabandan tavana teşkilatlandıran parti lideridir. Delegesinden belediye başkanı ve milletvekiline varıncaya kadar lider belirler. Aşağıdan yukarıya varıncaya kadar partide mutlak bağlılık vardır. Çünkü hepsinin bulunduğu yerde olması liderin eseridir. Lidere bağlılık olmaz, parti disiplinine uyulmaz ise partilerin yüksek disiplin kurulu devreye girer, partiden ihraç edilir. Lider kurduğu veya bir vesile başına geçtiği partinin genel başkanlığı kendisi bırakmadığı müddetçe partide lider değişmez. Parti ister başarılı olsun veya olmasın, lider koltuğunu korur. Siyasi tarihimizde partilerin olağan veya olağanüstü seçimlerinde parti liderinin değiştiği nadirdir. Zaten çoğu partide genel başkanın karşısına aday bile çıkmaz. Formaliteden yapılan kongrede lider, tek aday olarak yeniden genel başkanlığa aday olarak gösterilir ve seçilir. Lider partisinde güven tazelemiş olur. Liderin karşısına kongrede rakip çıkarsa bu, rakibin siyasi hayatına mal olabilir.

Gördüğüm, CHP'de birden fazla partili, kongrede genel başkanlığa aday olur ve aralarında yarışırlar. Bu yarışta genellikle mevcut genel başkan hep avantajlı olur ve kazanır.

Lider eksenli partilerimizde parti liderine mutlak itaat şart olduğu için partilerimizde parti içi bir demokrasi olduğu söylenemez. Partiler arasında tam olmasa da parti içinde demokrasinin işletildiği tek parti, halihazırda CHP görünüyor. Bu parti için lider partisi denemez. Türkiye'nin en eski tek partisi olması da bundan olsa gerek.

Parti içinde demokrasi var mı bilmiyorum ama lider partisi olmayan bir diğer parti bana göre HDP'dir. Eş başkanlık modeli uygulanan bu partide, bayrağı hangisi alırsa alsın bu parti lider ve genel başkan sıkıntısı çekmiyor. Genel başkanları cezaevine girerse yerine biri geliyor veya getiriliyor. Yeni gelen öncekini aratmayacak şekilde inandığı davası uğruna mücadelesini sürdürüyor. Bu başkanla olmayacak diye seçmenleri, partilerinden desteklerini kesmiyor.

Lider endeksli doğan partilerimiz maalesef uzun soluklu olmuyor. Liderle doğup liderle ölüyor. Bu da parti kültürünün oturmadığını gösteriyor. Görüşlerine katılmasam da lider partisi görünümü vermeyen HDP'nin, diğer siyasi partilerimize örnek olması gerektiğini düşünüyorum.

Bizde olduğundan fazla siyasi parti olmasını ben, değişmeyen liderlere bağlıyorum. Kendine biraz güvenen, yeni bir parti kurarak partisinin başına geçiyor. Bu da hepsinin baş olma sevdasına giriştiğini ortaya koyuyor. Bu da siyasetin önünü tıkayan kronik bir sorunumuz olduğunu gösteriyor.

***11/06/2020 tarihinde Pusula haber gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.

Önce Bindir, Sonra İndir Sezonu*

Birkaç haftadır çarşıya inmezdim. Mahdum, spor ayakkabısı istedi. Girdik bir esnaf dükkanına. Çocuğun beğendiği ayakkabıya normalde 240 lira ama 10 lira indirim yapıyoruz peşin alışverişlerde. Siz 220 lira verin dedi esnaf. Sen bunu 200'e verirsin dedim. Para peşin mi dedi. Karta çektireceğim dedim. Normalde olmaz da haydi öyle olsun, tek çekim yapalım dedi. 

Dükkandan çıktık, çocukla adımlarken bir mağazanın, dükkanının ne kadar camı varsa boydan boya "Kırmızı etiketli ürünlerde yüzde 50 indirim" yazısını yapıştırdığını gördüm. Buluşmadan önce yardımcı kaynak ihtiyacını karşılamak için çocuğum, istediği kitapları yüzde elli indirimle almış. 

İyi ki çıkmışım çarşıya. Baharla beraber indirim sezonu da açılmış çünkü. Bir sevinç bir sevinç bende. Nasıl sevinmem. Kitabı yüzde elli indirimle 69'a, spor ayakkabısını da yüzde 16 küsur indirimle 200 liraya almış oldum. Üzüntüm, yüzde elli indirimin yapıldığı giyim mağazasına girmedim. Haliyle bir şey alamadım. Bu demektir ki yüzde elli indiriminden yararlanamadım.

Çarşıda fazla dolaşmadım. Biraz dolaşsam beni daha ne indirimler bekliyor, kim bilir…

Bundan birkaç yıl öncesinde esnafın, 1500 lira dediği 9 m²lik halıyı önce 1.250'ye, ardından 1.000'e, en son 950'ye almıştım. Yüzde 36'nın üzerinde bir indirim demekti bu.  Halının üzerine bastıkça indirim aklıma gelir, iyi bir fiyata aldım diye seviniyorum. Ardından keşke biraz daha pazarlık yapsaydım, kullandığım halıyı kaça alırdım, pişmanlığını duyarım.

İhtiyaç duyduğumda aldığım ve bir indirime(!) denk gelen veya indirim(!) yaptırarak yaptığım alışverişlere bir nebze de olsa sevindim. Her indirimde ihtiyacı olsun veya olmasın alışveriş yapanlar ne kadar sevinir, varın siz düşünün.

Şimdi gelelim sadede… Adı indirim veya kampanyalı ürün olsun, oldum olası hiç hazzetmedim bu tür satışlardan. Sezonunda, vatandaşın ihtiyaç duyduğu ürünü, çok yüksek fiyata satan bazı esnaf, sezon sonuna doğru, üründe birkaç defa indirime gidiyor. Ürünün önceki fiyatını üste yazarak üzerine çarpı atıyor, altına da yeni fiyatı yazıyor. Bazen de yüzde 20-30-40-50 hatta yüzde 70’lere varan indirimler yapılıyor. (“Zararına satış” veya “Maliyetine satış” indirimleri üzerinde hiç durmuyorum bile) Bir üründe yüzde elli oranında indirim yapılıyor ve bundan esnaf kar ediyorsa bu esnafın, sezonunda kar marşını varın siz düşünün. Böyle satışa ancak insaf demek lazım.

Diyelim ki büyük mağazalar, sezonu geçmiş, seneye modası geçecek ürünleri, müşteriye cazip fiyatla satarak elde ettikleri gelirle, yeni ürün alıp müşteriye sunacak. Sattığı ürünün fiyatını yazmayan veya ürünü, üzerinde yazılı etiket fiyatının çok altında bir fiyata pazarlık yoluyla indiren bazı küçük esnafa ne diyelim? Yukarıda verdiğim birkaç örnekten anlaşılacağı üzere yapılan indirimler küçük meblağlardan oluşan bir indirim değil. Müşteri pazarlık yapmaz ise ilk dediği fiyattan alıp gidecek, pazarlık yapmak isteyen müşteriyi kaçırmamak için esnaf, ilk söylediği fiyatı aşağıya çekiyor. Bu yapılan da bana çok hoş gelmiyor.

Adı ister maliyetine satış, ister zararına satış, ister yüzde elliye varan indirim olsun, hepsi müşteriye kurulmuş, tüketiciyi tüketmeye hazırlayan bir tuzak gibi geliyor. Fiyatlara önce bindiriliyor, sonra indiriliyor. Bindirirken de kazanıyor esnaf, indirirken de. Olan, ihtiyacı olmadığı halde indirim var deyip mağazalara koşan kişilere oluyor veya bir ürünü sezonunda alana oluyor. İndirim yapılır da bu kadar uçuk kaçık indirip yapılmaz. Piyasa, ürün satışında serbest olsun da ucu bucağı belli olmayan fiyat serbestliği fazla geliyor bana.

*16/03/2020 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.