5 Nisan 2023 Çarşamba

Gelişmiş ve Gelişmemiş Ülkeler

Dünyada gelişmiş, gelişmekte olan ve geri kalmış ülkeler vardır. 

Bir ülkenin gelişmiş olmasının en önemli kriteri ekonomidir. Kendi kendine yeten, geliri giderinden fazla olan, kişi başına düşen milli geliri yüksek olan, insanı ekonomik darboğazda olmayan ülke refah seviyesi yüksek bir ülkedir.

Gelişmiş ülkelerde demokrasi de ileri seviyededir. Oturmuş ve işleyen sistemleri vardır. Bu sistem siyasi iktidara göre değişiklik göstermez. Demokrasi kültürü yerleşmiştir. Kurumlar birbirini denetler, sorumluluklarını yerine getirir, birbirlerine karşı görevlerini ifa eder. Hiçbir kurum diğer kurumun görev ve sorumluluğuna tecavüz etmez. Tüm kurumlar devletin ve milletindir. Hiçbir kurum kimsenin kalesi ve kurtarılmış bölgesi değildir. Hak arama mücadelesinde yargı devlet erkine karşı vatandaşını korur. 

Seçimler sönük geçer. Seçimlere katılım yüksek değildir. Ülkede seçimin olduğu bile belli olmaz. Gerilim siyaseti izlenmez. Vatandaş her gün her saat her saniye seçim ve siyaset konuşmaz. Vatandaş bilir ki hükümetin yapacağı görevleri vardır. İktidara gelen sistemi bozmaz. Birilerini ihya, ötekini mağdur etmez. Kadrolaşma olmaz. Çünkü devlete alım kriterleri bellidir. Kriterler hükümetten hükümete değişmez. Seçim sonuçlarında koalisyon çıksa da aylarca hükümet kurulamasa da devlet krizi çıkmaz. İşleyiş devam eder. Birden fazla parti bir araya gelerek asgari müştereklerde anlaşarak hükümeti kurar, uyum içerisinde ülkeyi yönetirler. Hiçbir parti ve parti lideri bulunmaz Hint kumaşı ve vazgeçilmez değildir. Ne kadar başarılı olursa olsun, hiçbir parti lideri ilanihaye siyasette ve partinin başında kalmaz. Lider kendini ön plana çıkarmaz. Sandık demokrasinin bir gereğidir. Demokrasi için vazgeçilmezdir ama sandık her şey değildir. Vekil seçimi liderin iki dudağı arasında değildir. Her seçilen halkın teveccühünü kazanarak siyasette yerini alır. Parmakçı değildir. Gece gündüz parti liderini överek siyaset yapmaz. Seçmenine verdiği sözü yerine getirmeye çalışır. Parti liderleri veya vekillerle ilgili bir iddia ortaya çıkarsa, istifa mekanizması işletilir. Kimse koltuğuna ve statüsüne yapışıp kalmaz. Partiler parti lideriyle doğup lideriyle ölmez. Liderden önce de vardır, liderden sonra da var olmaya devam eder. Ülkeyi yöneten her yönüyle devlet adamı ciddiyetini taşır. Bu tip ülkeler de muhalefet de iktidar kadar önemli ve değerlidir.

Gelişmekte olan ve geri kalmış ülkelerin ekonomisi kendi kendine yetmez. Geliri giderini karşılamaz. Cari açığı olur. Hep borçla yaşar ve faiz öder. Vergiler adaletsizdir. Sosyal adalet dengesi bozuktur. Zengini zengin, fakiri de fakirdir. İsraf diz boyudur. Sadaka kültürü yaygındır. Vatandaş devletten, devlet de vatandaştan dilenir. Enflasyon ve hayat pahalılığı en önemli sorunudur. Genelde çift haneli enflasyonla yaşanır.

Bu tip ülkelerde oturmuş, tıkırında işleyen bir devlet sistemi yoktur. Yönetim tarzı kişiden kişiye değişir. Bir devlet kültürü ve teamül yoktur. Seçimler önemlidir. Seçimi kazanan parti devlet olur. Sandık o ülke için her şeydir. Siyasetçiler ve ülkeyi yönetenler hesap vermez. Partiler genellikle liderle doğar, liderle ölür. Parti demek lider demektir, lider demek parti demektir. Kimin vekil adayı olacağını lider belirler. Lider karizma olmak zorundadır ve vazgeçilmezdir. Demokrasi liderin iki dudağı arasından ibarettir. Her seçim gerilimli geçer. Vatandaş bir seçimden diğer seçime Allah’ın günü seçim ve siyaset konuşur. İktidara gelen kadrolaşır. Mevzuat engelini yeni mevzuatla aşarak kitabına uydurur. Her iktidarda birileri ihya olurken birileri mağdur edilir. Bu yüzden seçimlere katılım yüksek olur. İstifa mekanizması işlemez. Kimse istifa etmez. İstifa kaçmak olarak değerlendirilir. Koalisyonlar yürümez. Çünkü kimse iktidar erkini başkasıyla paylaşmak istemez...

4 Nisan 2023 Salı

Siyasette Paylaşılamayanlar

Türk siyasetinden kimler geldi kimler geçti. Kimi iz bıraktı, ölümünün ardından hala unutulmayanlar arasında. Kubbede hoş bir seda bırakmış olmalılar ki ardından gelenler ismi üzerinden siyaset yapmaya devam ediyor. Kimi de pek anılmayanlar arasında.

Bunlar; Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Adnan Menderes, Süleyman Demirel, Necmettin Erbakan, Bülent Ecevit, Alparslan Türkeş, Turgut Özal, Muhsin Yazıcıoğlu, Hasan Celal Güzel, Recep Tayyip Erdoğan vs.

Bunlardan kimisi cumhurbaşkanı ve başbakan olarak uzun yıllar ülkeyi yönetmişlerdir. Kimisi başbakan yardımcısı olarak görev yapmış kimisi de kurduğu partinin genel başkanlığını yapmıştır.

Laik, seküler, Kemalist, CHP, kısmen de sekülerliğe yakın merkez sağ, Mustafa Kemal Atatürk'ü hiç ağzından düşürmez. Hayat felsefesinde ve siyasal çizgisinde Atatürk’ü referans alır.

Merkez sağın dindar, mütedeyyin ve sekülerleri, Süleyman Demirel, Turgut Özal ve Adnan Menderes'in partisinin devamı olduğunu ve onun izinden gittiğini söyler.

Dindar-mütedeyyin ve İslamcılar, Necmettin Erbakan'ın görüşlerini benimser ve onun izinden gider. Milli Görüş şeklinde ifade edebileceğimiz felsefesini “Esas Milli Görüşçü biziz” demek suretiyle kaç parti birden siyaset arenasında devam ettiriyor.

Milliyetçiler için  Alparslan Türkeş vazgeçilmezdir. Tüm milliyetçilerin üzerinde birleştiği ve başbuğ kabul ettikleri kişidir.

Milliyetçilik yanında milli ve manevi değerleri de önceleyenler Muhsin Yazıcıoğlu’nu referans alır. Yazıcıoğlu, siyaseten iktidar olup bir varlık gösteremese de hem milliyetçiler hem de dindar mütedeyyin kişiler nezdinde sevilip sayılan biridir. Siyasette özgül ağırlığı tartışılmazdır.

Milliyetçi ve mukaddesatçılar nezdinde Hasan Celal Güzel’in de ayrı bir yeri vardır.

Bugün bıraktığı partisi pek varlık gösteremese de Bülent Ecevit de bu ülkede başbakanlık yapmış, kitleleri arkasından sürüklemiş bir siyaset ve devlet adamıdır.

Dindar, mütedeyyin ve İslamcılar, Recep Tayyip Erdoğan'ın etrafında kenetlenmiş durumda. Erdoğan, Türk siyasetinde Milli Görüş ve merkez sağı arkasından sürüklemiş, emsallerine göre birbiri ardına en fazla iktidarda kalmış, en fazla başarı elde etmiş, halen iktidarda olan ve kitleleri ardından sürükleyen bir siyasetçidir. Erdoğan; Menderesi, Demirel’i,  Özal’ı unutturmuş kişidir.

Öyle zannediyorum, Erdoğan sonrası Erdoğan’ı referans alan birden fazla partiler siyaset sahnesinde olmaya devam edecektir.

Seccade Siyaseti

Kuruluşunun yüzyılını kutlayacağımız ülkemiz önemli bir seçime hazırlanıyor. Adaylar ekranlarda, meydanlarda ve iftar sofralarında mesajlarını vermeye başladı. Televizyonlarda siyasi reklamlar da verilir oldu.

Kimin kazanacağının, kazananın ilk turda ipi göğüsleyip göğüslemeyeceği belli değil. Belli olan bir şey varsa, o da her seçim olduğu gibi bu seçim de çekişmeli geçecek. 

Temennimiz, adayların ne yapacaklarını, vaatlerini, çözüm bekleyen sorunları nasıl çözeceğine dair önerilerini değişik platformlarda anlatarak seçmeni ikna etmeye çalışmasıdır. Yine bu seçim atmosferinin kırıcı olmaması, rekabetin bir fazilet yarışı olması, seçmenden geçer notu alanın sandıktan çıkmasıdır.

Kazanan adayı seçimden sonra bekleyen en büyük sorunlar; enflasyon, hayat pahalılığı, cari açık, işsizlik, paramızı pul olmasının önüne geçilmesi gibi sorunlardır. İsterim ki adaylar bu konulara dair çözüm önerilerini bu atmosferde dile getirsinler. Ki bu sorunlar Türkiye'nin geçmişten günümüze tevarüs eden sorunlardır. Yani siyasilerimiz tüm seçim çalışmalarını ekonomi üzerine yoğunlaştırmaları gerekiyor.

Seçime ramak kala görüyorum ki Türkiye’nin en önemli sorunu olan ekonomi üzerinde pek durulmuyor. Acaba seçim çalışmasında neye ağırlık verecekler derken seccade imdada yetişti. Anlaşılan o ki bu seçim seccade üzerinden yürütülecek. Seccadeye saygı gösterenler ve saygı göstermeyenler birbirlerini seccade üzerinden vuracaklar. Bunun fitili de ateşlendi. Bir taraf “Seccadeye bastın” dedi. Öbür taraf, “Görmeden bastım. Saygısızlık kastım yok. Üzgünüm” demesine rağmen görünen o ki bu iş burada bitmeyecek ve seçim boyunca gel seccade, git seccade üzerinden rakibe vurmaya devam edilecek.

Nedense siyasilerimiz ne zaman daralsa ne zaman başı sıkışsa bu tür siyasete soyunurlar. Buna ucuz siyaset hatta din siyaseti diyebiliriz ve bu tür siyasetin bu ülke sorunlarını giderme konusunda zerre katkısı olmaz.

Niçin böyle bir siyasete başvurulur? Çünkü din üzerinden yapılan siyaset bu ülkede her daim sonuç alıcı tek sermayedir. Maalesef bu yöntem, elinde başka sermayesi kalmamış müflis tüccar yöntemidir. Din istismarcılığıdır. Seni ancak böyle alt ederim demektir.

Maalesef onca birikmiş ve çözüm bekleyen sorunlar arasında seccade üzerinden götürülecek bu tür siyaset, İstanbul’un Fethi esnasında papazların meleklerin cinsiyetini tartışmasına benziyor. Her ramazan sakız orucu bozar mı sorusunun gündeme gelmesi gibidir.

Siyasilerimiz bu ülkeyi seviyorlarsa üç beş oy uğruna din, dini değerler ve kutsallar üzerinden kısır çekişmeyi bırakıp ülkenin çözüm bekleyen sorunlarına dair çözüm önerileri ile halkın karşısına çıkmalarında fayda var. Unutmayalım ki herkesin dini hassasiyeti kendisinedir.