Gazze Dersliği

Bir önceki "Eğitim ve Öğretimde Temcit Pilavı" başlıklı yazımda, Milli Eğitime bağlı bir lisede, bir dernek tarafından açılan yaz kursuna değinmiş. Haftalık ve günlük seçilen derslerin hiç pedagojik olmadığına işaret etmiştim. Yine o yazımda aynı yaz kursu yapılan okulda, her sınıfa Gazze, Kudüs, Filistin gibi isimlerin verildiğini, buna da bu yazımda değineceğimi belirtmiştim.

Ortaokul seviyesindeki öğrencilerin öğretim gördüğü yaz kursunda, dersliklere Filistin ve Gazze gibi isimlerin verilmesini siz nasıl görürsünüz bilmiyorum. Doğrusunu isterseniz, ben dersliklere bu tür isimlerin verilmesini de doğru bulmuyorum. Meseleye yine çocuk psikolojisi, çocuğun seviyesi ve pedagojisi yönünden bakıyorum.

Kursu bir derneğin düzenlemesini zaten hiç anlamıyorum. Gören de Milli Eğitimde bu kursu düzenleyecek kimse yok sanır. Merak ediyorum, okulda derneğin ne işi var? Bu da ayrı bir sancı. 

Bu konuyu değerlendirmeden önce eskilerin eğitim ve öğretimin nasıl olması gerektiğine dair anlattıkları bir hikayeyi kısaca anlatmak istiyorum: Eskiden her şehirde okul ve medrese yok. Muhitinde medrese olmayan bir öğrenci okusun diye gurbete gönderilir. O günün şartlarında kaç yıl okuması gerekiyorsa okuyacak. Yaz tatili falan yok. Okumaya gittiği zaman hoca oluncaya kadar gittiği yerde kalıyormuş.

Öğrenci okumaya gittiğinin ilk ayında bir mektup alır. Tam açacakken belki kötü bir havadis alırım da eğitim ve öğretimim yarım kalır deyip mektubu açmaktan vazgeçer. Yatağının altına koyar. Belirli periyotlarla böyle mektuplar gelir, hepsini açmadan yatağının altına koyar.

Bir zaman gelir ki öğrenci eğitimini tamamlamış, hocası kendisine icazet vermiş. Memleketine dönecek artık. 

Medreseden ayrılmadan, şu gelen mektuplara bir bakayım. Memleketimde ne havadisler varmış, öğreneyim deyip mektupları teker teker açmış. Her mektup felaket tellalı gibi. Birinde annen öldü, öbüründe baban öldü, diğerinde şu akraban öldü gibi havadisler. Haliyle üzülür, etkisinden uzun süre kurtulamaz.

Hikayenin sonunda hocalarımız bize kıssadan hisse derlerdi ki eğer bu çocuk ilk mektubu açsaydı, acısından duramayıp memleketine dönecek ve hoca olamayacaktı. Eğitim ve öğretimde olay ve meselelerden uzak kalınacak ki öğrenci eğitimine kendini verip başarılı olabilsin. Hatta Osmanlının yaptığı medreseleri örnek verirlerdi. Duvarları kalın. İçeriden dışarıya ses gitmez, dışarıdan da içeriye gürültü gelmez. Okullar böyle olacak ki okuyan kimsenin dışarıda gözü olmayacak derlerdi. 

Hocalarımızın eğitim ve öğretimde olması gerektiğine dair anlattıkları bu anekdotun ne derece pedagojik olduğu da tartışılır ama konum bu değil. En azından doğru veya yanlış bir metot olarak görülmüş veya uygulanmış eskiden.

Gazze, Filistin, Kudüs gibi isimlerin dersliklere isim olarak verilmesine gelirsek, bu isimler özellikle İsrail’in orantısız güç uygulamasıyla Gazzelilere uyguladığı soykırımı göz önüne getiriyor ve akla kan, göz yaşı, ölüm, katliam, açlık ve susuzluk gibi olumsuzlukları hatırlatıyor.

Bu kursta okuyan ortaokul talebesi, sınıfa girerken ismi görür görmez morali bozulacak, belki de kendini derse veremeyecek. Çünkü bugün Gazze’de bir insanlık dramı yaşanıyor. Daha çocuk diyebileceğimiz ortaokul seviyesindeki çocuklar olumsuz etkilenecektir. Ne oluyoruz, savaşta mıyız, derste miyiz diyecek belki de.

Çocuk bu yaşta iken bu dramı öğrensin ve İsrail’i tanısın, ağaç yaş iken eğilir, bu yaşta öğrenmese ne zaman öğrenecek diyebilirsiniz. Elbette öğrensin. Buna diyeceğim yok. Yalnız çoğu film, dizi ve TV programlarında 7 yaş için uygun değildir, 18 yaş altı için uygun değildir gibi uyarılara RTÜK gereği televizyonlar tarafından ekranın sağ üst köşesinde yer verilir. Çocukları uzak tutun, şiddet içerir uyarısı yapılır. Bizim de bu küçük yumurcakları bu atmosferden bu yaşta uzak tutmamızda fayda var. Bu demek değildir ki çocuklara hiç bu katliam ve soykırımdan bahsedilmeyecek. Pekala derslerde yeri geldiği zaman İsrail’in bu yaptıklarına değinilir. Bu dramı anlatan kısa spot veya filmler etkileşimli tahta aracılığıyla sınıf ortamında gösterilebilir ve bir bilinç oluşturulmak istenebilir. Kimse kusura bakmasın, sabahın ilk saatinden, teneffüslerde koridor ve sınıfa girerken çocuğun katliam ve soykırımı çağrıştıran isimleri görmesi, çocuğun psikolojisini olumsuz etkileyebilir. Çocuk derse girdi mi tek amacı derse odaklanmak olmalı, ders boyunca dışarıyla bağı olmamalı.

Bu demek değildir ki dersliklere isim verilmesin. Pekala tartışmadan uzak, herkesin kabul ettiği, ülkeye hizmet eden önemli tarihi şahsiyetlerin isimleri dersliklere isim olarak verilebilir. Hatta yanına o tarihi şahsiyetin özgeçmişini anlatan bir çerçeve de asılabilir. Şahsiyetin kim olduğuna, öneminin nereden geldiğine dikkat çekilebilir.

Kısaca, dersliklere acısı taze ve sıcak yer ve şahsiyetlerin isim olarak verilmesini pedagojik yönden uygun bulmuyorum.