Şehir içi dolmuşçuluğu

İşinize, gücünüze, gezmenize giderken hangi tür araçları kullanırsınız bilmem.  Ben belediye ulaşım araçlarını tercih ederim.. Bugün size otobüsle gider gelirken uzaktan gözlemlediğim şehir içi dolmuşlarıyla ilgili gözlemlerimi aktarmak istiyorum.

İşin acildir, bugün dolmuşa bineyim dersin.  Evliya gibi adamlar gerçekten. O her zaman son hız giden dolmuş sanki bir kağnı olur çıkar, yavaş yavaş hareket eder. Bindiğine bineceğine pişman olursun. Bazen de vaktin geniştir. Seyrede seyrede gideyim, vakit geçsin dersin. Rüzgar hızıyla giderler. Gideceğin yere seni erkenden bırakır geçer gider. Bazen el kaldırırsın, içi müsait olduğu halde durmaz. Çünkü yolda denetim vardır mutlaka. Ayakta yolcu almaz. Kurallara uyası gelmiştir bugün. Bazen de dolmuşun içi, koridoruyla beraber tıklım tıklımdır, bugün de çuval gibi dolduracaktır. Aldıkça alır. Araç dolu olduğu halde yolda el kaldıranları gördükçe ikide bir, “İnecek var mı” diye seslenir durur.

Kendilerine ayrılmış indi-bindi dolmuş duraklarını pek kullanmazlar. Her yer onlar için duraktır. Canı istediği zaman yolcuyu indirir, canı istemediği zaman burada durak yok, durak harici indi- bindi yasak der. Bazen  yolda sıkışıklık varsa ambulans gibi hareket eder. Nerede boş yer bulursa oraya girer. Yolcuyu gerekirse sol şeritte indirir.

El kaldıran yolcuyu görmek isterse görür, istemezse görmez. Hele elinde valiz ya da eşya varsa görünmeyen müşteri olursun. Hareket saatleri belediye otobüsünün önünden gelmek şeklindedir. Yolcu alma yerleri belediye otobüslerine ayrılmış durakların önüdür. Dolmuş ışıktan kalkar, otobüs durağının hemen önünde durur, otobüsün durağına yanaşabilmesi  için dolmuşun yolcusunu alıp hareket etmesi gerekiyor. Ne yolcu durağı geçince durur, ne de dolmuş arkamda otobüsü bekletiyorum diye düşünür. Bundan dolayı  ışıktan az sayıda araç geçebilir. Çoğu zaman sağ şerit tıkandığından arkasından gelen araçlar ikinci kırmızıyı beklemek zorunda kalabiliyor.

Bütün dolmuşçular böyledir iddiasında değilim. Gözlemlerimde yanılıyor da olabilirim. Dolmuşçuların iç hallerini bilmiyorum. Mutlaka onlar da ne zor şartlarda çalışıyorlardır.

Bazı hatalarda suç tamamen dolmuşçuların değil tabi. Yolcu otobüs durağının ilerisinde dursa trafik kilitlenmemiş olur. Yolcular: “ Sağda inebilir miyim, münasip bir yerde, müsait bir yerde, yolu atlayınca, ışığı geçince” şeklinde durak harici yerde inme-binme talebinde bulunmamalıdır. 10 metre önce inen birisinin ardından münasip bir yer diye seslenmemelidir. Biraz da yürümeyi göze almalıdır.

Otobüsü, dolmuşu hepsi kamu hizmeti yapmaktadır. Her biri rızık peşindedir. Otobüsün yolcusu farklı, dolmuşun müşterisi farklıdır. Arada hangisi denk gelirse binen yolcu tipleri vardır. Bu yolcu tipleri de bineceği yeri iyi seçmelidir. Trafik kilitlenmemelidir.

Dolmuşlar da bilinen rutin kontrol ve denetimin dışında iyi denetlenmelidir. Polis yasak savma babından işini yapma yoluna gitmemelidir. Bir trafik kontrolü olduğunda öndeki dolmuş hemen ardından çıkana haber vermektedir. Boşa kürek çekmemek gerekir. Denetimin ne zaman, nerede, ne şekilde olduğu hep sürpriz olmalıdır. Beklenmeyen yerde, beklenmeyen saatte yapılmalıdır.

İyi yolculuklar!... 10/04/2016