Kabir Hayatı

Kabir hayatı var mı? Bu hayatta ödül ve ceza var mı? İyiler için burası cennet bahçelerinden bir bahçe mi ya da cehennem çukurlarından bir çukur mu? Müslümanlar arasında bu hayatla ilgili, var; hadislerde geçiyor, yok; Kur'an'da geçmiyor, tartışmaları bir türlü nihayete ermedi. Merak ediyorum, kabir hayatının olması ya da olmaması bize ve imanımıza bir katkı sunmakta mıdır? Var veya yok deyince hayatımızda ne gibi bir değişiklik olmaktadır? Bu tartışma sonucunda da iş, hadisi inkar ediyorsun, sünnet düşmanısın, Kur'an bize yeter veya hurafelere inanıyorsun ithamına kadar varıyor. Yani bu tartışma da bir, beraber ve kardeş olması gereken Müslümanların arasını açıyor.

Varlığı veya yokluğu yaşantımıza olumlu veya olumsuz bir katkı sunmayan kabir hayatı, biz öldükten sonra olsa ne olur, olmasa ne olur? Gidip gelen mi var? Gelip de kendisine çekidüzen veren mi var? Ahiret dediğimiz ebedi alemin olduğuna inanmamıza ve bu dünyadan bir müddet sonra çekip gideceğimizi bilmemize rağmen hayatımızda bir değişiklik mi yapıyoruz? Hiç ölmeyecekmişiz gibi yaşamıyor muyuz? 

Bu kısa açıklamamdan sonra kabir hayatının olup olmadığı hakkında bir değerlendirmede bulunacağım. Yapacağım değerlendirme ayet ve hadisten yararlanmadan, tamamen ındî bir değerlendirme olacaktır. Görüşlerim sadece kendimi bağlar. Bunları açıklıyorum ki kimse beni kendi tartışmasına alet etmesin ve beni bir yere koymaya kalkmasın. Başkasının ne dediği ve hakkımda ne düşündüğü beni bağlamaz. Niyetim inkar ve kabul değil, kalbimin mutmain olmasıdır. İsabet edersem ne mutlu bana! İsabet etmezsem Allah beni affetsin. 

Öldükten sonraki hayat, ikinci sura üfürülüp herkesin mahşer yerinde hesabını verdikten sonra başlayacak. Amel defteri sağından verilenler cennete, solundan verilenler ise cehenneme gidecek ve bu andan itibaren ebedi yaşayacağımız âlem başlayacak. Ben böyle düşünüyorum. Mahşer yerinde hesap varsa -ki vardır- kabirde ayrıca hesaba çekileceğimizi sanmıyorum. Şayet kabirde sorgu varsa bu, aynı yaşantıdan iki defa hesaba çekileceğimiz anlamına gelir. Bunu aklım pek almıyor. Mahşer yerinde ilk insandan başlanarak hesap vereceğimizi düşünüyorum. Kabirde sorgu olsaydı dünya ve ahiret hayatından bahseden Allah, kabir hayatından da bahsederdi. Çünkü kabir dediğimiz hayat, ahiret hayatına göre kısa, dünya hayatına göre uzun bir süredir.

Ruh, öldüğümüz anda bedenimizi terk ediyor, bizce bilinmeyen bir yere gidiyor. Kabre, yaşam fonksiyonlarını yitirmiş bir cesedi koyuyoruz. Toprağa gömülen ceset ise mükafat ve ödülün ne olduğunu hissedemeyen, duymayan, işitmeyen vücudumuzdur. Niçin toprağa gömülüyoruz? Her şey aslına rucû eder misali aslımıza dönüyoruz. Toprakla temas eden vücudumuz kısa zamanda topraklaşıyor. Toprağın dışında konacağımız bir yer, dünyayı yaşanmaz kılar. Çünkü etraf kokudan geçilmezdi.

Hz Adem'den beri vefat edenler, kıyamete kadar vefat edecekler, halihazırda ne yapıyorlar derseniz? Bence vücut fonksiyonunu yerine getiremeyen ve iradesi yerinde olmayan kişilerin hastanede fişe takılı bir şekilde bitkisel hayat yaşamasına benzer. Kazara dirilse ne kadar yattığı sorulsa bilemez. Çünkü geçen zamandan habersizdirler. İkinci surla beraber ayrı bir yerde ikamet eden ruhlar, yeni bir bedenle tekrar diriltildiğinde kendilerine ne kadar uyutuldukları sorulsa, ya bir gün ya da yarım gün derler. Çünkü ölen, bitkisel hayat yaşayan, uyuyan ve uyutulan için zaman mefhumu yoktur. Zaman mefhumu iradesi olan kişiler için vardır. Nitekim uzun süre uyutulan Ashabı Kehf'e ne kadar uyudukları sorulduğunda ya bir ya da yarım gün, cevabı verdiğini hepimiz biliriz. Kanaatime göre ilk insan Hz Adem de aynı şekilde cevap verecektir.

Sonuç olarak kabir hayatı diye bir hayatın olduğunu, Münker ve Nekir isimli meleklerin ölenleri sorguladığını, ölülerin ödül-ceza şeklinde bir muameleye tabi tutulduğunu düşünmüyorum. Ölenler için gerçek hayatın mahşer yerinden itibaren başlayacağını düşünüyorum. Halihazırda bu düşüncedeyim.

Kabir hayatının olmaması gerektiği şeklindeki kanaatimden dolayı kendimi inkârcı olarak görmüyorum. Çünkü bu konuda delil olarak gösterilen hadisi şerifleri zayıf buluyorum. "Ölüleri dirileceğim" buyuran Allah Teâlâ’ya İbrahim peygamberin "Nasıl dirilteceksin" sorusunu sorması, Allah'ın "Bana inanmıyor musun" demesi, İbrahim'in "İnanıyorum ama kalbim tam ikna olmuş değil" pozisyonundayım. Allah, İbrahim'e (as) nasıl dirilteceğini göstermiş ve İbrahim'in kalbi mutmain olmuştur. Yani kalbim mutmain olmuş değil.

Kabir hayatı var/yok diyenlerin birbirlerini inançsızlık, sapıklık, hadis inkarcısı ilan ve itham etmelerine de bir sözüm olsun. "Kalbim mutmain değil" diyen Hz İbrahim'in tereddüt ettiği konu imanî bir konudur. Yani öldükten sonra dirilme gerçekliğidir. İmanî bir konuda Allah, İbrahim peygamberi ikna etmeye çalışıyor. Ey İbrahim! Sen böyle demekle kafir oldun demiyor. Onu dost edindiğini ve "Babasına ettiği dua dışında sizin için örnektir" buyuruyor. Bize ne oluyor ki imanî bir konu olmayan kabir hayatı konusunda birbirimizi inkar ve sapıklıkla itham ediyoruz? İşi hemen peygamberin sözünü kabul etmeyen Allah'ı inkar etmiş noktasına getiriyoruz. Bu meseleyi ve Müslüman kardeşimizi çok dert ediniyorsak onları ithamdan ziyade ikna etmeye çalışalım. Çünkü bu mesele kalbin mutmain olmasıdır. İkna edemiyorsak karşı tarafı suçlama yerine eksikliği kendimizde bulalım. Aslında en iyisi bu gaybî bir konudur. Tartışmakla bir yere varamayız. O yüzden bu tür gaybî konular üzerine pek kafa yormayalım.