Cami Tuvaletlerinin Ahvali *

Mecbur kalmadıkça umum tuvaletlere pek girmem. Özellikle de bir görevlisi yoksa. Büyükşehir belediyelerine ait tuvaletler, başında temizliğini yapan bir görevlisi olduğu için temiz ve hijyen. Diğer tuvaletlerin çoğunun durumu işler acısı.

Yürüyüşe çıktığım ve evimden uzaklaştığım esnada tuvalet ihtiyacım geldi. Mahallede ancak mahalle camilerinin tuvaleti olur. Şuna mı gireyim yoksa buna mı derken birkaç cami geçtim. Dış görünüşü ve bahçe düzenlemesiyle güzel ve tertipli görünen bir caminin tuvaletine girmiş bulundum. Girerken bile girme der gibiydi caminin WC'si. Kokudan bahsetmiyorum. Ne de olsa tuvalet. Bakımsız olduğu her halinden belli tuvaletin. Sanırım aylardır bir insan eli değmemiş, süpürge ve su yüzü görmemiş. Bu haliyle bile biri, bir zaman gelmiş, içecek yer bulamamış gibi sigarasını zıkkımlanmış, buraya ben geldim, bu da geldiğimin izi dercesine izmaritini tuvaletin bir köşesine atmış. Demek ki burada içmenin zevki bir başka oluyor bazıları için. Maşrapa demeye bin şahit lazım, zira yüzüne bakılmaz. Dokunsan koronavirüsten beter mikroplara duçar kalırsın. WC kapısı açık olduğu için dışarıdan giren tozu-toprağı ve lavabosunu anlatmaya gerek yok. Fırça görmemiş hiç. Sıvı sabun ara ki bulasın. Hasılı pislik ve mikroba dair her şey var, temizliğe dair hiçbir şey yok,

Cami kapalı mı? Hayır. Camide namaz kılınıyor mu? Evet. Bu caminin görevlisi var mı? Var. Yan tarafta lojmanda ikamet eden görevli ve cami cemaati, belki de hiç uğramıyor bu tuvalete. Evleri yakın nasılsa. Metruk haldeki tuvalet sadece “camimizin tuvaleti var” demek için olsa gerek. Ancak gelip geçerken üzerine sıkışan girer. Giren de bir daha girersem iki olsun pişmanlığını duyar. 

Merak ettiğim, bu caminin imamı ve bu caminin cemaati ne iş yapar? Görevleri sadece namaz vakti gelip namaz kılıp gitmekten mi ibaret? Tamam ellerine süpürge, hortum alıp temizlik yapmasınlar. Ki gerekirse yapmaları lazım. Çünkü tuvalet bir caminin yüz akıdır. Bir caminin temizliği ve oradaki görevlinin temizlik anlayışı, tuvaletinden belli olur. Öyle, ben nasılsa girmiyorum, kullanan düşünsün demekle olmaz bu iş. Cami tuvaletinin temiz olması ve temiz kalması görevlinin maharetine bağlı. Ya mahallesindeki ihtiyaç sahibi birini, cami cemaatinin katkısıyla cami ve WC temizliği için görevlendirecek ya cemaate dönüşümlü temizlik yaptıracak ya belediyeyi çağırıp en az haftada bir temizletecek ya görevli birini bulup temizlemesi karşılığında WC'ye girenlerden ücret alacak ya da iş başa düştü deyip eline hortumu, süpürgeyi veya fırçayı alıp temizleyecek. Bu iş benim işim değil derse, kapısına bir kilit vurup WC'yi kapatacak. Herhalde zor olmasa gerek. İnan kıldırdığı namazdan daha fazla sevap alır. Saydığım seçeneklerden birini yapmazsa Diyanet'in yılda en az bir kez gönderdiği temizlik konusundaki hutbeyi "Ben burada bahsedilen temizlik konusunda sınıfta kaldım, camimin tuvaletini bilmem ne götürüyor, yapmadığım şeyi söyleyemem" deyip okumamasıdır. 

Haydi cami görevlileri, tuvaletleri es geçti. Bağlı bulundukları müftüler ne iş yapar? Aylık yaptığı toplantılarda "Aman arkadaşlar, temizliğe özellikle tuvalet ve şadırvan temizliklerine dikkat edin, tertemiz olsunlar. Zira temizlik imandandır" demezler mi? Haydi gerekli uyarıyı yaptı. Görevliler ihmal etti diyelim. Biraz protokol takılmayı ve koltuklarında oturmayı bırakıp camileri, müştemilâtlarıyla birlikte denetlemeye/ziyarete niçin gitmezler? Haydi yoğunlar. Yardımcılarını, vaizlerini, murakıplarını da mı gönderemezler? Hiçbir şey yapamıyorlarsa bari "tuvaletsiz camiler" projesi geliştirerek camilerin mevcut WC'lerinin kapısına kilit vurdurabilirler. Kimse de camilerin tuvaletleri olur demez, gider ihtiyacını başka yerde halleder. 

Not: Yazımda umum özellikle cami tuvaletleriyle ilgili görevlilere vicdani sorumluluk çerçevesinde serzenişte bulunmaya çalıştım. Yazım uzamasın diye bu tür WC’leri kullananlara işaret etmedim. Tuvaletlerin bu durumda olmasında maalesef biz kullanıcıların da payı büyüktür. Nasıl bulmak istiyorsan öyle bırak sözünü bir türlü içselleştiremedik. Biri nasılsa temizler demeyip pekala gelip geçenler de eline hortumu, süpürgeyi alıp tuvaleti temizleyebilir. Zira buralar bu milletin ortak malıdır.

*06/06/2020 tarihinde Anadolu'da Bugün gazetesinde yayımlanmıştır.

Siyasetin Tekdal'ıydı

Tv ve basından tanıdığım kendisini, parti genel başkanı iken ilk defa Sultan Selim Camiinin önünde bir cuma namazı sonrası bir kenarda kendi halinde beklerken görmüştüm. Diğer parti başkanları gibi etrafında koruması ve avanesi yoktu. Kendi halinde yapayalnız birilerini bekliyordu. Duruşuna ve mütevazılığına hayran kalmıştım. Yanına varıp halini hatırını sordum. Şehrimize hoş geldin dedim, elini sıktım. Memnuniyetini ifade etmek için elini göğsüne götürdü. Fazla da konuşmadı. Zaten çok konuşan biri değildi. Yanında birkaç arkadaş az bekledikten sonra vedalaşmıştık. 

Türk siyasetinin, geçmişten günümüze içinde yer almış ender siyasetçilerinden biridir nazarımda. Benim gördüğüm öne çıkan siyasetçilerin çoğu lafazandır, demagogtur. Rakibini suçlar, ithamlarda bulunur, yapamayacağını vadeder, atar, tutar. Tutabilirsen aşk olsun. Öyle mazeret ve gerekçe üretir, öyle savunma yapar, öyle algılar oluşturur ki anlattıklarına seni inandırdığı gibi kendileri de inanmaya başlar. Pireyi deve, deveyi pire yapmada çok mahirdirler. Hedeflerine ulaşmak için ortamı germeyi, kutuplaştırmayı, ötekileştirmeyi hatta gerekirse memleketi ateşe vermeyi pek severler. Çünkü bir iyi kendileri vardır. Bu ise diğer bildik siyasetçiler gibi değildi. Olduğu gibi görünen, göründüğü gibi olan biriydi nazarımda.  Kal değil, hal adamıydı.  Verdiği görüntü, nereden girdim ben bu siyasete der gibiydi.

Siyasetini konuşturmadığı gibi hukukçuluğunu da konuşturmadı. Ne görüyorsanız ben oyum der gibiydi, hem siyasetçi hem de hukukçu olmasına rağmen. Diğer siyasetçiler gibi siyaset yapmadığı gibi diğer birçok hukukçu gibi de değildi. Hele şu avukat gibi hiç değildi: Biri at çalmış. Yargılanmadan önce ailesi oğlumuzu savunsun diye bir avukat tutmuş. Mahkemede avukat, müvekkilini öyle savunmuş ki hakim davayı beraatla neticelendirmiş. Çıkışta avukat müvekkiline "Doğru söyle. At çaldın mı, çalmadın mı" demiş. Genç, "Valla, ben çaldım diye biliyordum. Siz öyle bir savundunuz ki çalmadığıma kanaat getirdim" diye cevap vermiş. 

Hasılı temiz siyaset denince, nevi şahsına münhasır siyasetçi denince aklıma bu şahıs gelir. Genel başkan iken bile kendini öne çıkarmadı. Bu yüzden pek tanınmadı. Koltukta emanetçi gibi durdu. Bildik Türk siyasetine bir numara büyüktü. İnşallah gördüğüm gibidir iç hali de. Duydum ki siyasetin bu tek dalı vefat etmiş. Ahmet Tekdal'dan bahsediyorum. Allah rahmet eylesin. Mekanı cennet olsun. 

Not: Bu arada elini sıktığım ilk ve son genel başkandır kendisi. 

Cemaatle Kılınan Namazlarda Saf Düzeni (2) ***

Gelelim günümüze… Günümüzde de insanlarımız birbirleriyle kardeş gibi değiller. Küçük yerler dışında aynı mahallede oturanların çoğu camide yan yana saf tutsa bile birbirlerini tanımıyor. Namazını kılan çıkıp gidiyor. Dışarıda, sağındaki ve solundaki birlikte saf tuttuğun insanları bir göster diye sorsak çoğumuz, kim olduklarını bilemeyiz. Caminin genişliğinin müsait olmadığı, camiye gelen cemaat fazla, havanın soğuk ve yağışlı olduğu zamanlarda safları sık tutmaya devam edelim. Hatta aramıza bir kişi daha alalım diye safları iyice sıklaştıralım. Ama cemaatin az olduğu zamanlarda da birbirimizi itip kakacak, namaza kendimizi vermeyi engelleyecek şekilde safları iyice sıklaştırmaya kalkmamak gerekir diye düşünüyorum.

Tüm bu bahsettiğim safla ilgili mesele, salgın öncesi saf düzenine ait. Koronavirüs ile birlikte ortaya çıkan yeni sosyal mesafe kuralı gereğince, kıldığımız cuma namazını da yeni saf düzenine göre kıldık. Sağ-sol, ön ve arka tarafımızdaki namaz kılanla aramızda en az 1,5 metrelik bir mesafe olmasına dikkat ettik. Yani safta bile aramıza mesafeler koyduk.

Burada değinmek istediğim husus, yaşadığımız bu olağanüstü ortam gidip normal yaşantımıza döndüğümüz zaman saf düzenimiz nasıl olacak? Yine eskisi gibi safları sıklaştıracak mıyız yoksa koronavirüsten bize, yeni bir saf düzeni mi kalacak? Ben bunun ortasının bulunmasını savunuyorum. Safların düzeni yine ip gibi olsun. Ama safların sıklığına gelince ne eskisi gibi sımsıkı olsun ne de koronavirüslü günlerdeki gibi aramızda uçurumlar olsun. Ortası derken saftaki iki kişi arasından bisiklet, motosiklet, taksi veya bir insan geçsin demek istemiyorum. Yan yana duran kimse, birbirini rahatsız etmesin, kişi rüku ve secdeye nasıl gideceğim diye namazda iken kara kara düşünmesin, namaza tam kendini versin istiyorum. Neden derseniz?

1.Bugün koronavirüs yarın bir başka salgın olmayacağına dair bir garantimiz yok. Sanırım bundan sonra bu ya da başka salgınlarla sık sık muhatap olacağız. Hiçbir salgın olmasa bile özellikle kış mevsimlerinde grip aramızda eksik olmaz. Biliyorsunuz gribin öldürücü yönü yok ama pandemi seviyesinde olmasa da bulaşıcı özelliği var. Kişi, grip olduğunu bilmeden yani etkisini daha hissetmeden yanındakine gribini bulaştırabiliyor.

2.Camiye gelenler içerisinde sayıları az olsa da soğan-sarımsak yiyip gelenler ve sigara içicileri olabiliyor. Bu durumdan rahatsız olan cami cemaati sayısı da az değil. Ben soğan-sarımsak yemedim diyenden bile yediği salatadaki soğanın kokusu geliyor.

3.Cemaate gelenler içerisinde, içinden okuduğunu sanan ama düpedüz cehri okuyan cami müdavimleri var. Bunların okuduğunu dinlemekten kendini namaza veremiyorsun.

4.Yine cami cemaatine devam edenler içerisinde namazdan önce karnını tıka basa doyurup namazda iken geğireceği tutan insanlar var. Yediği yemeğin kokusu ekşimiş bir şekilde sana öyle geliyor ki içinden “Ben nereden durdum bu adamın yanına” diyesin geliyor. Ayrıca namazı bırakıp bu adam ne yemiş olabilir diye düşünmeye başlıyorsun.

Hasılı saf düzeni ile ilgili kendi kanaatlerimi ifade etmeye çalıştım. Niyetim dinin bu konudaki nassına ve yerleşmiş saf düzenine aykırı bir görüş belirtmek değil. Bu yazdıklarım illa doğrudur iddiasında da değilim. Ne şekilde olması gerektiği hususunun işin uzmanları nezdinde seviyelerin korunarak konuşulmasını istiyorum. Doğrusunu Allah bilir.

***06/06/2020 tarihinde Pusula Haber gazetesinde Barbaros ULU adıyla yayımlanmıştır.