Ne Müşteriler Varmış Meğer!

Bakkal ve marketten ekmek almam. Her fırının ekmeğini de.

Ekmeğini beğendiğim fırın varsa evime uzak demem. Gelip geçerken ya da yolumu değiştirerek bazen de sırf ekmeğini almak için giderim.

Evimin yakınında da var bir tane fırın. Buranın da ekmeğini beğenirim. Sadece ekmek değil ayaklarımı bu fırına götüren:

Sahibinin güler yüzü, ilgi ve alakası, çalışanların giyim, kuşam, temizlik ve hijyene önem vermesi. Ekmek dahil, fırında satılan hiçbir ürünün açıkta bulundurulmaması, ekmeği müşterinin seçmemesi ve elini dokunamaması, işleri ne kadar yoğun olursa olsun, istenen ekmeği görevlinin vermesi, ekmeği veren görevlinin de ekmeğe dokunmadan önce eline eldiven giymesi, mamüllerin dizaynı vs.

Ekmeğe çıplak elin değmeme durum ve hassasiyeti, kasalarla gelen ekmeği tereklere yerleştirirken de gözlerden kaçmıyor.

Ekmeğin dışında geleneksel Konya gevreği de satan bu işletme, 1989 yılından bu yana prensiplerinden ödün vermeden muhitinde satışını yapıyor.

İşletmeye ait fırın bir başka yerde. Fırında imal ettiklerini bu küçücük dükkanda satmaya devam ediyor esnaf.

Dükkanda kredi kartı da var. Sahibinin iki prensibi dikkatimi çekti. Gevrek türü satışlar için ödemeyi kredi kartı ile alırken ekmek için ise nakit ödenmesini istiyor. Post makinesi ile ödemeler öyle zannediyorum, kar marjını düşürüyor. Bir diğer prensibi de ekmek için görevliden yardım istenmesi. Bu iki prensibi de A4 kağıdına yazdırmak suretiyle müşterinin göreceği yerlere yapıştırmış.

Ne zamandır tandır ekmeğine yöneldiğim için bu işletmeden ekmek almıyordum. Dün geç vakit ekmek almak için gittiğimde ekmek kalmamıştı. Gelir mi dedim. "Gelmez" dedi.

Sabahleyin tekrar ekmek almaya gittim. "Kredi kartı ile ekmek satışımız yoktur" ve "Ekmek için görevliden yardım isteyiniz" yazısının dışında dış cama yapıştırılmış bir yazı daha dikkatimi çekti: "31.07.2025 tarihinden itibaren ekmek satışımız yoktur" yazısı.

Dükkanın ismine yer vermeyeceğim.

Ekmek alıp giderken dikkatimi çeken bu yazı için tekrar içeriye girdim. O anda çalışan iki kız çocuğu vardı. Kızım, bu yazı neyin nesi? Ekmek niye satmayacaksınız" dedim. "Şikayetlerden dolayı böyle bir karar alındı" dedi. Ne şikayeti dedim. "Kredi kartı ile ekmek satışı yapmayışımız. Bir diğeri de ekmeği bizim vermemiz" dedi. Ciddi olamazsınız dedim. "Maalesef ciddiyiz" dedi. Bu kararınızdan dönersiniz inşallah dedim. "Dönülmeyecek" dedi. Çıkarken, bu arada biz müşteriler olarak ekmeği seçmeyi, dokunup dokunup bırakmayı çok severiz. Bunun mutluluğu başka. Siz bilmezsiniz deyip ayrıldım.

Kızın anlattığına göre şikayetlerin ardı arkası kesilmemiş. Artık Cimer'e mi yapıldı şikayetler, fırıncılar odasına mı, belediye ya da valiliğe mi ya da işletme sahibine mi bilmiyorum. Belki de günde birkaç kez müşteri ile papaz oldu işletme. Belli ki şikayetler işletme sahibine gına getirmiş. Kredi kartı ile ekmek satışı yapmadığı için belki de ceza yemiş bile olabilir.

Kredi kartı ile ekmek satışı kar marjını düşürüyor mu, tümden kârı götürüyor mu bilmiyorum. Belki niye satış yapmıyor diye kızabilirsiniz. Alınan üç beş ekmeği de kredi kartına çektirmemek gerektiğini düşünüyorum. Esnafın böyle yaparak vergi kaçırdığını da düşünmüyorum. Belki de esnafın belini büken ve onu böyle bir çözüme iten kredi kartlarındaki vade olsa gerek.

Müşterinin kredi kartı ile ekmek satışı yapmadığı için şikayetini belki haklı görebilirim ama ekmek için görevliden yardım istenmesini yani kendi ekmeğini kendisinin almasına izin verilmemesi, müşterinin şikayet konusu yapmasını anlamıyorum. Vatandaş elini değdiği ekmeği poşetinin içine koysa eh diyeceğim. Ama çoğumuz terekteki ekmeğin altını üstüne getiriyoruz. Çıplak elimizle dokunup dokunup bırakıyoruz. Çoğu fırın ve markette böyle müşteriyi çok gördüm. Ben mecbur muyum başkasının dokunup bıraktığı ekmeği almaya?

Hasılı, 1989'dan bu yana 36 yıldır muhitinde ekmek satışı yapan esnafın bundan sonra ekmek satmayacak olmasına üzüldüm. Çarşıdan gelirken ekmek ihtiyacımı zaman zaman karşıladığın bu fırından bundan sonra ekmek alamayacağım. Ekmeği bir şekil başka yerden bulurum ama vatandaşın olur olmaz şikayetini de asla müşteri memnuniyeti olarak görmem. Hele ekmeğe dokunarak almak müşteriyi memnun edecekse, varsın bu tür müşteriler "Müşteri memnuniyeti esastır" prensibinin dışında kalsın.

Görünen o ki esnafın bu aşamadan sonra ne haliniz varsa görün, kendi ekmeğinizi kendiniz alın dese, inanın, bu sefer de ekmeğe herkes elini dokunuyor şikayetleri gelecek ve esnaf kimseye yaranamayacak. Haliyle esnafın işi zor. Herkesi memnun etmesi mümkün değil. Sonunda pes deyip çareyi ekmek satmamada bulmuş.

Şu var ki pireye kızıp yorgan yakmamak lazım. Ekmek satışı bir şekilde devam etmeli. Çünkü ekmek satışının sona ermesi, birkaç şikayetçiyi memnun etmekten ve egosunu tatminden başka bir amaca hizmet etmez.